«25 Μαρτίου: Μια καλή αφορμή αναστοχασμού και αντιμετώπισης του κοινωνικού φασισμού». Άρθρο του Μιχάλη Σκολιανού, Δικηγόρου.
Σε τρεις μέρες θα γιορτάσουμε την εθνική παλιγγενεσία και τη σύστασή μας σε ανεξάρτητο έθνος-κράτος. Και το νεοελληνικό κράτος παρόλο που πέρασε από χίλια κύματα και πολλές φορές διά πυρός και σιδήρου άντεξε και φθάσαμε ως το σήμερα.
Η διαδρομή του νεοελληνικού κράτους από τις απαρχές του μέχρι σήμερα ήταν γεμάτη από σκληρές ιστορικές εμπειρίες: πτωχεύσεις, πολέμους, εθνικούς διχασμούς, εμφύλιες συρράξεις, ολοκληρωτικά καθεστώτα. Και όμως η πολιτικά οργανωμένη ελληνική κοινωνία άντεξε. Μπορεί ακόμα τα τραύματα του ιστορικού παρελθόντος να μην έχουν επουλωθεί πλήρως και να είναι ευδιάκριτα, το νεοελληνικό κράτος όμως επιβίωσε και φθάνουμε να ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε για ακόμα μια φορά την 25η Μαρτίου.
Ποιό όμως είναι το τίμημα όλων αυτών των δυσκολιών που περάσαμε και περνούμε ακόμη ως σήμερα; Ποιό είναι το κόστος του γεγονότος που ως πολιτικά οργανωμένη κοινωνία από τη σύμπηξή της ως σήμερα οι περίοδοι ευημερίας ήταν ελάχιστες και αυτές ακόμα επίπλαστες, δομημένες πάνω σε σαθρά θεμέλια;
Οι πληγές του νεοελληνικού κράτους και κατά συνέπεια της ελληνικής κοινωνίας είναι ακόμα ανοιχτές και τις συνέπειες τις βιώνουμε ακόμα με έντονο τρόπο. Το γεγονός ότι οι στιγμές συνολικής ευημερίας της ελληνικής κοινωνίας από καταβολής της ήταν ουσιαστικά δύο δεκαετίες, η δεκαετία του 1980 και η δεκαετία του 1990, που ακόμα και σε αυτές η ευημερία ήταν πλασματική και όλη η υπόλοιπη ιστορική περίοδος για την πορεία της πολιτικά οργανωμένης ελληνικής κοινωνίας ήταν σε γενικές γραμμές ποικιλοτρόπως ταραχώδης, έχει καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την κρατική λειτουργία και αντιστοίχως την κοινωνική συμπεριφορά.
Ένα κράτος το οποίο ποτέ από συστάσεώς του δεν οργανώθηκε με ορθολογικό τρόπο και ποτέ καμία σοβαρή προσπάθεια αναδιοργάνωσής του δεν είχε συνέχεια και διάρκεια, είχε και έχει ολέθριες συνέπειες στο κοινωνικό σύνολο. Οι ερμηνείες για ποιον λόγο η Ελλάδα δεν μπόρεσε ποτέ να αποκτήσει ένα σύγχρονο λειτουργικό κράτος με κοινωνικό πρόσημο και πρόσωπο είναι πολλές: από διάφορους ιστορικούς παράγοντες που ξεπερνούσαν την εσωτερική βούληση του νεοελληνικού κράτους, δηλαδή το ιστορικό πεπρωμένο του, μέχρι όμως και εσωτερικά λάθη που βρίσκονταν στο πεδίο ελέγχου μας.
Σημασία πάντως έχει ότι ελλείψει ιστορικά μιας αδιάλειπτης μακροχρόνιας εύρυθμης κρατικής λειτουργίας η κοινωνία δεν απέκτησε ποτέ στο βαθμό που θα έπρεπε αυτό που ονομάζεται κοινωνική συνείδηση. Απουσία ενός καλά οργανωμένου με συνέχεια κράτους δεν δημιουργήθηκαν ποτέ οι υποδομές και ευρύτερα οι συνθήκες για ένα πεπαιδευμένο κοινωνικό σύνολο. Αυτό έχει ως συνέπεια ακόμα και σήμερα ένα ανησυχητικά και επικίνδυνα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας εξαιτίας της αμάθειας ή της ημιμάθειας να είναι δέσμιο προκαταλήψεων και στερεοτύπων ανήμπορο να απεμπλακεί από το περιοριστικό και πολλές φορές ασφυκτικό κοινωνικό του περιβάλλον.
Για αυτό δυστυχώς ακόμα γινόμαστε μάρτυρες στην καθημερινότητα μας συμπεριφορών και πράξεων που δεν συνάδουν με ένα σύγχρονο φιλελεύθερο δημοκρατικό κράτος. Παρατηρείται μια ανησυχητικά μεγάλη δυσανεξία σε ό,τι φαντάζει σε εμάς έτερο, ξένο, σε ό,τι και σε όποιον αποκλίνει από τις αυστηρά κοινωνικές νόρμες με τις οποίες γαλουχηθήκαμε. Με άλλα λόγια παρατηρείται ένας υφέρπων, ασυναίσθητος πολλές φορές, κοινωνικός φασισμός.
Για αυτό έστω και τώρα εν έτει 2015 θα πρέπει όλοι μαζί να προσπαθήσουμε σταδιακά να αναμορφώσουμε την πολιτική μας κοινωνία, κράτος και κοινωνία δηλαδή μαζί, αποκλείοντας το ενδεχόμενο να έχουμε στο μέλλον άλλα θύματα σαν τον Γιακουμάκη και έχοντας ως απώτερο στόχο την κοινωνική χειραφέτηση.
