«Αστικοί Λαχανόκηποι»: Μια ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ πράσινη ανάπτυξη, παραπεταμένη στα ψιλά… Από την «ΟΙΚΟ…νική Πραγματικότητα» της γεωπόνου Πίτσας Στασινοπούλου.
Και πώς αλλιώς… στα «χοντρά» έχει προτεραιότητα η ιμιτασιόν «πράσινη ανάπτυξη» που έχει τόση σχέση με το πράσινο όσο το… βόδι με το ρόδι! Έχει όμως πολλά άλλα πλεονεκτήματα, το εξής ένα: μεγάλα κέρδη! Που δεν το λες καθόλου λίγο σε δίσεκτους καπιταλιστικούς καιρούς που οι πηγές τζίρου στενεύουν για τα κοράκια και είναι επιτακτική ανάγκη να εφευρεθούν νέες ώστε να λαδώνονται επαρκώς τα συστημικά γρανάζια. Η μεθοδολογία παλιά και δοκιμασμένη: στήνεις μια «αληθοφανή» θεωρία με τη «συνδρομή» της επιστήμης, την επιβάλλεις μέσω τρομοκράτησης με τη «συνδρομή» των Μέσων και έρχεσαι ως σωτήρας στα σκιαγμένα πρόβατα να προσφέρεις τη θαυματουργή λύση, κρύβοντας επιμελώς την προβιά του λύκου. Είπες κάτι; Ποιος ο λόγος και το κίνητρο να προβάλλεις ΟΠΩΣ της αξίζει την αστική γεωργία ως ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ πράσινη δράση με πολλαπλά οφέλη για τον άνθρωπο και τον πλανήτη… Εφόσον δεν αποφέρει οφέλη στις κατάλληλες τσέπες, γιατί να ασκήσεις πλύση εγκεφάλου όπως έκανες με τα (κερδοφόρα) τέρατα των φωτοβολταϊκών, των ανεμογεννητριών και λογής «πράσινων» προϊόντων της «πράσινης» ανάπτυξης, των «πράσινων» καναλιών… που οσάκις πέφτω πάνω στην… περιβαλλοντική ευαισθησία του ΣΚΑΪ- κάναλου με την γελοία «πράσινη» προπαγάνδα, κρατώ με κόπο το σάλιο… γιατί απλά ΕΓΩ θα καθαρίζω μετά την οθόνη.
Οπότε φίλε μου μην περιμένεις μεγάλες καμπάνιες από τα μεγάλα Μέσα για την προώθηση των «αστικών λαχανόκηπων», μια δράση από τις πιο ουσιαστικές που μετρά ζωή περίπου 150 χρόνων σε Ευρώπη και ΗΠΑ αλλά εμείς, στην «γεωργική»(!) Ελλάδα, περιμέναμε την κρίση να την ανακαλύψουμε! Πρέπει να σου πω για την ιστορία, ότι η συγκεκριμένη δράση ΕΣΩΣΕ κυριολεκτικά από την πείνα τον πληθυσμό του Λονδίνου, όταν εφαρμόστηκε εκεί μετά τον Α’ παγκόσμο πόλεμο… όπως έσωσε και τον πληθυσμό της Ν. Υόρκης μετά το κράχ του 1929, τον πληθυσμό της Κούβας τη δεκαετία του’90 μετά το εμπάργκο των ΗΠΑ, αλλά και τους κατοίκους της χρεωκοπημένης Αργεντινής πριν 10 χρόνια, με αποτέλεσμα ο ΟΗΕ να την εντάξει στις «10 πιο αποτελεσματικές πολιτικές για την καταπολέμηση της φτώχειας». Αποτέλεσμα; Σήμερα η Ν. Υόρκη, μετά το κίνημα «Αντάρτες Κηπουροί» που ξεκίνησε το 1974, να μετρά μέσα στον πυρήνα της πόλης μόνο, 600 αστικούς λαχανόκηπους απασχολώντας πάνω από 20.000 πολίτες, ενώ το Μπουένος Άϊρες περί τους 500 στην καρδιά της πρωτεύουσας.
