Γράφει ο μουσικοσυνθέτης Γιώργος Ανδρέου.
Αναρωτιέμαι πολλές φορές γιατί στην χώρα μας υπάρχει τόσο μεγάλη κρατική απαξίωση της Μουσικής. Γιατί ενώ, φερειπείν, υπάρχει προστατευμένο από το κράτος Κέντρο Κινηματογράφου, δεν υπάρχει αντίστοιχο κέντρο μουσικής. Αλλά – θα μου πει ο ενημερωμένος αναγνώστης – εδώ δεν υπάρχει ακαδημία κλασσικής ούτε αντίστοιχη παραδοσιακής μουσικής, και συζητάμε για κέντρο προστασίας, έρευνας και ενίσχυσης της μουσικής δημιουργίας; Φαίνεται πως οι κρατικοί ιθύνοντες (και πολλοί άλλοι ίσως μαζί τους) πιστεύουν πως στην Ελλάδα η μουσική τα καταφέρνει μόνη της. Πως δεν χρειάζεται καμία μέριμνα, αφού κυριαρχεί σε όλες τις εκδηλώσεις του βίου μας, δημόσιου και ιδιωτικού. Αφού, όπου και να βρεθεί κανείς, σε αεροδρόμιο, ταβέρνα, κατάστημα ρουχισμού, γραφείο προσφοράς υπηρεσιών κλπ θα ακούσει μουσική, στη διαπασών πολλές φορές. Ναι, αλλά τί είδους μουσική και ποιάς ποιότητας;
Το πιο πιθανό είναι πως αυτή η μουσική θα εκπροσωπεί αποκλειστικά το είδος του Τραγουδιού, και μάλιστα τις περισσότερες φορές τα πλέον ευτελή δείγματα του είδους. Μάλλον οι έχοντες και κατέχοντες την εξουσία θεωρούν πως η Ελλάδα είναι ένα απέραντο Fame story (φερ’ ειπείν) και μια πρώτη προσέγγιση στο θέμα μας τους… δικαιώνει! Πώς να εξηγήσει κανείς αλλιώς την διαχρονική “υστερία” των τηλεοπτικών πρωϊνάδικων, όπου όλες κι όλοι το έχουν ρίξει από τα χαράματα στα τσιφτετέλια και τα ζεϊμπέκικα, πως να αιτιολογήσει κανείς την απέραντη μωροφιλολογία γύρω από τα είδωλα του νυχτερινού τοπίου μουσικής διασκέδασης; Πώς να μην μείνει άναυδος με την ευκολία ανάδειξης σε «σταρ» προσώπων ασήμαντων, κι ατάλαντων, που σε μια νύχτα μέσα γίνονται πανελλήνια ινδάλματα χάρις στη συμμετοχή τους στα «μουσικά» ριάλιτυς, πώς να μην ντραπεί για την ρωμαϊκού τύπου υποδοχή των νικητών του διαγωνισμού της Γιουροβίζιον; Όμως εγώ μιλώ για μουσική, για μουσικούς και δημιουργούς, για έρευνα, ψάξιμο, τολμηρούς πειραματισμούς και παράλληλη αξιολόγηση και ανάδειξη της μεγάλης δημοτικής μας παράδοσης, μιλώ για δημιουργία αρχείου ντοκουμέντων και ηχογραφήσεων, μιλώ για συναντήσεις με αλλοεθνείς μουσικούς πολιτισμούς, μιλώ για την Μουσική, το Μέλος, την μεγάλη τέχνη των ήχων με την συμπαντική ηθική και μεταφυσική δύναμη. Δεν μιλώ γι’ αυτό τον πολτό ψευτοσυναισθηματισμού, γι’ αυτή τη λεγεώνα από “λελέδες” και γλάστρες πού παριστάνουν τους ερμηνευτές και δυσφημούν μια σημαντική πολιτισμική κατάκτηση του ελληνισμού, το Τραγούδι του. Την Μουσική, την μεγάλη τέχνη των ήχων, το ελληνικό κράτος την έχει κυριολεκτικά γραμμένη στα…παλιά του τα παπούτσια. Μόλις πρόσφατα η Εθνική Λυρική σκηνή απέκτησε στέγη και αξιοπρέπεια. Παρακολουθήστε την δυσκολία χρηματοδότησης και στελέχωσης με την οποία παλεύουν οι κρατικές ορχήστρες. Αναζητήστε (με μικροσκόπιο) κάποιες σοβαρές εκπομπές στην κρατική τηλεόραση με θέμα τους την μουσική δραστηριότητα στη χώρα και όσα συμβαίνουν πίσω από την κουρτίνα του προφανούς. Δείτε το επίπεδο των μουσικών σπουδών στα σχολεία και την γενική μορφωτική σύνδεση της εκπαίδευσης με την τέχνη των ήχων. Αναζητήστε προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των μουσικών δημιουργών σ’ ένα τοπίο όπου μαύροι και μαφιόζοι πουλάνε παράνομα δίσκους, όπου η πλειοψηφία των media αρνείται να πληρώσει τα νόμιμα δικαιώματα χρήσης πνευματικής περιουσίας, σε μια χώρα-ξέφραγο αμπέλι όπου ο καθένας μπορεί να απαξιώνει την έννοια της μουσικής δημιουργίας χωρίς να απολογείται ποτέ, “κατεβάζοντας” παράνομα μουσική – ή απλά να χρησιμοποιεί στον χώρο εργασίας του όση μουσική θέλει, χωρίς να διανοείται καν να αποδώσει στον δημιουργό της τα νόμιμα δικαιώματά του (προσθέστε εδώ την εξαπάτηση και την εκμετάλλευση των δημιουργών στην είσπραξη των πνευματικών δικαιωμάτων τους από ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες κλπ). Και, το χειρότερο, αυτή η χώρα διαμορφώνει μια γενιά νέων ανθρώπων που νομίζει πως η μουσική (δηλ. το “εύκολο” εμπορικό τραγούδι) είναι η βολική γέφυρα επιτυχίας και αποδοχής, η πόρτα εισόδου σε μια ζωή άκοπης «γκλαμουριάς». Περιμένω πολύν καιρό κι εγώ την έναρξη ενός διαλόγου ανάμεσα στους δημιουργούς και τους κρατικούς φορείς για την ανάδειξη και προστασία της Ελληνικής Μουσικής κι από την…ελληνική «μουσική». Καταλαβαινόμαστε…
Το κείμενο που προηγείται (με μικρές διορθώσεις) το έγραψα το 2005, για το περιοδικό ΜΕΤΡΟ… Σκέφτομαι πόσο “όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν” σ’ αυτή την παράξενη χώρα (όπως το έγραψε ο Ρασούλης). Να εξαιρέσω τιμητικά το Ραδιόφωνο (το καλό ραδιόφωνο που δεν κοπιάρει τις τηλεοπτικές ευκολίες και μανιέρες), τα Μουσικά Σχολεία και τα Μουσικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ σε όλη την Ελλάδα – κάνουν σοβαρή δουλειά και είναι μια όαση μέσα στην έρημο που περιέγραψα παραπάνω.
Φωτογραφικό υλικό
