Γράφει η Ηλιάνα Κωνσταντινίδου.
Άκουσα πολλές φορές τέτοια ερωτήματα – και με άλλου “καλλιτέχνη” το όνομα στο τέλος ή άλλη παρόμοια “ψυχαγωγική” εκπομπή, από παιδιά μου στην τάξη να τα θέτουν με απορημένο βλέμμα . Το συνήθισα πια και ούτε λίγο ούτε πολύ το περιμένω...
Στο παρελθόν έκανα προσπάθεια να απαντήσω γιατί ΔΕΝ ακούω ή ΔΕΝ παρακολουθώ αυτά τα προϊόντα μαζικής αποβλάκωσης και να μάθω τι βρίσκουν τα παιδιά σ’ αυτά. Όμως ήταν και είναι τόσο μεγάλης έκτασης το φαινόμενο που εγκατέλειψα σιγά σιγά την προσπάθεια. Δυστυχώς...
Δυστυχώς αφήσαμε για πολλά χρόνια τώρα τα νέα παιδιά στα χέρια της πιο αδίστακτης, φτηνής και ανθρωποφάγας βιομηχανίας του θεάματος. Και η οικογένεια και το σχολείο.
Τα αφήσαμε στο κυρίαρχο ρεύμα που ανήγαγε την ψυχαγωγία σε διασκέδαση. Τη διασκέδαση σε χυδαία διασκέδαση. Οι χοροί και τα γλέντια της παρέας αντικαταστάθηκαν από το σκυλάδικο. Το σκυλάδικο δε ζητάει από το θαμώνα του να νιώσει, να αποκωδικοποιήσει, να ξυπνήσει, να αναρωτηθεί. Θέλει να κοιμήσει, να νταλκαδιάσει, να τον οδηγήσει στο ξέσπασμα.
Η ψυχαγωγία, προϋποθέτει την προσωπική εμπλοκή με την τέχνη, με όποιο είδος της, ώστε μέσα από το αντικείμενο της τέχνης να ανακαλύψουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας. Η άλλη πλευρά, αντίθετα, στοχεύει στα χαμηλά ένστικτα του ανθρώπου, που βγαίνουν ενίοτε στην επιφάνεια, με ακραίες παρορμητικές συμπεριφορές που υποτίθεται ότι ‘’ανακουφίζουν‘’από έναν αφόρητο ψυχικό πόνο. Με μαγκιά και με καψούρα.
Αντικαταστάθηκε ο αυθεντικός καλλιτέχνης από το φτηνό λαμέ είδωλο με ημερομηνία λήξης. Ο ερμηνευτής του γνήσιου πόνου και της αληθινής αγάπης από τον γ@μ@ω και δέρνω άμα λάχει.
Το θέατρο και ο κινηματογράφος, από τα απρόσωπα νυχτερινά κλαμπς και ορθάδικα. Το βιβλίο, οι μαζώξεις και οι φίλοι, από το ίντερνετ και το smart phone…
Έγινε, και γίνεται συστηματική προσπάθεια, να αντικατασταθεί η ιδεολογία από το Life Style (που σημειωτέον είναι ιδεολογία) με την προβολή δήθεν απολιτίκ και αποιδεολογικοποιημένων περσόνων που δεν ασχολούνται με ιδέες, αλλά με πρόσωπα, με γεγονότα, με το κουτσομπολιό. Το ενδιαφέρον και η συμμετοχή στα κοινά θεωρούνται πια γραφικότητες και αντικαταστάθηκαν από την αδιαφορία, την απογοήτευση και το ατομικό βόλεμα. Η αλληλεγγύη προς το συνάνθρωπο πολύ συχνά με το φόβο και την απόρριψη του “άλλου” και διαφορετικού.
Αυτά χτίστηκαν βήμα βήμα. Με την ανοχή – αν όχι συμμετοχή, τη δική μας. Με το “έλα μωρέ δε βαριέσαι” και το “τι πειράζει” που τόσες φορές είπαμε.
Έγιναν ουρανοξύστες που κάλυψαν τις αυλές και τα σπίτια της συντροφικότητας, της φιλίας,της αλληλεγγύης και των συλλογικών αγώνων των ανθρώπων. Έγιναν η αγριάδα που απλώνει ρίζες βαθιά μέσα στο χώμα και δεν αφήνει τα λουλούδια να ανθίσουν. Μόνο οι “επίμονοι κηπουροί” πια παλεύουν να την ξεριζώσουν.
