«Τα πρόσωπα της βίας»
Η Νέλη Βυζαντιάδου αναλύει την επικαιρότητα κάθε Πέμπτη στην Κουλτουρόσουπα. Μια σειρά χρήσιμων άρθρων για να κρατήσετε στο αρχείο σας.
.
«Η σεξουαλική κακοποίηση ως ψυχικό τραύμα».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σεξουαλική κακοποίηση ενός ατόμου (παιδιού ή ενήλικα) είναι ένα τραύμα που σημαδεύει την ψυχή του και επηρεάζει τόσο τη λειτουργικότητα όσο και τη διάθεσή του. Ως τραύμα ορίζουμε μια εμπειρία ή ένα γεγονός που μας επηρεάζει και αφήνει πίσω τα ίχνη του με τέτοιον τρόπο ώστε να κρίνεται απαραίτητο να αναζητήσουμε την υποστήριξη ενός ειδικού.
Γιατί όμως κάποιοι επηρεαζόμαστε λιγότερο από κάποιους άλλους; Γιατί κάποιοι εμφανίζουν συμπτώματα και νοσούν ψυχικά ενώ άλλοι όχι; Είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι όσο πιο νωρίς βιώσει κανείς ένα τραύμα, τόσο πιο έντονα χαραγμένο μένει στη μνήμη του και τόσο περισσότερο παιδεύεται από αυτό. Ένα πρώτο ερώτημα που απασχολεί είναι πώς ο άνθρωπος παραμένει υγιής παρά τις πάμπολλες αρνητικές επιδράσεις που μπορεί να δεχθεί. Πώς καταφέρνει και συνέρχεται συνεχίζοντας τη ζωή του;
Πολλοί μιλούν για την ανθεκτικότητα, δηλαδή για την ψυχική αντοχή μας απέναντι σε δυσάρεστες και επώδυνες εμπειρίες. Ο άνθρωπος με ανθεκτικότητα ξεπερνά μια ακραία κατάσταση ζωής και καταφέρνει μάλιστα να τη νοηματοδοτήσει θετικά. Το να μπορέσει βέβαια να βρει κάτι που έμαθε μέσα από το τραύμα δεν σημαίνει ότι δεν εξακολουθεί να έχει επώδυνες αναμνήσεις από αυτό. Η προσωπική εμπειρία που έζησε δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε να ξεχαστεί.
Όταν το τραύμα προξενείται από άνθρωπο σε άνθρωπο, όπως στην περίπτωση της σωματικής ή/και σεξουαλικής κακοποίησης, τότε μιλάμε για φρικαλεότητα. Στην περίπτωση της φρικαλεότητας καμία εξήγηση δεν είναι αρκετή για να ανακουφίσει τον πόνο αυτού που βίωσε το τραύμα. Το άτομο την ώρα του τραύματος αποσυνδέεται για να αντέξει αυτό που ζεί. Ένα τραύμα ξεπερνιέται καλύτερα όταν ο περίγυρος σεβαστεί τη φάση απόσυρσης και την ανάγκη του ατόμου να μιλήσει για το τραύμα όταν νιώσει έτοιμο. Η επεξεργασία του τραύματος είναι καλό να μην ξεπερνά το 6μηνο και μετά να αφήνουμε την ίδια τη ζωή να τραβήξει την προσοχή του ατόμου από το τραύμα. Όταν όμως το θύμα ήταν εκτεθειμένο σε παρατεταμένη εμπειρία τραύματος στην παιδική ή εφηβική ηλικία, τότο δεν ισχύει το 6μηνο γιατί έχει να ανασύρει από τη μνήμη του πολύ παλιό υλικό, το οποίο απαιτεί πιο χρονοβόρα επεξεργασία.
Κάποιοι παραμένουν για πάντα καθηλωμένοι στο τραύμα και κάποιοι άλλοι προχωρούν. Ο άνθρωπος που μένει καθηλωμένος στο τραύμα είναι συνήθως αυτός που δεν θέλει να συγχωρήσει ή να ξεχάσει αυτό που πέρασε. Αν και θέλει πολύ να ζήσει σε έναν κόσμο τον οποίο θα εμπιστευθεί, δυσκολεύεται πολύ να το καταφέρει καθώς δεν υπάρχει καμία απολύτως εγγύηση ότι οι άλλοι θα αποδειχθούν άξιοι της εμπιστοσύνης του. Όσο κι αν θέλει να επενδύσει σε σχέσεις, ξέρει ότι δεν είναι στο χέρι του η έκβασή τους οπότε επιλέγει να μείνει εκτός για να νιώσει ασφαλής.
