«Οδηγίες προς ναυτιλομένους» | «Scripta manent» | Μιχαήλ Χατζηαναστασίου

Nέα στήλη στη «Κ»

Γράφει ο Μιχαήλ Χατζηαναστασίου για την Κουλτουρόσουπα.

Σύμφωνα με τον Max Weber, πολιτική είναι ο αγώνας για την απόκτηση ισχύος μέσα σε ένα κράτος ή ανάμεσα σε διαφορετικά κράτη και κράτος είναι η κοινότητα που αξιώνει επιτυχώς για λογαριασμό της, το μονοπώλιο της νόμιμης φυσικής βίας εντός ενός ορισμένου εδάφους.

Στον αντίποδα της κρατικής εξουσίας θα έπρεπε κανονικά να λειτουργεί, ως ασφαλιστική δικλείδα ελέγχου, η δημοσιογταφική έρευνα και ενημέρωση.

Γεγονός το οποίο σπάνια συμβαίνει, μιας και η δημαγωγία ενός σύγχρονου πολιτικού επαγγελματία που καταφεύγει στην ρητορική, βρίσκει στήριγμα και σύμμαχο στον σημαντικότερο εκπρόσωπο των λαϊκών δημοσιολόγων, που δεν είναι άλλος από τον δημοσιογράφο.

Ο πολιτικός λόγος εκ φύσεως δεν έχει ήθος και ο δημοσιογραφικός εκ θέσεως, δεν πρέπει να περιέχει συναίσθημα, παρά ταύτα κατηγοριοποιούνται.

Ας δούμε λοιπόν εν μέρει και επιγραμματικά, τους τρόπους με τους οποίους, πολιτικοί και δημοσιογράφοι πείθουν τα πρόβατα πως κινδυνεύουν από τον λύκο κι’ όχι από τον βοσκό.

“Περί πολιτικής”

1. Ξύλινος λόγος.

Η ασυνάρτητη ροή μιας αγόρευσης που χαρακτηρίζεται από την χρήση αλλεπάλληλων κοινωνιολογικών και πολιτικών ορολογιών σε επίπεδο φιλοσοφίας της … αμπέλου.

2. Δημαγωγίας λόγος.

Η ανεξέλεγκτη παροχολογία η οποία συνδυάζεται παράλληλα, με την εξεύρεση … ευφάνταστων εχθρών, έχοντας σκοπό την διασκέδαση εντυπώσεων και την μεταφορά ευθυνών. Στόχος, ο έλεγχος και η διαχείριση της κατευθυνόμενης σκέψης μιας προαναγγελθείσας απόφασης.

3. Ιστορικός λόγος.

Το ύφος και η χροιά του λόγου τούτου, δεν απευθύνεται σε αυτούς που τον ακούν αλλά σε αυτούς που θα τον διαβάσουν.

4. Προπαγανδιστικός λόγος.

Μια τακτική δημαγωγίας που στηρίζεται στην διαστολή και την έπαρση των κατεστημένων ηθών της μάζας, η οποία σοτάρεται άριστα υπό την πολιτική λογική του “διαίρει και βασίλευε” και συντηρείται σε  θερμοκρασία δωματίου από … άρτους και θεάματα.

5. Λόγος εκφοβισμού.

Νέα σοδειά πολιτικής τακτικής. Συνταγή αποκτειθήσα εκ της φαρέτρας των γηραιών των Ευρωπαϊκών Στοών.

Στόχος η επιβολή.

Ποινή η αποβολή.

Ζητούμενο η τάξη στο μαντρί.

Επιβάλλεται καθεστωτικά, με πλήθος  αντισυνταγματικών εξαγγελιών, έκτακτου … νομοθετικού περιεχομένου.

Περί δημοσιογραφίας & Μ.Μ.Ε.

Η δημοσιογραφική περιγραφή ενός γεγονότος πρέπει να εμπεριέχει την αντικειμενικότητα ενός ιστορικού παρατηρητή, ο οποίος θα  πρέπει να δεσμεύεται από τον κώδικα δεοντολογίας της δημοσιογραφικής αποστασιοποίησης.

Για του λόγου το αληθές, παραθέτω επί παραδείγματι μερικές από τις βασικές αρχές που περιλαμβάνονται στον ηθικό κώδικα των δημοσιογράφων και τούτες είναι:

• Η κοινωνική ευθύνη και η επαγγελματική ακεραιότητα του δημοσιογράφου
• Ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου.
• Ο σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος και η δυνατότητα του κοινού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Πότε συμβαίνει όμως, να συνυπάρχουν όλα αυτά σε μια δημοσιογραφική συμπεριφορά;

Θα έπρεπε πάντα, αλλά …

Ας δούμε παρακάτω, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα ένα υποτιθέμενο ή μή γεγονός, τις διάφορες εκδοχές δημοσιογραφικής περιγραφής σε συνειδησιακό μενού … τιμοκαταλόγου:

1. Απολυταρχικός λόγος.

