Μια αναμέτρηση με το κοινό… η παράσταση «12 αναμετρήσεις με μια ιδιοφυία». Είδαμε στο θέατρο Αυλαία και σχολιάζουμε.
Γράφει η Ζωή Ταυλαρίδου.
Οι «12 αναμετρήσεις με μια ιδιοφυία» του H. Barker είναι ένα δύσκολο έργο, φιλοσοφικό και σκληρό. Ο δωδεκάχρονος Κίστερ αντιμετωπίζει με την «ανικανοποίητη ιδιοφυία του» δώδεκα διαδοχικές αναμετρήσεις με αυτούς που μετέχουν στη διαπαιδαγώγησή του. Ένα κακοποιημένο κι απελπισμένο παιδί, εξαιρετικά ευφυές και χειριστικό προς τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του, εκφράζει με λυρική ωμότητα αλήθειες διαχρονικές και πανανθρώπινες για τη φιλία, τον έρωτα, την αγάπη, τις ανθρώπινες σχέσεις. Εκφράζεται μέσω της βίας, του οίκτου, της λογικής και της αιδούς και μέσα από το πρίσμα του συμφέροντος, του πόνου, της εκμετάλλευσης, της κακοποίησης. Ένα μικρό κόκκινο βιβλίο αλλάζει τα δεδομένα του, ίσως τον ρου της ζωής του ολοκληρωτικά. Ο Κίστερ καλείται να δει τη ζωή του να αλλάζει κατεύθυνση, στην οποία δυσκολεύεται να ανταποκριθεί και να αφομοιώσει. Αυτό βέβαια τίθεται ως πρόκληση για το αύριό Του.
Στα Θετικά σημεία (+)του έργου μπορούν να καταγραφούν τα εξής:
Ως προς την ερμηνευτική και τη σκηνοθετική προσέγγιση του έργου τονίζονται τα εξής:
– Οι ηθοποιοί με τις κινήσεις τους, πλαστικές και πειθαρχημένες, και τους βαθιούς ήχους τους, κάνουν ωραία χρήση του σκηνικού χώρου, τον “γεμίζουν” σε ύψος, μήκος και βάθος. Οι άνθρωποι γίνονται ανδρείκελα και ταπεινώνονται. Η σκηνή μετατρέπεται σε όνειρο-εφιάλτη ή σε εφιαλτική πραγματικότητα, ανάλογα με τις προσδοκίες και το συναίσθημα του θεατή. Ο Θωμάς Βελισσάρης ειδικά διακρίνεται για το λυρισμό και την εκφραστικότητα των κινήσεών του, για τον καθαρό και με πολλά ηχοχρώματα λόγο του και την έντονη ενέργειά του στη σκηνή.
Ως προς τα τεχνικά στοιχεία του έργου επισημαίνονται τα παρακάτω:
– Το σκηνικό του έργου είναι εύστοχα συμβολικό, αφαιρετικό και “σκοτεινό”. Κρύβει κι αποκαλύπτει ανάλογα: τα δέντρα με τα γυμνά κλαδιά λειτουργούν ως σύμβολα του αέναου δίπολου συναίσθημα-σώμα, αγάπη-έρωτας, Eμείς-Eγώ, ενισχύοντας το σκηνικό του πόνου και της μοναξιάς του σύγχρονου ανθρώπου. Δάσος και δέντρο vs Άνθρωποι κι Εγώ.
– Τα πρόσωπα των ηθοποιών εφιαλτικά μακιγιαρισμένα χρησιμοποιούνται σαν μάσκες, ανάγοντας τα ρηθέντα σε ένα άλλο επίπεδο, αυτό που σου επιβάλλει τις αλήθειες του και δε σου επιτρέπει την αμφισβήτηση, αυτό που σε “καταναγκάζει”.
– Η ενδυμασία των ηθοποιών θα μπορούσε να χαρακτηριστεί λυρικά αυστηρή, πλήρως εναρμονισμένη με τα βαθιά νοήματα του έργου και τη φιλοσοφική του διάθεση.
Στα Αρνητικά σημεία (-) της παράστασης μπορούν να επισημανθούν οι εξής αδυναμίες:
– Το κείμενο της παράστασης είναι αρκετά δυσνόητο και «βαρύ», πυκνό σε νοήματα και γλωσσικά απαιτητικό. Η εναλλαγή των σκηνών και οι κινήσεις των ηθοποιών σε κάποια σημεία γίνονται με ασάφεια και χωρίς ρυθμό. Η ασάφεια αυτή παρεμποδίζει την επικοινωνία του έργου με το κοινό.
.
– Ο θεατής «μουδιάζει», προβληματίζεται, ελάχιστα γελάει, δεν μπορεί να χαλαρώσει ούτε στιγμή. Ίσως αισθάνεται ενοχή, έλεο και φόβο παρακολουθώντας το δραματικό αυτό έργο. Δυστυχώς όμως δε φθάνει στην κάθαρση. Ο θεατής χρειάζεται την ελπίδα, το όραμα, τη “γλυκιά μπουκιά” σε όλα τα έργα που απολαμβάνει. Το κόκκινο βιβλίο που υποτίθεται ότι εν δυνάμει μεταβάλλει τη ζωή προς το φως γίνεται αποδεκτό από τον πρωταγωνιστή με μια παραίτηση, λίγο πριν ολοκληρωθεί το έργο. Κι αυτό είναι ένα “άδειασμα” για το θεατή. Ίσως αν σκηνοθετικά δινόταν περισσότερη έμφαση στο κωμικοτραγικό στοιχείο, να αμβλύνονταν οι γωνίες του έργου και οι σκληρές του αλήθειες και να χαλάρωνε εν μέρει η ενοχική και η σκοτεινή πτυχή της ψυχής του θεατή. Το κωμικό στοιχείο είναι αναγκαίο να προβάλλεται ακόμη και στα πιο «δραματικά» έργα, καθώς είναι αυτό που πολλές φορές εντείνει τη δραματικότητα και ενεργοποιεί τους θεατές.
– Η χρήση του φωτός και η μουσική δεν υποβάλλουν τον θεατή, αν και υποστηρίζουν αξιοπρεπώς το ύφος του έργου.
Σε γενικές γραμμές[=], η παράσταση αφήνει τη δική της σφραγίδα στη σκέψη και την ψυχή των θεατών. Αξίζει να την παρακολουθήσει κανείς τόσο από ερμηνευτική και σκηνοθετική άποψη όσο και από θεματολογική-φιλοσοφική. Οπωσδήποτε το έργο αυτό παρέχει τροφή για συζήτηση, σκέψη και προβληματισμό, παρόλο που ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνει πολύ λίγο κατανοητό και αρεστό στους θεατές.
.
Βαθμολογία:
6.5 στα 10.
.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