Ο εξωτερικός κόσμος εξαρτάται από τις συνθήκες ζωής και δεν ελέγχεται από εμάς. Ο εσωτερικός κόσμος όμως είναι στο χέρι μας και μπορούμε να τον αλλάξουμε. Κι όταν καταφέρουμε να αλλάξουμε τον εσωτερικό κόσμο, δηλαδή τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, τότε θα αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο θα αντιληφθούμε τον εξωτερικό κόσμο. Για να αλλάξουμε τον εσωτερικό κόσμο θα πρέπει να δημιουργήσουμε έναν κόσμο παρηγοριάς, ανακούφισης και δύναμης. Αν δεν φανταστούμε κάτι καλύτερο για εμάς, δεν θα μας συμβεί. Αν δεν ελπίζουμε, δεν θα ανακουφιστούμε. Αν παραιτηθούμε από την επιθυμία να ζήσουμε σε έναν όμορφο κόσμο, θα αποφασίσουμε ουσιαστικά να μη μετακινηθούμε ποτέ από το τραύμα και το πένθος γύρω από αυτό.
Τα συμπτώματα, σωματικά ή/και ψυχικά, ενός τραύματος απαιτούν υποστήριξη. Οι περισσότεροι ενδιαφέρονται να βρουν μια γρήγορη λύση. Ο πιο γρήγρος και αποτελεσματικός τρόπος είναι να κάνει κανείς υπομονή και να δώσει χρόνο στον εαυτό του. Όταν το τραύμα έχει τη μορφή της φρικαλεότητας, δηλαδή έχει προκληθεί από έναν άλλο άνθρωπο, τότε το θύμα θέλει να εκδικηθεί. Η αληθινή λύτρωση έρχεται μόνο μέσα από το πώς θα καταφέρει (το θύμα) να αγαπήσει τον εαυτό του και πώς θα σταματήσει να δίνει δύναμη στο δράστη του. Όσο παραπάνω ασχολείται με το δράστη, τόσο εξακολουθεί εκείνος να κυβερνά τη ζωή και τη σκέψη του θύματος. Αν όμως το θύμα αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του, της ψυχικής λειτουργίας του και της ζωής του, θα απελευθερωθεί.
Για να γίνει ένα τραύμα μια ωφέλιμη εμπειρία θα πρέπει να μη φέρει το θύμα καμία ευθύνη για το τραύμα που του συνέβη. Εάν το τραύμα έχει συμβεί χωρίς δική του υπαιτιότητα, τότε μπορεί να μετατραπεί σε μία θετική μαθησιακή εμπειρία. Πολλοί αναρωτιούνται αν θα μπορούσαν να το είχαν προβλέψει και εκεί πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι κανείς δεν έχει τη δυνατότητα να προβλέπει το μέλλον αλλά ακόμα κι αν θα μπορούσε να προβλέψει το μέλλον, τίποτε και κανείς δεν θα μπορούσε να τον βοηθήσει να το αποφύγει.
Ένα είναι σίγουρο. Ο άνθρωπος, που έχει επιβιώσει από ένα τραύμα, πρέπει να θυμάται διαρκώς ότι υπήρξε ικανός να επιβιώσει παρά τις αντίξοες συνθήκες που συνάντησε στη ζωή του. Κι αυτό από μόνο του είναι πολύ.
.
«Τα πρόσωπα της βίας» (προηγούμενα άρθρα):
.
.
Παρακολουθήστε ζωντανά τις ομιλίες μου στο πλαίσιο συναντήσεων που διοργανώνει το Ανοιχτό Σχολείο Ψυχικής Υγείας - Ι.Ν. Παναγούδας-Κάθε Σάββατο στις 18.00 στη σελίδα μου Νέλη Βυζαντιάδου
.
Σας περιμένω όλους και όλες!!!
.
Μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο μου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις iWrite με τίτλο "Μαθήματα στη γλώσσα της αγάπης" (πληροφορίες και online αγορά εδώ)
.
.
Bίντεο, συνεντεύξεις και ομιλίες μου επισκεφτείτε το κανάλι μου στο You Tube.
