Ύστερα απ' τον κόσμο
Kάθε Παρασκευή στην Κουλτουρόσουπα.
Γράφει ο Μανώλης Ιωαννίδης για την Κουλτουρόσουπα.
(1-4)
Κανείς δε ξέρει που, πότε και πώς διεξάγονται οι τελικές, προαγωγικές εξετάσεις της Ζωής γιατί απλούστατα είναι συνεχείς, παντού και πάντα- αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορείτε να προετοιμαστείτε κατάλληλα για αυτές.
Παρακάτω αναφερόμαστε σε μερικά ποιήματα που μπορεί να σας προετοιμάσουν στην περιδιάβασή/προετοιμασία για τη ζωή.
Ἐν τέλει
῎Επειτα ἀπὸ γερὴ
φιλονικία μεταξύ τους
νὰ γίνει πιὸ σύντομη,
τὴν εἶχε πείσει,
πιὸ τελειωμένη.
Νὰ καταργήσει
τὶς μακρυγορίες τῶν ὀνείρων,
καὶ νὰ κρατήσει
τὴν ἐτυμηγορία τους.
Τὴν εἶχε πείσει.
Ὁ χρόνος.
Κική Δημουλά, Ποιήματα (εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα, 1998)
Ο χρόνος, η μοίρα, ο κόσμος- δικαιολογίες, αγαπητοί ένορκοι! Γιατί όσο κι αν περνάει από πάνω σας ο χρόνος σαν τριαξονικό, όσο κι αν της ζωής η αδιαφορία μελανιάζει χειρότερα κι απ’ την απόρριψη, εσείς και μόνο εσείς είστε υπεύθυνοι που στέλνετε τα όνειρα σας εσώκλειστα σε κάτι μοναστήρια-κολαστήρια, για να γίνουν καθωσπρέπει, ευπαρουσίαστα αφηγήματα. Μα και βέβαια, σχεδόν κανείς δε θα νοιαστεί για τα όνειρά σας, οι κρυφές και απόλυτες επιθυμίες σας θα ενοχλούν την ώρα κοινής ησυχίας αυτών που θα θέλανε να τους κόφτει και θα κινδυνεύετε να μείνετε ένας σουλουπωμένος κινούμενος σκελετός. Αλλά αν τα όνειρα σας μείνουν για πάντα τέλεια ασπόνδυλα στον κόσμο των ιδεών, βολικά καταχωνιασμένα κάπου μόνο και μόνο για να ξέρετε ότι υπάρχουν, είναι δική σας υπόθεση. Αν σας επιβάλλετε μια ξένη λιτότητα, μια παρεξηγημένη λακωνικότητα/κενότητα, αν η αρχή της πραγματικότητας καταδικάζει ό,τι βρεθεί μπροστά της, πρέπει να σταθείτε τίμια μπροστά και να κάνετε έναν απολογισμό με τα καλά και τα κακά των ευνουχισμών σας. Εσείς είστε που παίζετε διπλή διανομή στο έργο της ζωής σας, υποδυόμενοι βολικά όποιον ρόλο απαιτεί το ευαίσθητο-για-χειροκρότημα αυτί σας. Σε αυτό λοιπόν το μονόλογο, οφείλετε στον εαυτό σας να αποφασίσετε με ποιους θα συνομιλείτε, το περιεχόμενο του λεξικού σας καθώς και τη γιατρειά που θα επιδέχεστε/αντέχετε στους τραυματισμούς της πραγματικότητας.
Σοσάκι το παραπάνω, γιατί πρέπει να δείξετε στους εξεταστές ότι διαθέτετε κριτικό πνεύμα.
