Επιτέλους θα ξεφύγουμε από την επαναληπτική μας συνουσία, συνήθεια, πράξη;
Γράφει η Αριάδνη Καναβάκη.
Η επανάληψη, ως πρόσφατο θεατρικό σύμπτωμα και ως γεγονός στη ζωή μας.
Επανάληψη το λένε αναγνώστη μου και σίγουρα γνωρίζεις αρκετά, τη σπειροειδή ή τη γραμμική της κίνηση. Ξέχωρα από την απόχρωση ή τη δεσμίδα του χρώματος που σε περιγράφει, έχεις γευτεί ή διανύσει και εσύ, την ίδια την τροχιά της, από τότε που θυμάσαι. Η επαναληπτικότητα “η χιλιόμορφη”, που ωστόσο τόσο σου μοιάζει, σε γλωσσικό ιδίωμα, σε εικονικό γίγνεσθαι, σε φαντασιακό νεφέλωμα, σε χρονικό άχρονο και σε καθημερινό τοπίο. Και που κάποτε φαντάζει το μαρτύριο, ως ασφάλεια, κάποτε δείχνει ως διέξοδος και κάποτε ως η μοιραία μας μερίδα.
Η επανάληψη στη συνουσία, στη συνήθεια και στην πράξη. Συνήθως αναγνωρίζεται τις ώρες των μεγάλων μας επετείων όπως η αλλαγή του χρόνου, συνήθως την αντιλαμβάνεσαι στα ίδια ημερολογιακά στιχάκια ή στο μετά της ευεργετικής αδείας θόρυβο του ξυπνητηριού. Συνήθως την αντιλαμβάνεσαι στα ίδια πράγματα του σπιτιού, στο κορμί που αγαπάς, στο δικό σου σώμα και σε εκείνο το απαραίτητο, απανταχού καθρέφτισμα με ότι αναφορικά σε περιβάλλει. Και φαντάσου να σου γράψω την επανάληψη, που αναγνωρίζεις ως σημαίνουσα και σημαινόμενη λέξη, από τούδε και το εξής με το όνομά σου. Να λέω Σπύρος, Νίκος, Μαρία ή Ανθή και να εννοώ την επανάληψη!
Δεν είμαστε όμως μόνο εμείς που τη σκεφτόμαστε φέτος. Είναι ολόκληρη η εθνική μας πραγματικότητα που την υπενθυμίζει, και που δεν θα επεκταθούμε, στα ανά προκαθορισμένα 70 χρόνια ίδιας και ίδιας πολιτικής ανακύκλωσης. Είναι η επιστήμη που την επισημαίνει και είναι φυσικά και η τέχνη που την αναδεικνύει. Ήδη ως πρόσφατο θεατρικό σύμπτωμα, έχουμε να αναφέρουμε τρεις θεατρικές παραστάσεις που έλαβαν χώρα στο κλεινόν άστυ και περιγράφουν γλαφυρότατα μα και ολιστικά, τι σημαίνει και τι είναι να επαναλαμβάνεσαι*.
Η πρώτη η σωματική perfomance “Δέρμα” στο Βυρσοδεψείο με τη σκηνοθεσία της ‘Eλλης Παπακωνσταντίνου και εκτελεστές ερμηνευτές την ομάδα ODC.
Η δεύτερη το θεατρικό αριστούργημα του Δημήτρη Δημητριάδη “Ο Κυκλισμός του τετραγώνου” που μεταφέρθηκε επίσης στη σκηνή με τη σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζιά.
Και η τρίτη το βραβευμένο θεατρικό “Αστερισμοί” του νεαρού Άγγλου συγγραφέα Νικ Πέιν με τη σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.
Να το πεις σύμπτωση, μάλλον δύσκολο αν και θα βόλευε κατά πολύ και ουσιαστικά, χωρίς προβληματισμούς. Είναι τέτοια η όσφρηση της τέχνης και της εφαρμογής της, που δεν σου αφήνει παραπλανητικά περιθώρια. Στο ότι αποτυπώθηκε, φανερώθηκε καθαρά μια ανησυχία, ένας προβληματισμός.
Προβληματισμό με την επανάληψη είχε ακόμα και ο ίδιος ο Πικάσο. Να ξεφύγει από τα μεγέθη(μήκος πλάτος ύψος) και την ίδια και ίδια επαναλήψιμη αναπαράσταση, να βρει μια άλλη φόρμα, να καινοτομήσει μακριά από την προοπτική και την προκαθορισμένη τρισδιάστατη πραγματικότητα. Και τη βρήκε τότε το 1907(αρχές του 20ου αιώνα) με τις “Δεσποινίδες της Αβινιόν” και τις ταυτόχρονες διαδοχικές τους όψεις. Βλέπετε ο Πικάσο ήταν που αφηγήθηκε χρωματιστά, το ας πούμε “αστρικό σώμα” που κατά καιρούς ονειρευτήκαμε(φυσικά είχε υπάρξει η μεγαλοφυΐα του Σεζάν του πατέρα όλων των ευνοούμενων ως σύγχρονων). Αναλυτικότερα το ριζοσπαστικό του, ήταν ότι αποτύπωσε στον καμβά την ταυτόχρονη αναπαράσταση εντελώς διαφορετικών όψεων, το σύνολο των οποίων απαρτίζει το (ένα)αντικείμενο, σε αντίθεση με το Σεζάν ο οποίος αναπαριστούσε στο μουσαμά με μιας το σύνολο των όψεων ενός πχ τοπίου, όπως είχε αποτυπωθεί στο μυαλό του.
Θα μου πεις αναγνώστη μου η γεωμετρία είναι που μας σκλαβώνει και το τετραδιάστατο (το όλον μας) που μας ελευθερώνει, από την επαναληπτική μας συνουσία και καθημερινότητα; Όχι μόνο θα μας πουν οι ψυχαναλυτικοί γνώστες μας. Είναι ο κύκλος μας, ο τραυματικός, που έχει τη διάθεση να εμφανίζεται ξανά και ξανά και να μας ταλαιπωρεί, μέσα στα κλειστοφοβικά μας, στα στρεσογόνα, στα στερητικά μας. Ένας τροχός του χρόνου, που δημιουργεί και βαφτίζει το δράμα, που ανακυκλώνει πολυπρόσωπα το όποιο γκροτέσκο ή τραγικό διαθέτει η ύπαρξή μας. Και επιμένει μέχρι ότου βρούμε μια κάποια λύση μια καινούργια πλατφόρμα για να περπατήσουμε. Η Λύση και ο Χρόνος λοιπόν.
‘Όπως και να ‘χει αναγνώστη μου, τουλάχιστον έχουμε μια ακόμη βαφτισμένη ως καινούργια, Χρονιά, όπως να ‘χει θα τη διανύσουμε με ότι γνωρίζουμε και ότι ακόμα αγνοούμε. Και το σημαντικότερο όλων:
Είμαστε ακόμα ζωντανοί!
Καλή μας χρονιά.
Φωτογραφικό υλικό
