Γράφει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Ναι, ξέρω ότι δεν πρόκειται για καμιά εξυπνάδα ή βαθιά φιλοσοφία ή πρωτότυπη ανακάλυψη, αντίθετα ίσως κάποιοι διαβάζοντας τον τίτλο σκεφτούν: «σιγά το καινούργιο! Τώρα αντιλήφθηκες εσύ την έκταση της κατανάλωσης;» Όχι παιδιά, στον ίδιο πλανήτη ζούμε και μια χαρά αντιλαμβάνομαι τα αυτονόητα… Ωστόσο, όσο περνούν τα χρόνια, διαπιστώνω μεταξύ άπειρων άλλων στρεβλώσεων, ότι κάποιες εξ αυτών με απόλυτα μεθοδικό τρόπο έχουν κυριαρχήσει ολοκληρωτικά, σε σημείο να υποκαθιστούν πλήρως το πρώην ορθό ή αυθεντικό ή υγιές, ξεχασμένο πλέον οριστικά…
Με αντιπροσωπευτικό παράδειγμα εν προκειμένω, την ταύτιση οποιαδήποτε γιορτής αποκλειστικά με την κατανάλωση σε βαθμό προκλητικό! Ουδόλως αφορά για ποια γιορτή πρόκειται, πόσο μεγάλη ή σημαντική, τί τιμά ή τί πρεσβεύει, ποια σημειολογία ή μήνυμα κουβαλά… το μόνο που ενδιαφέρει είναι να συνδεθεί απαραιτήτως με τα «δικά» της καταναλωτικά προϊόντα εν είδει επιβεβλημένων- απαράβατων στερεότυπων και πέραν τούτων ουδέν!
Εννοείται φυσικά ότι τον κρίσιμο ρόλο αναλαμβάνουν ανέκαθεν τα παντοδύναμα μέσα επικοινωνίας, τα οποία ειδικά στις σύγχρονες ανεξέλεγκτες μορφές τους είναι ικανά να επιβάλλουν εν ριπή οφθαλμού οτιδήποτε βάζει ή δεν βάζει ο νους, από… κυβέρνηση ή πραξικόπημα μέχρι λάιφστάιλ πρότυπα ή διαστροφές! Ένας καταιγισμός ενορχηστρωμένης προπαγάνδας/ διαφήμισης για το εκάστοτε ζητούμενο, καταφέρνει σε ελάχιστο χρόνο να κατευθύνει την κοινή γνώμη κατά το δοκούν, να επηρεάσει θεωρίες και απόψεις, να διαμορφώσει γούστα και συνήθειες, να δημιουργήσει ανύπαρκτες ανάγκες, να οδηγήσει τη μάζα οπουδήποτε χωρίς κανείς να πάρει πρέφα, αντίθετα με την πλασματική αίσθηση ότι «αυτενεργεί»… Γνωστά, κοινότυπα πράγματα από καταβολής οργανωμένης κοινωνίας, που ωστόσο στις μέρες μας με οριστικά χαμένο το μέτρο, οι εξελίξεις συχνά αγγίζουντα όρια της παράνοιας… Γιατί πώς αλλιώς να χαρακτηρίσει κανείς την επιβολή της κατανάλωσης ως «δικτάτορα», με την ύλη να αφανίζει το πνεύμα από προσώπου γης, καθιστώντας το ανύπαρκτη έννοια;;
Αρκεί μια απλή παρατήρηση στον τρόπο λειτουργίας της τηλεόρασης ως το πλέον καθοριστικό, προσβάσιμο σε όλους μέσο, με την μακράν μαζικότερη εμβέλεια… όπου η πλύση εγκεφάλου με διαρκές σφυροκόπημα είναι σε θέση να μετακινήσει ακόμα και το πιο συγκροτημένο μυαλό προς την επιλεγμένη κατεύθυνση, επιτυγχάνοντας θεαματικά τον όποιο στόχο και εν προκειμένω τις πωλήσεις…
Ας πούμε πλησιάζουν Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά; Τουλάχιστον ένα δίμηνο πριν αρχίζουν υστερικά ρεπορτάζ κι ανελέητος βομβαρδισμός για δώρα μικρών και μεγάλων, τιμές γαλοπούλας, τιμές βασιλόπιτας, μελομακάρονα και κουραμπιέδες, «γούρια» της χρονιάς, χριστουγεννιάτικα στολίδια, χειμερινές αποδράσεις, φορτωμένοι αγιοβασίληδες και πάει λέγοντας… Πλησιάζουν Απόκριες;; Δώστου καρναβαλίστικες στολές, μουτσούνες, ξέφρενα πάρτι, mustεκδρομές…Έρχεται ο ερωτικός Βαλεντίνος;; Κοκκινίζει το σύμπαν από καρδιές, λουλούδια, τούρτες, κοσμήματα, βρακιά, αρκούδους… Σκάει η Καθαρά Δευτέρα;; Κανονικό παραλήρημα για τιμές λαγάνας, χαλβάδες, σαρακοστιανά, χαρταετούς… Ακολουθεί η 25η Μαρτίου με εμμονική ωδή στον μπακαλιάρο επί μέρεςκι αμέσως μετά –καλή ώρα- το «Ελλήνων Πάσχα»…
Όπου βδομάδες πριν την «Μεγάλη», ξεκινά παραδοσιακά με ρυθμό πολυβόλου, ο… βασιλιάς των ρεπορτάζ που αφορά φυσικά στην τιμή των αμνοεριφίων! «Πόσο πάνε φέτος αρνί και κατσίκι;» είναι το κρίσιμο, ζωτικό ερώτημα που ταλανίζει πασχαλιάτικα τη χώρα και φιγουράρει δικαίως ως πρώτο θέμα στις απανταχού ειδήσεις, με άπειρους ρεπόρτερ να ξεροσταλιάζουν σε χασάπικα με πρώτο πλάνο τα σφάγια στο τσιγκέλι, προκειμένου να μεταδώσουν άμεσα από τη πηγή την ύψιστης εθνικής αξίας πληροφορία… Κι όχι στεγνά με μια αναφορά στην τιμή σαν απαράδεκτη ξεπέτα σε τόσο καυτό κοινωνικό θέμα, προς θεού….
