Το θέατρο και η ψυχανάλυση. Γράφει ο ηθοποιός & σκηνοθέτης Ιάκωβος Μυλωνάς.
Να ένα τρελαμένο κυριολεκτικά θέμα. Μπορεί να σας φαίνεται περίπλοκο αλλά και στη ζωή μας ακόμα, μόλις ρωτάμε σε κάποιον, γιατί το έκανες αυτό που έκανες, μπαίνουμε στα χωράφια της ψυχανάλυσης.
Εντάξει όχι και πολύ επαγγελματική βέβαια αλλά ψυχανάλυση. Γιατί το έκανες αυτό; Ας κάτσουμε να βρούμε τις αιτίες που σε οδήγησαν να το κάνεις αυτό.
Δεν ξέρω αν έχετε βρεθεί ποτέ σε καρέκλα ή καναπέ ή ανάκλιντρο ψυχαναλυτή αλλά κι εκεί αυτό ψάχνουν να βρουν. Γιατί κάποιος συμπεριφέρεται έτσι όπως συμπεριφέρεται και τι τον οδήγησε σ’ αυτή τη συμπεριφορά.
Αυτό είναι και το θέατρο ή η προσέγγιση ενός ρόλου. Τον εαυτό μας τον ξέρουμε. Τον ξέρουμε καλά; Τον ξέρουμε μέσα έξω; Ξέρουμε γιατί αντιδράει έτσι σε ένα πράγμα και αλλιώς σε ένα άλλο; Ξέρουμε τι τον κάνει να θυμώνει, να γελάει, να κλαίει, να θέλει να σκοτώσει, να φοβάται; Ξέρουμε τι τα προκαλεί όλα αυτά;
Οι περισσότεροι ψυχαναλυτές ψάχνουν να βρούνε τα αίτια στην παιδική ηλικία ή τέλος πάντων στο χρονικό σημείο που έγινε κάτι και δημιουργήθηκε το τραύμα που είναι υπεύθυνο για κάποια λανθάνουσα συμπεριφορά μας ή μάλλον για κάποια συμπεριφορά μας που δημιουργεί πρόβλημα στην ενσωμάτωση μας στην κοινωνία.
Το κακό είναι ότι ενώ μπορεί να φταίει η κοινωνία για πολλά δεινά πάντα το άτομο κατηγορείται όταν δεν μπορεί να ενσωματωθεί έστω και στη σαπίλα του κοινωνικού συστήματος.
Ας πούμε λοιπόν ότι σε διώχνουνε απ’ τη δουλειά, σε διώχνει η γυναίκα σου απ’ το σπίτι, σε αποφεύγουν οι φίλοι σου, χρωστάς παντού και σκέφτεσαι την αυτοκτονία, στη σβουρίζει όμως και παίρνεις ένα ψεύτικο όπλο και πας και κλέβεις μια τράπεζα.
Η κοινωνία δε θα πει μπράβο καλά έκανες γιατί οι τράπεζες μας έχουν πηδήξει κι αφού μας δελέασαν με τα δάνεια τους κι αφού τις ανακεφαλαιώσαμε τόσες φορές με τον ιδρώτα μας, τώρα θέλουν να μας πιούνε και το αίμα. Όχι δε θα το πει αυτό. Θα πει αφού ήσουν γκαντέμης και σε πιάσανε, τώρα θα πας φυλακή γιατί πήγες ενάντια στο σύστημα.
Κανείς δεν πηγαίνει ενάντια στο σύστημα όσο διεφθαρμένο και να είναι. Κανείς δεν πηγαίνει ενάντια στην κοινωνία και τους θεσμούς της όσο κι αν αυτοί έχουν καταρρεύσει κι αντί να προστατεύουν τον πολίτη είναι πλέον εναντίον του.
Τέλος πάντων ας δεχτούμε ότι κάπως ξέρεις τον εαυτό σου και κάπως έχεις ψάξει γιατί συμπεριφέρεσαι έτσι όπως συμπεριφέρεσαι. Το ‘χεις ψάξει μόνος σου ή έχεις μιλήσει με φίλους που είναι η καλύτερη ψυχανάλυση ή έχεις πάρει τη γνώμη κάποιου επαγγελματία. Πάντως κάτι ξέρεις.
Είσαι λοιπόν στο θέατρο και σε καλούνε να παίξεις σ’ ένα έργο και να υποδυθείς κάποιο ρόλο. Να υποδυθείς. Να ‘’βυθιστείς’’ σ’ ένα ρόλο. Αυτό είναι λοιπόν και η ψυχανάλυση. Βύθιση στη ζωή κάποιου. Βυθίζεσαι και ψάχνεις τους θησαυρούς και τα ναυάγια. Τα ναυάγια κατά το πλείστον.
Τα ναυάγια της ζωής μας είναι αυτά που καθορίζουν τη ζωή μας. Σε όποια ηλικία και να μας συμβαίνουν. Ένα ναυάγιο είναι κάτι που σαπίζει μέσα σου και επηρεάζει όλη την υπόλοιπη ζωή σου. Πρώτα λοιπόν πρέπει να βυθιστείς, μετά να βρεις το ναυάγιο και μετά να καταλάβεις τι το προκάλεσε.
Είναι η ίδια διαδικασία. Είτε την κάνεις στην πραγματική σου ζωή είτε την κάνεις σ’ έναν ρόλο είναι το ίδιο. Εντάξει σχεδόν το ίδιο γιατί όταν μιλάμε για σένα μιλάμε για ένα πραγματικό πρόσωπο, ενώ όταν μιλάμε για ένα ρόλο πρόκειται τις περισσότερες φορές για ένα πρόσωπο που ανήκει στη φαντασία του συγγραφέα που έγραψε γι αυτό.
