Αν το 2024 ήταν η χρονιά της ανάκαμψης, το 2025 ήταν η χρονιά της τόλμης. Οι εκδοτικοί οίκοι παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα, στράφηκαν σε πολυτελείς εκδόσεις, “δύσκολα” κείμενα που έγιναν best-sellers και μια πρωτοφανή σύνδεση της λογοτεχνίας με τα κοινωνικά κινήματα.

1. Η Επιστροφή των «Ιερών Τεράτων»

Το 2025 σημαδεύτηκε από την κυκλοφορία ανέκδοτων χειρογράφων και επετειακών εκδόσεων που προκάλεσαν παγκόσμιο δέος:

• Ανέκδοτο υλικό από τον Gabriel García Márquez: Μετά την επιτυχία του περσινού χαμένου μυθιστορήματος, οι κληρονόμοι του κυκλοφόρησαν μια συλλογή σημειώσεων και δοκιμίων που ρίχνουν φως στη δημιουργία του «Εκατό Χρόνια Μοναξιά».

• Επετειακές Εκδόσεις Μεταπολίτευσης: Στην Ελλάδα, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 και πλέον ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, είδαμε μνημειώδεις ιστορικές μελέτες και λευκώματα που αναλύουν την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας.

2. Η Άνοδος του «Bio-Fiction»

Η λογοτεχνική τάση που κυριάρχησε φέτος ήταν το Bio-fiction (μυθοπλαστική βιογραφία). Συγγραφείς πρώτης γραμμής επέλεξαν να εξιστορήσουν τις ζωές σπουδαίων γυναικών της ιστορίας που έμειναν στη σκιά, όπως της Μαρίας Κάλλας (με αφορμή νέες έρευνες) και της Πηνελόπης Δέλτα, προσφέροντας μια νέα, πιο ανθρώπινη ματιά πέρα από τους μύθους.

3. Τεχνητή Νοημοσύνη και Λογοτεχνία: Η Μεγάλη Διαμάχη

Το 2025 ήταν η χρονιά που οι εκδότες αναγκάστηκαν να πάρουν θέση.

• AI-Free Labels: Πολλά βιβλία κυκλοφόρησαν με την ειδική σήμανση «100% Human Authored», ως απάντηση στην πλημμύρα κειμένων που παρήχθησαν από AI.

• Υβριδικά Πειράματα: Ταυτόχρονα, είδαμε τα πρώτα πειραματικά μυθιστορήματα όπου ο άνθρωπος-συγγραφέας συνεργάστηκε με αλγορίθμους για τη δημιουργία μη-γραμμικών αφηγήσεων, ανοίγοντας μια τεράστια συζήτηση για τα πνευματικά δικαιώματα.

4. Τα Best-Sellers που Έκαναν τη Διαφορά

Στην ελληνική αγορά, το 2025 είδε μια στροφή προς το αστυνομικό νουάρ με κοινωνικό πρόσημο. Έλληνες συγγραφείς χρησιμοποίησαν το πρόσχημα του εγκλήματος για να μιλήσουν για το real estate, την ακρίβεια και την αποξένωση στις μεγαλουπόλεις.

• The “TikTok Effect”: Η πλατφόρμα BookTok συνέχισε να καθορίζει τις πωλήσεις, αναδεικνύοντας φέτος κυρίως βιβλία “σκοτεινής φαντασίας” (Dark Academia), οδηγώντας τους εκδότες σε συνεχείς ανατυπώσεις κλασικών έργων της Donna Tartt και του Umberto Eco.

Συνοπτικός Πίνακας Εκδοτικών Σταθμών 2025

5. Το Ανεξάρτητο Βιβλιοπωλείο ως «Καταφύγιο»

Παρά την κυριαρχία των ηλεκτρονικών πωλήσεων, το 2025 είδαμε την αναγέννηση των μικρών, ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων. Έγιναν κέντρα πολιτισμού, φιλοξενώντας λέσχες ανάγνωσης και βραδιές ποίησης, αποδεικνύοντας ότι το βιβλίο παραμένει μια βαθιά κοινωνική εμπειρία.

Το Συμπέρασμα της Χρονιάς

Το βιβλίο το 2025 δεν πέθανε· αντίθετα, έγινε πιο πολυτελές, πιο προσωπικό και πιο πολιτικό. Οι αναγνώστες αναζήτησαν την αλήθεια ανάμεσα στις σελίδες, σε μια εποχή που η πληροφορία γύρω μας μοιάζει όλο και πιο εφήμερη.