Ἑνὸς λεπτοῦ σιγή
Ἐσεῖς ποὺ βρήκατε τὸν ἄνθρωπά σας
κι ἔχετε ἕνα χέρι νὰ σᾶς σφίγγει τρυφερά,
ἕναν ὦμο ν᾿ ἀκουμπᾶτε τὴν πίκρα σας,
ἕνα κορμὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν ἔξαψή σας,
κι ἔχετε ἕνα χέρι νὰ σᾶς σφίγγει τρυφερά,
ἕναν ὦμο ν᾿ ἀκουμπᾶτε τὴν πίκρα σας,
ἕνα κορμὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν ἔξαψή σας,
κοκκινίσατε ἄραγε γιὰ τὴν τόση εὐτυχία σας,
ἔστω καὶ μία φορά;
Εἴπατε νὰ κρατήσετε ἑνὸς λεπτοῦ σιγή
γιὰ τοὺς ἀπεγνωσμένους;
ἔστω καὶ μία φορά;
Εἴπατε νὰ κρατήσετε ἑνὸς λεπτοῦ σιγή
γιὰ τοὺς ἀπεγνωσμένους;
Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα (εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2014)
Mic drop, απλά. Γιατί τα ‘λεγε και ο προσωπικός Ιησούς μου, Φχανσουά ντε Λα Γοσφουκώ, ότι οι εραστές είναι τόσο ευτυχεσμένοι γιατί μιλάνε μόνο για τη πάρτη τους (ελεύθερη μετάφραση από τη γαλλική). Γι’ αυτό και από σεβασμό στους υπολοίπους που είναι το στρώμα τους μονό παρά τη θέλησή τους, εσείς τα κέρατα, που έχετε γνωρίσει τι θα πει ευτυχία, κάντε τον κόπο να καταλάβατε λίγο τι είναι αυτό που ζείτε και να μην το κοπανάτε στους άλλους α λα humble brag. Πόσο ωραίο και σπάνιο και δύσκολο είναι κι ότι καλό θα ‘ταν να κόψετε τις παραινέσεις και τα tutorials και να καταλάβετε ότι το λαχείο σας δε γίνεται να φωτοτυπήσετε. Οι άλλοι τις βλέπουν τις φωτογραφίες μόνο μέσα απ’ τα αρνητικά και από αντίγραφα χαμηλής ευκρίνειας και υψηλής διαθεσιμότητας, λυπηθείτε τους λιγάκι. Προφανώς και τα κορμιά δεν είναι μόνο αγκαλιά (είναι και ξενιτιά, ναι, ναι), ποιος μπορεί όμως να αρνηθεί την ομορφιά της θέας από την κορυφή της υλικής κλίμακας της πραγματικότητας; Οι ώμοι υπάρχουν τόσο για θαυμασμό όσο και για να αντέχουν τα προβλήματα του Άλλου που ξέρει ότι μπορούν να το κάνουν. Γι’ αυτό ας καταλάβουν οι τυχεροί και ευνοημένοι από το φαφούτικο χαμόγελο της ζωής, ότι δεν είναι έτσι για όλους και ότι η χαρά κυκλοφορεί στον κόσμο σε περιορισμένη κυκλοφορία. Αν μπόρεσαν κι αγοράσανε λίγη, με γεια τους και χαρά τους αλλά να βγάλουν το σκασμό όταν κατεβαίνουν απ’ τα σύννεφα για να συνδιαλεχθούν με τους κατοίκους των υπονόμων.
Μελετήστε το καλά, αυτό πέφτει συνήθως.
Πριν τους αλλάξει ο χρόνος
Λυπήθηκαν μεγάλως στον αποχωρισμό των.
Δεν το ’θελαν αυτοί· ήταν οι περιστάσεις.
Βιοτικές ανάγκες εκάμνανε τον ένα
να φύγει μακριά — Νέα Υόρκη ή Καναδά.
Η αγάπη των βεβαίως δεν ήταν ίδια ως πριν·
είχεν ελαττωθεί η έλξις βαθμηδόν,
είχεν ελαττωθεί η έλξις της πολύ.
Όμως να χωρισθούν, δεν το ’θελαν αυτοί.
Ήταν οι περιστάσεις. — Ή μήπως καλλιτέχνις
εφάνηκεν η Τύχη χωρίζοντάς τους τώρα
πριν σβήσει το αίσθημά των, πριν τους αλλάξει ο Χρόνος·
ο ένας για τον άλλον θα είναι ως να μένει πάντα
των είκοσι τεσσάρων ετών τ’ ωραίο παιδί.
Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα 1897-1933 (εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα, 2013)
Καλά τα τουρνέ και οι Ιθάκες, απόκοσμος κι ωραίος ο καπνός απ’ τα κεριά, όσα μπορεί ας κάνει ο καθένας, ναι και οι πόλεις μοιάζουν πασπαρτού γιατί παντού έχουν την ίδια πολεοδομία αλλά αυτά είναι τα προφανή και αυτά που πέφτουν πιο συχνά. Στο παραπάνω κομψοτέχνημα μαθαίνετε για την αξία της στιγμής, την εξιδανίκευση των περασμένων και τη σημασία του σωστού timing των σημείων στίξης. Επεξήγηση: όλα τα δυνατά ξεκινούν με πολλά θαυμαστικά και αποσιωπητικά, μέχρι να έρθει η τελεία που θα ορίσει κιόλας την γεύση που θα αφήσει το γλυκό στο λαιμό του πεινασμένου. Καλύτερα να χωρίζουν οι δρόμοι και τα ταξίδια παρά να γκρεμίζονται γειτονιές και να ξεσπιτώνονται συναισθήματα γι’ ανέγερση mall σιγουριάς και ανασφαλειών, που ούτως ή άλλως θα χρεοκοπήσουν γιατί οι επενδυτές είναι εγωμανή καθάρματα που βλέπουν τα πράγματα μέσα από κέρδος και ζημία. Ότι βιώθηκε η ομορφιά, ότι κάποιος άγγιξε τον άλλον- αυτά είναι τα μόνα κέρδη στα οποία μπορεί να αποσκοπεί κάποιος. Κι αν πέρασε η ώρα και πέρασαν μαζί της τα άνθη της, τι να γίνει, έτσι πάνε αυτά τα πράγματα. Το θέμα δεν είναι να επιδιώκεται η καλή διαβίωση των σχέσεων-zombie αλλά μια χαρούμενη μάζωξη μέσα σε ένα τέλος που δε θα φέρεται εσωτερικά σαν πτώμα αλλά σαν σπόρος που ίσως να βγάλει κάτι άλλο κάποτε ή και ποτέ.