Και είμαστε μια χώρα με τέτοιο πολιτισμό!
Που μπορεί να δώσει την ανάσα στο σχολείο και να το σηκώσει πάλι όρθιο.
Εμείς οι “δάσκαλοι”είμαστε φορείς συγκεκριμένου πολιτιστικού φορτίου. Με ένα πλέγμα αξιών, αρχών, απόψεων . Εν κατακλείδι με τη στάση ζωής που έχουμε και που μέσα από αυτήν βλέπουμε και τον κόσμο και το σχολείο και τη διδασκαλία μας.
Δε μπορούμε πια να κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά μας σ’ αυτό που έρχεται. Οι σημερινοί μαθητές μας είναι οι πολίτες που θα πάρουν αποφάσεις και θα ορίσουν το μέλλον. Και αλίμονο στη χώρα που δε φρόντισε να διαμορφώσει αναγνώστες, συνειδητούς θεατές, ανήσυχους νέους με γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού, με όραμα και διάθεση για αλλαγή της κοινωνίας.
Ξέρετε πόσες φορές όταν παρακολουθώ μια καλή ταινία ή ντοκιμαντέρ, όταν ακούω ένα καλό τραγούδι, όταν βλέπω μια καλή παράσταση λέω μέσα μου: τι καλά να το έβλεπαν ή να το άκουγαν αυτό και τα παιδιά...
Ειδικά για τα παιδιά που προέρχονται από τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα, την εργατική τάξη, την αγροτική ζωή, το σχολείο παραμένει κατά κανόνα η μία και μοναδική οδός πρόσβασης στην κουλτούρα, σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης. Θα το προσπεράσουμε αυτό;;
Τώρα παρά ποτέ, στους χαλεπούς καιρούς της ένδειας και της απόγνωσης οφείλουμε να καταφεύγουμε στους δικούς μας “δανειστές”. Τους ποιητές μας, τους μουσικούς μας, τους θεατράνθρωπους μας, τους ανήσυχους καλλιτέχνες μας.
Μπορούμε και πρέπει να πείθουμε καθημερινά τους μαθητές μας γιατί είναι αναγκαίο να διαβάζουν, να αγαπούν το βιβλίο. Να αφιερώνουν χρόνο για να μάθουν για τη φύση, τη ζωή, τον άνθρωπο, τη δημιουργία , τη δομή και την εξέλιξη της κοινωνίας. Να αγαπούν, να δυσπιστούν, να αμφισβητούν, να ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο.
Με την ελπίδα να κατορθώσουμε κάποτε να μη μας απευθύνουν ερωτήματα όπως: “Και εμάς τι θα μας χρειαστούν αυτά” ή “γιατί κυρία / κύριε δεν ακούτε τον...”
“Οφείλει να ενισχύσει κανείς την πίστη στο ιδεώδες και στην ουτοπία που έστω κι αν δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πρέπει να μείνει ζωντανή στη καρδιά ενός νέου.... Από μας εξαρτάται να πλουτίσουμε τη ζωή μας. Η δημιουργικότητα είναι φυσική στο παιδί και στο νεαρό έφηβο αν δεν του την χαλάσουν από πολύ νωρίς οι μεγάλοι.” Νάνος Βαλαωρίτης
Ο λαός περιμένει από τους δασκάλους του να δώσουν σωστό προσανατολισμό στον άνθρωπο, για να βρει τον αληθινό εαυτό του, το «είναι ανθρώπου και κατ’ άνθρωπο ζην».
Υ.Γ. 1 Συγχωρείστε με αν δεν απέφυγα την κακοτοπιά της “διδασκαλίας”. Τόχει το επάγγελμα βλέπετε. Δεν ήταν στις προθέσεις μου. Απλώς είναι σκέψεις που κάνω καθημερινά.
Υ.Γ. 2 Το κείμενο ολοκληρώθηκε λίγες ώρες μετά τους νέους άγριους βομβαρδισμούς στη Συρία. Στη Συρία με το σπουδαίο πολιτισμό που χάνεται μαζί με τους ανθρώπους της στα χαλάσματα... τραγική ειρωνεία...
