Γράφει ο ηθοποιός Γιάννης Κυφωνίδης.
Με αφορμή την παρουσίαση και κυκλοφορία του νέου βιβλίου του πολυτάλαντου εκ Σκύδρας Πέλλας συγγραφέα – ήδη μέλους του Writers Guild of America”- Αντώνη Τουμανίδη, με τίτλο “Secta” και που δεν έχει σε τίποτε να ζηλέψει τη γραφή του Dan Brown, αναρωτήθηκα τελικά εάν αυτό που θεωρείται “αιρετικό” καλλιτεχνικά είναι και το ζητούμενο, γιατί εν τέλει αποτελεί την αντιστροφή του “ορθού πολιτικά”.
Αλήθεια μήπως ζούμε την άνθιση μίας νέας αίρεσης καλλιτεχνικής, μίας “Secta”, που μετρά από τη μία πιστούς και άπιστους, αλλά ανοίγει δρόμους…;
Κι εκτός από τον Αντώνη Τουμανίδη που με αιρετικό για τα Ελληνικά δεδομένα τρόπο “προσηλυτίζει” ολοένα και περισσότερους αναγνώστες, υπάρχουν και άλλα παραδείγματα χαρακτηριστικά.
Μήπως και το “Θέατρο του Άλλοτε” δε θεωρείται καλλιτεχνικά “αιρετικό” σε θεματολογία και στήσιμο παραστάσεων, όταν ξεδιπλώνει το στίγμα του εντός του Μπενσουσάν Χαν;
Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πως προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται το “Ακατάλληλο Μάθημα Ζωγραφικής” και πάλι εντός του Μπενσουσάν Χαν, όπως και η κίνηση “Η Ποίηση Γυμνή”, όπου πρωτοστάτησαν ο Τέλλος Φίλης και ο Βασίλης Τερζόπουλος , αλλά και οι εκθέσεις ζωγραφικής που κατά καιρούς φιλοξενεί το Art Bar BAU’S και το Κοσμοναυτικό Καφέ “LAIKA”…!!!
Αλλά τι σημαίνει αιρετικός; Και το ερώτημα τίθεται καθαρά καλλιτεχνικά. Τι είναι αίρεση στον πολιτισμό, τι θα μπορούσε να θεωρηθεί σε επίπεδο κουλτούρας και παιδείας “Secta”;
Να ξεκαθαρίσουμε ότι το ερώτημα δεν είναι θεολογικό και θρησκευτικό, ούτε καν κοινωνικό. Είναι περί των τεχνών και των επιστημών το συγκεκριμένο ερώτημα.
Υπάρχουν όρια στην τέχνη και ποιά είναι αυτά; Πως μπορεί να απαγορεύσει κάποιος ή κάποιοι σε έναν καλλιτέχνη ή σε μία ομάδα να εκφραστεί; Το κοινό είναι σε θέση να πει ότι κάποια μορφή τέχνης προσβάλει; Πως μπορεί να το διατυπώσει αυτό, εάν λάβουμε υπόψη μας ότι εν τέλει η άποψη του κοινού είναι ένα σύνολο υποκειμενικών απόψεων. Άρα καθένας από εμάς έχει τα δικά του υποκειμενικά όρια και τη δική του υποκειμενική άποψη.
Άρα η τέχνη δεν υπόκειται σε κανόνες και όρια που εκφράζει η κοινή λογική.
Γιατί εκτός συγκεκριμένων περιπτώσεων η συντριπτική πλειοψηφία των δημιουργών και των ερμηνευτών , ακόμη και όταν ξεπερνά τα “όρια” το κάνει από αγάπη και άποψη σε αυτό που εκφράζει στη σκηνή, στο πλατό, στον καμβά, στις σελίδες.
Δεν το κάνει γιατί θέλει να προσβάλει ή γιατί δε σέβεται, ή γιατί εκτελεί διατεταγμένη υπηρεσία.
Το κάνει κυρίως από τέχνη, καλή ή κακή, από ανάγκη να εκφραστεί ευτυχώς ή ατυχώς.
Ενδεικτικά θα μπορούσε κανείς να απαριθμήσει και άλλους ιδιότυπους “πιστούς” αυτής της καλλιτεχνικής “Secta”, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Όπως τους ηθοποιούς Δάφνη Κιουρκτσόγλου, Δημήτρη Τσιλινίκο και Τάσο Μπαρνιά, όπως το κινηματογραφικό σκηνοθέτη Κωνσταντίνο Στάθη, όπως τη θεατρική συγγραφέα Μαρία Ράπτη, όπως τη δασκάλα υποκριτικής Αννέτα Κορτσαρίδου. Όπως τον ψυχοθεραπευτή Γιώργο Φραγκάκη που δε διστάζει να εκτεθεί στο εγχείρημα “ΘεατροΔίνη“. Μα γιατί; Μα γιατί προσπαθούν εντός Ελλάδας να λειτουργήσουν όπως θα έπρατταν εάν βρίσκονταν σε κάποια Ευρωπαϊκή σκηνή, σε κάποιο διεθνές πλατό. Και αυτό τους κάνει “αιρετικούς”; Κατά κάποιον τρόπο, ναι!!!
Όπως την ερμηνεύτρια Εύη Σιαμαντά, όπως τους συνθέτες και μουσικούς Κανάρη Κεραμάρη και Σοφία Νάτσιου, που εάν τα πράγματα ήταν διαφορετικά, θα ηχογραφούσαν σε στούντιο της Ιταλίας και της Αγγλίας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής μουσικής σκηνής. Αυτό είναι το “αιρετικό” καλλιτεχνικό στίγμα στην Ελλάδα, και αυτό διαμορφώνει αργά, αλλά σταθερά , το στίγμα της Θεσσαλονίκης.
Όπως τη ραδιοφωνική παραγωγή και δημοσιογράφο Μελίνα Καραπαναγιωτίδου, όπως το DJ Χρήστο Κόκκινο, όπως το φωτογράφο Νίκο Γκάρα, όπως το κίνημα αστικού γυμνισμού που ξεκίνησε από την πόλη της Θεσσαλονίκης, όπως τους εικαστικούς Νίκο Τσιαπάρα και Νίκο Ράκκα, και τόσους άλλους ταλαντούχους.
Φυσικά τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν είναι ενδεικτικά μόνο, καθώς υπάρχουν πολλοί ερμηνευτές, πολλοί μουσικοί, πολλοί δημιουργοί, που μπορούν να καταγραφούν και να αναφερθούν.
Υ.Γ: Να σημειωθεί πως μπορείτε να διαφωνήσετε ακόμη και κάθετα με τα όσα διατυπώθηκαν, γιατί είναι απολύτως υποκειμενικά αυτά που εκφράστηκαν από τη γραφή μου, οπότε μπορείτε κι εσείς να διαφωνήσετε με βάση τη δική σας υποκειμενική άποψη. Επίσης να μην παρεξηγηθούν όσες και όσοι δεν αναφέρθηκαν καθώς οι περιγραφές είναι ενδεικτικές και εξυπηρετούν αποκλειστικά στην οικονομία των λέξεων και του διαθέσιμου χρόνου και χώρου.
Φωτογραφικό υλικό