Μπορεί να θεωρείται αντισός αλλά προσέξτε το, έχει ζουμί.
Φύλλα ημερολογίου
Ποιός ξέρει τί θά συμβεῖ αυριο, ἢ ποιός ἔμαθε ποτέ τί συνέβη χτές,
τά χρόνια μου χάθηκαν ἐδῶ κι ἐκεῖ, σε δωμάτια, σε τραῖνα, σε ὂνειρα
ἀλλά καμιά φορά ἡ φωνή μιᾶς γυναίκας καθώς βραδιάζει μοιάζει
μέ τό ἀντίο μιᾶς ἡλικίας πού τέλειωσε
κι οἱ μέρες πού σοῦ λείπουν, ὤ Φεβρουάριε, ἴσως μᾶς ἀποδοθοῦν στον παράδεισο –
συλλογιέμαι τά μικρά ξενοδοχεῖα ὅπου σκόρπισα τούς στεναγμούς
τῆς νιότης μου ώσπου στο τέλος δέν ξεφεύγει κανεῖς, ἀλλά καί νά πάει ποῦ;
κι ὁ ἔρωτας μας εἶναι ἡ τρέλα μαςμπροστά στό ἀνέφικτο νά γνωρίσει ὁ
ἔνας τον ἄλλον –
Κύριε, ἀδίκησες τούς ποιητές δίνοντάς τούς μόνο ἔναν κόσμο,
κι ὅταν πεθάνω θά ‘θελα να με θάψουν σ’ ἔνα σωρό ἀπό φύλλα ἡμερολογίου
γιά νά πάρω καί τό χρόνο μαζί μου.
Κι ἴσως ὅ,τι μένει ἀπό μᾶς νά ‘ναι στήν ἄκρη τοῦ δρόμου μας
ἔνα μικρό μή μέ λησμόνει.
Τάσος Λειβαδίτης, Τα χειρόγραφα του φθινοπώρου (εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα, 2003)
Μια ζωή τίμια βιωμένη είναι αυτή που δε χαραμίζεται κρυμμένη πίσω από μεταξωτά κουρέλια και ασφαλείς κριτικές. Μια τέτοια ζωή γεμίζει με τα καμώματά της τετράδια ολόκληρα, τουλάχιστον μια σελίδα που μπορεί κάποιος να διαβάσει και να νιώσει την ειλικρίνεια και την σπιρτάδα της. Στα ξενοδοχεία που μόνο το μπαλκόνι έχει σημασία γιατί από εκεί βλέπει κανείς τα αστέρια, στα τραίνα που ενώ κουράζουν, τα τοπία αποζημιώνουν, στα όνειρα που κάποια αποταμιεύθηκαν και κάποια άλλα γεννήθηκαν και ζήσανε κάμποσο- εκεί ο χρόνος μετρά διαφορετικά και γεμίζει το παζλ μόνος του. Με έρωτες και απογοητεύσεις που δε μοιάζουν με εφηβικά καπρίτσια αλλά ενήλικες περιπέτειες που δε γίνεται να χαθούν απ’ το ιστορικό του κόσμου, γιατί ήταν τόσο ειλικρινή και έντονα που συμβολίζουν κάτι το αξεπέραστο και αλησμόνητο. Μια καλή ζωή που κάνει περίπου ίσα με δέκα χαραμισμένες στο βαρετό, στο δοκιμασμένο, τις οποίας τα λουλούδια δεν ανθίζουν όπου κι όπου και φυσικά δεν μπορεί να τα οσμιστεί ο κάθε συνηθισμένος άνθρωπος-υπολογιστής που μετράει και αφαιρεί και προσθέτει πριν απ’ το κάθε του βήμα. Κι αφού το χθες μοιάζει τόσο απροσέγγιστο όσο το αύριο, χωρίς να ξεχνιέται οποιοδήποτε απ’ τα δύο (δε γίνεται κιόλας), βάζετε το βολικότερό σας τζιν και ξεχύνεστε προς έναν κόσμο που, αν το κάνετε καλά, θα σας λείψει όταν είναι να χαιρετήσετε.
Έχει ζουμί το ποίημα, μελετήστε το με προσοχή - δεν το καταλαβαίνουν πραγματικά όλοι (τι καταλαβαίνει κανείς πραγματικά).
.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ:
..
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media