Θέλεις και μερικά ενδιαφέροντα στατιστικά που μας δίνει έρευνα της WWF Hellas; Λοιπόν: 1 στους 2 έλληνες ΔΕΝ δοκίμασε ΠΟΤΕ να καλλιεργήσει λαχανικά στη βεράντα ή τον κήπο του, επικαλούμενος έλλειψη χώρου και χρόνου, ενώ σε ποσοστό 62% θα συμμετείχε στη δημιουργία ενός δημοτικού λαχανόκηπου. (Θα εύρισκε μαγικά τότε το χρόνο;) Αντίθετα το 86% των ερωτώμενων σε αστικές περιοχές καλλιεργεί λουλούδια (πάλι καλά!) και το 44% λαχανικά στη βεράντα ή τον κήπο (επιτέλους!) Και μερικά εντυπωσιακά, ποιοτικά χαρακτηριστικά: Από τους «λαχανοκόμους», το μεγαλύτερο ποσοστό είναι ανώτατης εκπαίδευσης (οι «κατώτερης» μάλλον σνομπάρουν), ηλικίας είτε νεαρής μεταξύ 18-24 χρόνων είτε άνω των 65 (καλά, οι «ενδιάμεσοι» πού είστε;), κυρίως αυτοαπασχολούμενοι ή εργοδότες (ο μεροκαματιάρης πέφτει ξερός) και αριστερής ιδεολογίας (οι δεξιάς έχουν άλλα χόμπυ!) Η έρευνα όμως μπήκε και σε πιο… πικάντικα πεδία, καθώς το 51% των λαχανοκαλλιεργητών είναι ανύπαντροι που συζούν (η φάση του «μελιού» είναι… δημιουργική!) και το 36% είναι χωρισμένοι ή χήροι/χήρες (να υποθέσω… υποκατάστατο;) Οι παντρεμένοι πουθενά στην έρευνα! ΑΛΛΗ μια δυσάρεστη παρενέργεια του γάμου που, καθώς φαίνεται, κόβει μαχαίρι την όρεξη για καλλιέργεια γενικώς!
Παρόλο που πρόκειται για αυτονόητα, θα αναφέρω επιγραμματικά τα οφέλη από μια παρόμοια ατομική ενασχόληση:
– Βιώνεις δια ζώσης που λένε, τον μαγικό τρόπο παραγωγής της τροφής σου. Ξέρεις τί σημαίνει να βλέπεις το λουλούδι να γίνεται καρπός και να κόβεις τη ΔΙΚΗ σου ντοματούλα κατευθείαν για το πιάτο;
– Υιοθετείς ένα αυθεντικά υγιεινό διατροφικό μοντέλο, με προϊόντα απ’ τα χεράκια σου που ξέρεις σίγουρα ότι είναι αμιγώς βιολογικά, χωρίς να χρειαστεί να ψάχνεις τις… βιο-λαμογιές ή δάνειο για την αγορά τους!
– Έρχεσαι επιτέλους – καταπονημένε αστέ- σε επαφή με δύο πράγματα που κοντεύεις να ξεχάσεις: τη φύση και τις εποχές! Σου λένε κάτι (ακόμη);
– Βελτιώνεις τη σωματική και ψυχική σου υγεία με το πλέον ευχάριστο/ παραγωγικό χόμπυ, αντί να ξοδεύεσαι με γυμναστές και ψυχολόγους ή να βαθαίνεις.. την γούβα του καναπέ!
– Συμβάλλεις στο θεάρεστο έργο της ΑΥΞΗΣΗΣ του πράσινου με όσα πολύτιμα σημαίνει αυτό για σένα, την πόλη, ολόκληρο τον πλανήτη… που προφανώς ΔΕΝ χρειάζεται να απαριθμήσω!
Κι αν μιλήσουμε για τους αστικούς λαχανόκηπους, προστίθενται κι ΑΛΛΑ σπουδαία οφέλη, καθώς η συγκεκριμένη δράση:
– Διασφαλίζει ακόμη και την επιβίωση σε εποχές κρίσης όταν η πείνα είναι μια υπαρκτή πραγματικότητα. Αν ας πούμε στην Κατοχή εφαρμοζόταν στα αστικά κέντρα, πολλοί θα γλίτωναν το θάνατο από ασιτία.
– Αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την ανεργία, προσφέροντας ένα εισόδημα σε άνεργους που θα θελήσουν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια.
– Εξασφαλίζει την ανεξαρτησία της τροφής, δίνοντάς σου το δικαίωμα στη ΔΙΚΗ σου τροφή, χωρίς εξαρτήσεις από εμπορικά κυκλώματα.
– Εγγυάται μια ποιοτική διατροφή, ελεγχόμενη από τον ίδιο τον καλλιεργητή/ καταναλωτή.
– Προσφέρει δυνατότητες κοινωνικοποίησης, επικοινωνίας, χρηστικές γνώσεις, διεξόδους αναψυχής με παράλληλες, ενδιαφέρουσες δράσεις.
