«BΟΥΤΣΕΚ» – ΚΘΒΕ: Μια παράσταση με θρυμματισμένη ταυτότητα. ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ…

    Λίγα Λόγια για το έργο: O στρατιώτης Βόυτσεκ ζει σε ένα στρατόπεδο. Έχει αναλάβει το ξύρισμα του λοχαγού του και για λίγα χρήματα χρησιμοποιείται ως πειραματόζωο από τον γιατρό του στρατοπέδου. Ο Βόυτσεκ είναι φτωχός και εξαθλιωμένος. Θα φονεύσει τη γυναίκα του και μάνα του παιδιού του, Μαρία, γιατί τον απάτησε. Η κοινωνία και το αδιέξοδο του μυαλού του τον οδηγούν σε έναν  μονόδρομο βίας σκοτώνοντας τον μοναδικό άνθρωπο για τον οποίον είχε συναισθήματα μα και συγχρόνως τον εαυτό του. Η υπόθεση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Το έργο γράφτηκε το 1836 από τον 24χρονο γερμανό συγγραφέα  Γκέοργκ Μπύχνερ (1813-1837) ο οποίος πέθανε από τύφο πριν προλάβει να το ολοκληρώσει.

    Το έργο χωρίζεται σε τέσσερις πράξεις που αποτυπώνουν για πρώτη φορά παγκοσμίως και τα τέσσερα σχεδιάσματα του Μπύχνερ. H ιστορία επαναλαμβάνεται με τέσσερις διαφορετικές αφηγήσεις καταλήγοντας  πάντα στον ίδιο άξονα, το θάνατο της γυναίκας. Μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση που δεν κατόρθωσε όμως να παρουσιάσει επαρκώς τα σπουδαία μηνύματα του κειμένου και να επιφέρει στο προσκήνιο την εξής ερώτηση: “Προς τι ο άνθρωπος;”. Σε μια κοινωνία σοβαροφάνειας, δηθενισμού, ηθικολογίας, θρησκευτικής πόλωσης, μιλιταρισμού τα άτομα-υποκείμενα παλεύουν καθημερινώς στις “φυλακές” τους όπου ονοματίστηκαν ως κανονικότητα, εξέλιξη, καταξίωση μέχρι και ευτυχία τόλμησαν κάποιοι βλάσφημοι να τις αποκαλέσουν. Ώσπου στο τέλος καταλήγουν να τρώνε τα ίδια τους τα σαρκία μην έχοντας καν την επιλογή της εξέγερσης στον πραγματικό ένοχο…

    To βασικό στοιχείο της σκηνογραφίας του έργου (Αλέξανδρος Ψυχούλης) αποτυπώθηκε από τους διάφορους τοίχους όπου ανέβαιναν, κατέβαιναν, πλαισίωναν και χώριζαν τις σκηνές του έργου. Επίσης μέσα στο έργο παρουσιάζονταν οι σκηνικές εικόνες από το στρατόπεδο, από το δωμάτιο της Μαρίας, από το ιατρείο, από το σημείο της δολοφονίας. Καταμετρώντας το στα θετικά (+) της παράστασης θα τολμούσαμε να πούμε ότι τα σκηνικά του έργου σε συνδυασμό με τα flash animation αλλά και τους φωτισμούς όπου χρωμάτιζαν αισθαντικά τον χώρο δημιούργησαν μια καλλιτεχνική αισθητική χωρίς βέβαια να καταφέρουν να εξελίξουν το κυρίαρχο συναίσθημα του έργου, τον υπαρξιακό “πνιγμό” του πρωταγωνιστή.

    Στον αντίποδα και στα αρνητικά της παράστασης (-) θα τοποθετούσαμε τη σκηνοθεσία του έργου από τον Σταύρο Σ. Τσακίρη η οποία παρουσίασε έντονα στοιχεία κόπωσης, με απουσία θεατρικού παλμού και φλύαρες, ανούσιες στιγμές ερμηνευτικών διαλόγων. Το έργο κούραζε στην πορεία του, η κορύφωση δεν ερχόταν ποτέ και η παρουσία ζωντανής ορχήστρας πάνω στην σκηνή καθώς και το τραγουδιστικό μέρος σε ένα καθολικά δύσκολο και σκληρό έργο διαφάνηκαν παράταιρα. Η προσθήκη ενός πιάνου ανά στιγμές μέσα στο έργο ώστε να απαλύνει τις πληγές του ήρωα και να επιφέρει την κάθαρση θα ήταν μια σπουδαία σκηνοθετική καθοδήγηση αλλά αυτό το πληθωρικό σύνολο οργάνων και ασμάτων κατόρθωνε απλά να σε βγάλει έξω από το συναίσθημα του έργου. Ο Βόυτσεκ έμεινε γυμνός πάνω στην σκηνή, ο συμβολισμός αυτής της κίνησης απλοϊκός αλλά δουλεμένη πολύ σωστά η αισθητική του από τον ηθοποιό που τον ενσάρκωνε. Σε γενικές γραμμές μακροσκελείς σκηνές, χωρίς ενέργεια, χωρίς ρυθμό, χωρίς ποτέ να κατορθώνουμε να αφουγκραστούμε τις σκέψεις του ήρωα, τις φωνές στο κεφάλι του, την κόψη του ξυραφιού όπου κινούνταν. Ο παραλογισμός του Βόυτσεκ που προέρχεται από την εκμετάλλευση των σύγχρονων κοινωνιών δεν μας δημιούργησε ούτε στιγμή την καλλιτεχνική ασφυξία όπου θα έπρεπε να διαμορφώσει η συγκεκριμένη σκηνοθετική επιμέλεια βάσει του κειμένου με το όποιο καταπιάστηκε.

    Τέλος οι ερμηνείες του έργου κινήθηκαν σε αξιοπρεπή επίπεδα χωρίς να νιώσουμε την ανάγκη να ξεχωρίσουμε κάποια πέρα της  αξιότιμης προσπάθειας του πρωταγωνιστή Χρίστου Στυλιανού όπου παρουσίασε μια ερμηνεία  με εσωστρέφεια , δουλεμένη εκφραστικότητα, αρμόζουσα χροιά φωνής και γενικώς μια ερμηνεία με μέτρο χωρίς να κατορθώσει όμως να μας συνεπάρει. Παρόλα αυτά ξεχώρισε και απέδωσε στον Βόυτσεκ αρκετά στοιχεία από τον υπαρξιακό του λαβύρινθο.

Εν [=] κατακλείδι,
    Το Κ.Θ.Β.Ε φέτος κάνει ακόμα μια προσπάθεια για καλλιτεχνική αναγέννηση χωρίς μέχρι στιγμής να κερδίζει το στοίχημα. Το Κρατικό Θέατρο της πόλης αποτελούσε πάντα και αποτελεί αναμφισβήτητο σημείο στην θεατρική σκηνή της Θεσσαλονίκης. Η ανάγκη για αναδημιουργία του όμως είναι επιτακτική και αυτό είναι κάτι παραπάνω από συμφέροντα και συστήματα που θα πρέπει να εξαλειφθούν πρωτίστως από τον χώρο της τέχνης για την ουσιαστική ύπαρξη της παιδείας  μέσα στην κοινωνία μας.
           
Βαθμολογία:
5,5 στα 10