Εκτός βέβαια αν πρόκειται για αληθινή ιστορία. Πάντως τις περισσότερες φορές μιλάμε για προϊόν μυθοπλασίας. Η διαδικασία όμως είναι η ίδια. Αν θέλεις να έχεις ένα πραγματικό πρόσωπο πάνω στη σκηνή κι όχι ένα μυθικό θα πρέπει να του φερθείς ακριβώς όπως και στον εαυτό σου.
Να βυθιστείς μέσα στη ζωή του απ’ την παιδική του ηλικία μέχρι την ηλικία που είναι ο ρόλος στο έργο που παίζεις και να ανακαλύψεις όλα τα ναυάγια και τους θησαυρούς και να δεις πως μεγάλωσε και γιατί συμπεριφέρεται έτσι όπως συμπεριφέρεται.
Είσαι λοιπόν ο ψυχαναλυτής του ρόλου σου. Άρα αυτό που έχεις να κάνεις είναι να τον βάλεις κάτω και να τον ρωτήσεις γιατί κάνει αυτά που κάνει και από πού πηγάζει όλη η συμπεριφορά του. Δεν είναι εύκολο. Όπως και η πραγματική ψυχανάλυση χρειάζεται χρόνος.
Στο θέατρο δεν έχουμε τόσο χρόνο, όσο μπορεί να κρατήσει μια ψυχανάλυση σ’ ένα πραγματικό πρόσωπο. Στο πραγματικό πρόσωπο μπορεί να κρατήσει και χρόνια. Στο θέατρο πρέπει να τα καταφέρεις σε δύο μήνες περίπου ή λιγότερο.
Είναι ψυχανάλυση με συνοπτικές διαδικασίες αλλά δεν παύει να είναι ψυχανάλυση. Ψάχνεις τις πληγές του ρόλου, τα ελαττώματα, τα προτερήματα, τους φόβους, τις ανασφάλειες. Ψάχνεις και αναλύεις συγχρόνως. Ψάχνεις τα καλά, ψάχνεις και τα κακά.
Πρέπει να φτάσεις σ’ ένα τέτοιο σημείο που να πιστεύεις ακριβώς ότι πιστεύει και ο ρόλος και να τον υποστηρίζεις ακόμα κι αν κάνεις έναν δολοφόνο. Πρέπει να πάρεις το μέρος του. Πρέπει να καταλάβεις την ψυχασθένεια του και να προσπαθήσεις να την αναπαράγεις.
Ένας καλός ηθοποιός αυτό πρέπει να κάνει. Ή μάλλον ένας ηθοποιός που θέλει να λέγεται καλός αυτό πρέπει να κάνει. Να πάρει ένα φανταστικό πρόσωπο και να το παρουσιάσει σαν πραγματικό. Εκεί είναι και η επιτυχία.
Το κοινό καταλαβαίνει αν αυτό που βλέπει είναι ψεύτικο ή δεν είναι. Αν προσπαθήσεις να ξεγελάσεις το κοινό με διάφορα τερτίπια θα σε πάρει χαμπάρι.
Μην παίρνεις τον εύκολο δρόμο. Πρέπει να πάρεις τον ρόλο και να τον μεγαλώσεις μέσα σου από μικρό. Αυτός είναι ο δύσκολος δρόμος αλλά αυτός είναι και ο δρόμος που θα σε οδηγήσει στα βάθη και τις ομορφιές της υποκριτικής. Αυτός είναι ο δρόμος που θα σε κάνει να καταλάβεις λίγο περισσότερο τον εαυτό σου και τους άλλους.
Μην παίζεις. Να είσαι.
Σας ευχαριστώ που πλέον επικοινωνείτε μαζί μου και μέσω μέηλ. Να ξέρετε ότι απαντώ σε όλους.
Όποιος θέλει να επικοινωνήσει μαζί μου μπορεί να μου στείλει μέηλ που βρίσκεται στο βιογραφικό μου πιο κάτω ή να αφήσει κάποιο σχόλιο επώνυμα όμως για να μπορώ να απαντήσω. Δυστυχώς τα ανώνυμα σχόλια όπως καταλαβαίνετε, είτε καλά είναι είτε κακά, είναι σαν να μην υπάρχουν.
=================
Δείτε & αυτά:
–ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ 2017. [Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος & Σεπτέμβρης] Θέατρο, συναυλίες, φεστιβάλ και άλλα πολλά. ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΕΔΩ
–Θέατρο Δάσους & Θέατρο Γης 2017: Θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες –ΕΔΩ
–Καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες 2017 – ΕΔΩ
–Καλοκαιρινές Συναυλίες 2017 –ΕΔΩ
–Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα. Πρόγραμμα παραστάσεων –ΕΔΩ
–Τι παίζουν οι κινηματογράφοι στη Θεσσαλονίκη ΤΩΡΑ – ΕΔΩ
–Σινεμά με Θέα 2017 στο Μέγαρο Μουσικής: Πρόγραμμα προβολών – Ταινιών –ΕΔΩ
–ΕΙΔΑΜΕ θεατρικές παραστάσεις & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ –ΕΔΩ
–ΕΙΔΑΜΕ μουσικές συναυλίες & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ –ΕΔΩ
-Φεστιβάλ Καλοκαιριού 2017 –ΕΔΩ
=================
Kάντε like στη σελίδα του Kulturosupa.gr στο facebook και ακολουθήστε μας στο twitter για να βλέπετε πρώτοι όλα τα νέα και όλους τους νέους μας διαγωνισμούς.
Φωτογραφικό υλικό