Το ρεπορτάζ συνοδεύεται απαραιτήτως με επίσκεψη στην στάνη, με συνέντευξη από τον κτηνοτρόφο, με βελάσματα προβάτων καθότι δύσκολο να τους πάρεις κουβέντα, με συνέντευξη από τον χασάπη, με απανωτά ζουμ σε μπουτάκια, παϊδάκια, συκωταριές μέχρι να τα σιχαθείς, με πληθώρα ευφάνταστων ερωτήσεων σε πελάτες που δεν τολμούν να πλησιάσουν τον πάγκο κι ένας μόνιμος ματσουκοφόρος ξερνά την πάγια κασέτα: «πώς σας φαίνεται φέτος η τιμή του αρνιού; Μπορείτε να αγοράσετε; Πόσα κιλά θα πάρετε; Θα σας φτάσουν; Αν όχι πώς θα βολευτείτε; Μπριζόλες, κοτόπουλο, κιμάς ή μήπως φασολάδα με βλήτα στον ατμό;»… Λύσσα κακιά μιλάμε το βλήτο, να μάθει με το στανιό για την τσέπη και το μενού του ξένου ανθρώπου, που ούτε κακιασμένη συμπεθέρα έτσι!
Και βεβαίως ως επιβεβλημένο συμπλήρωμα τα ρεπορτάζ για μαγειρίτσα, για ταβέρνες, για τσουρέκια και κουλούρια, για λαμπάδες και δώρα του νονού, για παιχνίδια, για βαρελότα, για πόσους πέρασαν τα διόδια και πόσους επιβιβάστηκαν σε καράβια και όλα τα συναφή του πασχαλινού πακέτου, για να μη βρει κανείς λειψά τα στερεότυπα ή κατηγορήσει για μισές δουλειές, όλα κι όλα! Διότι για το μιντιακό (και όχι μόνο) σύστημα, μία είναι η αποκλειστική ιδιότητα του αποδέκτη: ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ και ξερό ψωμί! Οπότε οφείλει να την «θρέφει» στο έπακρο με οποιαδήποτε υπαρκτή ή κατασκευασμένη αφορμή μέχρι να γιγαντωθεί, να επικρατήσει σαρωτικά, να αφανίσει άλλες ιδιότητες, ώστε να ικανοποιηθεί το ακόρεστο πάθος του κέρδους ως κυρίαρχο σημείο αναφοράς του σύγχρονου αλλοτριωμένου κόσμου… όπου το «αναστάσιμο μήνυμα» αρχίζει και τελειώνει στον οβελία, τα κοψίδια, το τσούγκρισμα αυγών, τις φανταιζί λαμπάδες, την πληρότητα των τουριστικών προορισμών, με συνέπεια ο οικονομικά αδύναμος που αδυνατεί να ανταποκριθεί στα επιβεβλημένα «must», να νιώθει δυστυχής, αποκλεισμένος, ανήμπορος…
Όσο για κάποιες ανούσιες ενστάσεις γραφικών που απέναντι στην αγοραία υλική διάσταση αντιπαραβάλλουν την άυλη πνευματικότητα των θρησκευτικών γιορτών, το υψηλό μήνυμα και τους συμβολισμούς, την υπαρξιακή αναζήτηση, το αυθεντικό συναίσθημα, την κορυφαία σημειολογία μιας Θείας Γέννησης, ενός ιερού Πάθους, μιας θαυματουργής Ανάστασης- εξορισμένων προκλητικά από το κλίμα των ημερών και το σκεπτικό του ευνουχισμένου ανθρώπου, πρόκειται ακριβώς για γραφικές λεπτομέρειες κολλημένων άνευ σημασίας…Κι αν επιμένουν ενοχλητικά στις φαιδρές θεωρίες χαλώντας τη στρωμένη εμπορική πιάτσα που τόσο έντεχνα πλασάρεται με λούστρο ντεμέκ παράδοσης ως άλλοθι, υπάρχουν και οι βολικές ταμπέλες του «θρησκόληπτου» ή «συντηρητικού» ή «οπισθοδρομικού» κλπ. κι ας πάνε να αποτινάξουν τη ρετσινιά… σιγά το δύσκολο! Λέτε να μη βρουν τρόπο να προστατέψουν τα δικά τους «ιερά και όσια» που χρόνια ολόκληρα μοχθούν να εδραιώσουν;; Ή μήπως θα φρενάρουν την ιλιγγιώδη κερδοσκοπία ανόητοι φιλοσοφικοί στοχασμοί;; Αν είναι δυνατόν, αγαπητοί πιστοί (της κατανάλωσης)!!
Παρά ταύτα και σε πείσμα της φτηνής αγοραίας λογικής που μου επιβάλλει τί θα φάω, τί λαμπάδα θα κρατήσω, τί δώρο θα πάρω, αγνοώντας τις αυθεντικές ανάγκες μου που ίσως καλύπτονται με ένα απλό φαγητό, ένα ταπεινό κερί, ένα «σ’ αγαπώ» για δώρο, θα επιμείνω σθεναρά στο αιώνιο ζητούμενο, σήμερα πιο επιτακτικό- σπαρακτικό από ποτέ:
ΚΑΛΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΉ και ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!!!
