Ψυχογραφώντας Θεατρικές παραστάσεις, Κινηματογραφικές ταινίες, Τηλεοπτικές σειρές, Πέρα απ' αυτό που βλέπεις (Κάθε Τρίτη & Παρασκευή).
Η κόρη που από έφηβη γίνεται γυναίκα θα πρέπει να διαφοροποιηθεί από τη μητέρα προκειμένου να βρει τα δικά της πατήματα και να ζήσει τη δική της ζωή χωρίς να είναι αντίγραφο της μητέρας της. Για να το τολμήσει όμως αυτό, θα πρέπει να δώσει το δικό της αγώνα.
.
Γράφει η Νέλη Βυζαντιάδου για την Κουλτουρόσουπα.
Το ζέσταμα
Αυτό το επεισόδιο ξεκινά με την Αγνή να ‘συνομιλεί’ με διαφορετικές εκδοχές του εαυτού της τις οποίες και προσπαθεί να αναλύσει αργότερα στη συνεδρία με τη Γιατρό. Κι όσο ακούω αυτή την ενδιαφέρουσα ‘συνομιλία’, τόσο σκέφτομαι ότι όλοι μας έχουμε διαφορετικές εκδοχές εαυτού που χρειάζονται χώρο για να αναπτυχθούν και φωνή για να ακουστούν.
Η δράση
‘Την εβδομάδα που πέρασε σκεφτόμουν τι έχω κάνει και γενικότερα σκεφτόμουν πολύ. Κι όσο παραπάνω σκεφτόμουν, τόσο πιο πολύ μπερδευόμουν’, λέει η Αγνή θυμίζοντας μου πολλές γυναίκες που έχουν την τάση να αναμασούν ξανά και ξανά γεγονότα του παρελθόντος, να εντοπίζουν διαρκώς λάθη και να προσπαθούν να αναλύσουν τα πάντα με συνέπεια να παιδεύονται. Από τη μια βέβαια κάτι τέτοιο δείχνει την ανάγκη τους να βρουν λύση, από την άλλη όμως αποτελεί ένα σοβαρό μειονέκτημα που επιβαρύνει την ψυχική τους υγεία. Όταν αναμασάνε τα ίδια, επικεντρώνονται στο αρνητικό με κυριότερη συνέπεια να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν την εξωτερική πραγματικότητα με δυσμενή τρόπο. Βλέπουν συχνά προβλήματα εκεί που δεν υπάρχουν ή δίνουν μεγαλύτερες διαστάσεις σε αυτά που υπάρχουν.
‘Δεν θα μπορέσω ποτέ να γίνω μία δυναμική και ανεξάρτητη γυναίκα’, δηλώνει γεμάτη απογοήτευση η Αγνή παραμένοντας για άλλη μια φορά πολύ αυστηρή με τον εαυτό της. Αυτός ο εσωτερικός αυστηρός κριτής είναι άλλωστε και ο μεγαλύτερος εχθρός της. Δεν είναι όμως η μόνη, σκέφτομαι φέρνοντας στο μυαλό μου πολλές θεραπευόμενες που κι αυτές, όπως η Αγνή, ξεκινούν την αυτοκριτική τους από μια εξαιρετικά σκληρή, αυστηρή και καθόλου επιεική θέση αποδεικνύοντας μου ότι έχουν πολλές και συχνά παράλογες απαιτήσεις από τον εαυτό τους. Πώς εξηγείται αυτό; Σύμφωνα με την Colette Dowling οι περισσότερες μεγαλώνουν με μια αίσθηση αναζήτησης ψεγαδιών η οποία διαρκεί μέχρι τη στιγμή που θα αποφασίσουν να κάνουν κάτι διαφορετικό για να διορθώσουν αυτή τη συμπεριφορά. Μέχρι τότε όμως συνεχίζουν να μιλούν αρνητικά για τον εαυτό τους και αναφέρονται στις ανεπάρκειές τους σε αντίθεση με τους άντρες που δε συνηθίζουν να μιλούν τόσο υποτιμητικά για τον εαυτό τους. Με άλλα λόγια πρόκειται για ένα ιδιοσυγκρασιακό χαρακτηριστικό της γυναίκας που την ωθεί να μειώνει τον εαυτό της και να εστιάζει στα σκοτεινά της σημεία εκφράζοντας ταυτόχρονα απαισιοδοξία για το μέλλον της.