–
Οφέλη τεράστια, ουσιαστικά και απολύτως εφικτά, καθώς οι αστικοί λαχανόκηποι έχουν ήδη γίνει πράξη σε πολλές πόλεις τα τελευταία (δυστυχώς) χρόνια, σε μια χώρα με μακρόχρονη καλλιεργητική παράδοση και υψηλής ποιότητας αγροτική παραγωγή! Ας όψεται ο λήθαργος της ευμάρειας και η κυριαρχία του τσιμέντου της «ανάπτυξης»… ανάθεμα την ώρα! Που δεν αφήσαμε εκατοστό χώματος ακάλυπτο και δεν θα ξεχάσω τις τσιρίδες ενός τρίχρονου στην παραλία, που πατώντας για ΠΡΩΤΗ φορά άμμο και βουλιάζοντας, φώναζε τρομαγμένο «μαμά βοήθεια! Εδώ δεν έχει… πάτωμα!» ΣΟΚ!!! Και ρωτώ (για να το… ακούω): Πόσο δύσκολο ήταν άραγε να υπάρχει σε κάθε τεράστια σχολική αυλή ένα κομμάτι – ένα ΡΗΜΑΔΟ- ΚΟΜΜΑΤΙ!- χώματος ακάλυπτο από τσιμέντο ή άσφαλτο ώστε τα παιδιά να φυτεύουν από πανσεδάκι μέχρι ντοματούλα; Μπορεί να φανταστεί κανείς την ΕΥΤΥΧΙΑ σε ένα παιδικό πρόσωπο όταν σκαλίζει το χώμα να βρει πατάτες που φύτεψε το ίδιο;
Πόσο δύσκολο ήταν να υπάρχει σε κάθε τσιμεντωμένο προαύλιο ιδρύματος, φυλακής, στρατοπέδου κλπ, ένα κομμάτι λαχανόκηπου για τη δημιουργική επί της ουσίας απασχόληση όλων αυτών των ιδιαίτερων κατηγοριών; Που πέραν της θετικής ψυχολογικής επίδρασης και της τροφής θα πρόσφερε μια πολύτιμη όαση μέσα στην απέραντη τσιμεντένια έρημο; Καθώς φαίνεται ήταν ΑΚΑΤΟΡΘΩΤΟ, οπότε τί πιο λογικό το παιδί να θεωρεί «φυσικό» το πάτωμα κι «αφύσικο» έως τρομακτικό το χώμα! Ή μήπως σεβαστήκαμε τα δώρα/ καρπούς των έστω λιγοστών οπωροφόρων στις δενδροστοιχίες; Αφήνοντας ελιές, λεμόνια, νεράντζια, μανταρίνια να σαπίζουν τσαλαπατημένα στα πεζοδρόμια… Ασε που αν το… παρακάνουν και μας λερώνουν το ΙΧ ή μας κόβουν τη θέα, τον λόγο έχει το πριόνι κι η οικολογική ευαισθησία χτυπάει κόκκινο!
Δόξα τω Θεώ που η κρίση μας… μισοάνοιξε τα μάτια και η στροφή στην «αστική γεωργία» και μάλιστα από τους νεότερους είναι εμφανής και παρήγορη, με τους δημοτικούς κυρίως λαχανόκηπους να αποτελούν μια πραγματικότητα, παρά τα όποια προβλήματα διαχείρισης. Να τηρηθούν κατ’ αρχήν συγκεκριμένα κοινωνικά κριτήρια για την επιλογή των καλλιεργητών που καρπώνονται οι ίδιοι τη σοδειά τους και ενίοτε παραχωρούν ένα ποσοστό σε Κοινωνικά Παντοπωλεία. Να κρατηθούν πολύ χαμηλές τιμές στα τυχόν – συμβολικά έστω- «ενοίκια». Να εξασφαλιστούν κοντινές αποστάσεις, κατάλληλη υποδομή κι εξοπλισμός, παροχή τεχνογνωσίας κλπ., όμως αυτά με την εξέλιξη του «πειράματος» διευθετούνται.
Όταν το ΑΠΘ παραχώρησε στο Αγρόκτημά του 500 κομμάτια των 100 τμ έκαστο, οι αιτήσεις έφτασαν τις 4500! Με πρώτο «διδάξαντα» τον Δήμο Θέρμης που παρέδωσε 15 στρέμματα σε τεμάχια των 50 τμ σε άνεργους καλλιεργητές, ενώ στον Δήμο Κορδελιού καλλιεργείται ο μεγαλύτερος αστικός λαχανόκηπος σε ταράτσα ιδιώτη και μερακλή! Παράλληλα όμως με τους δημοτικούς συναντάμε και τους συλλογικούς λαχανόκηπους, οργανωμένους από ομάδες πολιτών όπως η ΠΕΡ.ΚΑ. (Περιαστικές Καλλιέργειες) που στοχεύουν στην «καλλιεργητική» αξιοποίηση χώρων κενών ή ανεκμετάλλευτων μέσα στην πόλη ώστε η πρόσβαση να είναι εύκολη και αυτή τη στιγμή καλλιεργούν δυτικά 1,5 στρέμμα λαχανικών στο πρώην στρατόπεδο Καρατάσου στην Πολίχνη και επίσης ανατολικά στο πρώην στρατόπεδο Κόδρα… Άξιοι! Οι απανταχού «επίμονοι κηπουροί» της πόλης! Και επειδή το θέμα είναι μεγάλο και ΔΕΝ έκλεισε, οσονούπω θα επανέλθω με πιο ζουμερά!…
Φωτογραφικό υλικό