‘Η μοίρα των γυναικών στην οικογένειά μου είναι να μας αφήνουν και να μας πληγώνουν’, συνεχίζει αναφερόμενη στα μαθήματα που διδάχθηκε από τη μητέρα της, η οποία και αυτή εκπαιδεύτηκε από τη δική της μητέρα. ‘Πρόσεχε κακομοίρα μου, μη σου τον κλέψει καμιά’, τη συμβούλευε η μητέρα της και έτσι η Αγνή από χαρούμενη έγινε καχύποπτη. Οι ανασφάλειές της ξεπηδούν η μία μετά την άλλη και το χειρότερο είναι ότι δεν καταφέρνει να αγαπήσει τον εαυτό της. Κι όχι μόνο αυτό. Αφήνει τους φόβους της να την παραλύσουν, όπως της καθρεφτίζει η Γιατρός. Κι όσο ακούω τη συζήτηση Γιατρού και θεραπευόμενης, διαπιστώνω με μεγάλη μου θλίψη την ατυχία αυτής της νεαρής γυναίκας να έχει μία ακατάλληλη μητέρα, μία μητέρα που δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμη για την κόρη της. Και όταν μία μητέρα δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμη για το παιδί της αυτό έχει τραγικές συνέπειες στον ψυχισμό του. Όταν μία μητέρα είναι μη διαθέσιμη, τείνει να αποσύρεται και να δείχνει απόμακρη. Το παιδί μιας τέτοιας μητέρας μεγαλώνει νιώθοντας ότι δεν αξίζει και πασχίζει να νιώσει σημαντικό μέσα από τους άλλους. Όσο λιγότερο διαθέσιμη είναι η μητέρα, τόσο μεγαλύτερη η ανάγκη του παιδιού για αναγνώριση. Κι όσο πιο μεγάλη η ανάγκη του παιδιού για αναγνώριση, τόσο περισσότερο ανέχεται συμπεριφορές που δεν του αξίζουν. Αυτό ακριβώς συνέβη με την Αγνή. Στο γάμο που είχε με το Χρήστο αποζητούσε την έγκριση και την προσοχή του πληρώνοντας ακριβό τίμημα. Έφτασε να είναι εξαρτημένη από αυτόν χάνοντας τη συναισθηματική αυτονομία της και μεγαλώνοντας την αρνητική εικόνα εαυτού.
‘Πώς θα με αγαπήσει κάποιος αν δεν αγαπήσω η ίδια τον εαυτό μου;’, αναρωτιέται φωναχτά η Αγνή φωτίζοντας έναν πανανθρώπινο προβληματισμό. Κι αν τελικά έμαθε να ορίζει τον εαυτό και την αξία της μόνο μέσα από το ρόλο της κόρης της μητέρας της, αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να αλλάξει. Η Colette Dowling υποστηρίζει ότι μία μητέρα μπορεί να κάνει δυσκολότερη μια κατάσταση, που είναι ήδη δύσκολη, όταν ζητάει από την κόρη της να είναι ταυτόχρονα ανεξάρτητη και υποταγμένη. Η κόρη που από έφηβη γίνεται γυναίκα θα πρέπει να διαφοροποιηθεί από τη μητέρα προκειμένου να βρει τα δικά της πατήματα και να ζήσει τη δική της ζωή χωρίς να είναι αντίγραφο της μητέρας της. Για να το τολμήσει όμως αυτό, θα πρέπει να δώσει το δικό της αγώνα. Η Αγνή πάντως δεν είναι μόνη στον αγώνα που καλείται να δώσει. Έχει μαζί της τη Γιατρό που την παρακινεί θυμίζοντας της ότι το κλειδί είναι στα χέρια της. Το κλειδί για να ανοίξει την κλειστή πόρτα και να βγει έξω με κατεύθυνση προς την ελευθερία και την ευτυχία.
Το κλείσιμο
Αποχαιρετώ αυτό το επεισόδιο και αυτό το άρθρο με τα λόγια της VivianGornick: «Δεν είναι καθόλου εύκολο να ζήσει η κόρη μια ζωή ελεύθερη που δεν θα επαναλαμβάνει τη ζωή της μητέρας της. Για να μπορέσουν μητέρα και κόρη να εξασφαλίσουν μια χωριστή ύπαρξη θα πρέπει η μητέρα να παλέψει με την κόρη και η κόρη θα πρέπει να παλέψει για να υπερασπίσει τον δικό της τρομαγμένο εαυτό. Βρίσκονται και οι δύο πάνω στο ριγκ και παλεύουν με οδυνηρή μανία, κλειδωμένες μέσα σε μια κατοπτρική εικόνα του εαυτού τους, που είναι ταυτόχρονα οικεία και τρομακτική».
.
"Μαθήματα στη γλώσσα της αγάπης":
(πληροφορίες και online αγορά, εδώ)
.
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media