Τούτη η μορφή περιγραφής ενός συμβάντος υπηρετεί και στηρίζει το δόγμα ότι «η αλήθεια είναι και παραμένει προνόμιο της εξουσίας».

Αμοίβεται πλουσιοπάροχα και τα προνόμια του περιφρουρούνται με ομερτά, μιας και βρίσκεται στην κορυφή της πυραμιδικής ιεραρχίας.

Παράδειγμα ειδησεογραφίας απολυταρχικού  λόγου:

” Σήμερον και ώρα 6η πρωινήν, τα απελευθερωτικά στρατεύματα του ΜΑΤΟ μέσω αεροπορικών επιχειρήσεων, εισχώρησαν ηρωικά στον εναέριο χώρο του Ταλιμπανιστάν, εξουδετερώνοντας με επιτυχία πυραυλικές εγκαταστάσεις και καταφύγια τρομοκρατών.

Ο  Διοικητής των Ματοϊκών δυνάμεων ανέφερε πως επλήγησαν 120 θέσεις των παρακρατικών δυνάμεων συμπεριλαμβανομένων εκτοξευτήρων ρουκετών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων “ευρείας κλίμακας”  και σταθεροποίησης που διεξάγονται στην περιοχή.

2. Φιλελεύθερος λόγος.

Τούτη η δημοσιογραφική προσέγγιση πρεσβεύει, ότι ” η αλήθεια είναι προϊόν … διαλόγου”.

Σε αυτή την κατηγορία, της οποίας μέρος της αποτελεί ενίοτε και ο “κιτρινισμός” ανήκουν όλοι αυτοί που βρήκαν τρόπο και δύναμη να ξεπεράσουν τις όποιες αναστολές τους και βρίσκονται σε τροχιά και στάδιο ανέλιξης, την ίδια στιγμή που η φιλοδοξία τους πλέον … δέρνει αλύπητα την ιδεολογία τους.

Παράδειγμα ειδησεογραφιας Φιλελεύθερου λόγου:

” Σήμερον και ώρα 6η πρωινήν, σμήνος μαχητικών

αεροσκαφών τελευταίας γενιάς των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΜΑΤΟ, εισήλθαν στον εναέριο χώρο του Ταλιμπανιστάν, εξουδετερώνοντας με επιτυχία πυραυλικές εγκαταστάσεις και καταφύγια ανταρτών.

Κατά τον βομβαρδισμό προκλήθηκαν παράλληλες απώλειες άμαχου πληθυσμού, γεγονός και ευθύνες που αποδόθηκαν στην ανταλλαγή πυρών από μεριάς τρομοκρατών”

3. Πληροφοριακός λόγος.

Αυτή η δημοσιογραφική επιλογή θεωρεί, πιστεύει και υπηρετεί την άποψη του ότι ” η αλήθεια βγαίνει από το πλήθος των πληροφοριών που συνηγορούν στην επαλήθευση”.

Η συγκεκριμένη κάστα αυτών των δημοσιογράφων, δεν θα ζήσει για να ηγηθεί ενός τηλεοπτικού πάνελ ή δελτίου ειδήσεων και κατά πάσα πιθανότητα, θα χορτάσει την μιζέρια μιας αποτυχημένης καριέρας, που κρύβεται πίσω από μία στήλη “τα ζώδια σήμερα”.

Παράδειγμα ειδησεογραφίας πληροφοριακού λόγου:

” Αεροπορική εισβολή του ΜΑΤΟ, έπειτα από τελεσίγραφο που εξέπνευσε, πραγματοποιήθηκε σήμερα κατά τις πρώτες πρωινές ώρες στο

Ταλιμπανιστάν.

Οι αλλεπάλληλοι βομβαρδισμοί στα προάστια της πρωτεύουσας στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 200 ανθρώπους, ως επί τω πλήστον γυναικόπαιδα, κατά τους πιο πρόσφατους αριθμούς που δημοσιοποίησε το Ταλιμπανικό Υπουργείο Υγείας.

Το Ματοϊκό πλήγμα στοχοποίησε ιδιαιτέρως λιμάνια, ηλετροπαραγωγικούς σταθμούς, νοσοκομεία και σχολεία.

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες δήλωσε σήμερα, ότι αρκετοί από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του ΜΑΤΟ, με τελευταίο τον σημερινό στο Ταλιμπανιστάν, έχουν παραβιάσει τη διεθνή ανθρωπιστική νομοθεσία, καταπατωντας κάθε ίχνος πολιτικού πολιτισμού.”

Απ’ όλα τα προαναφερόμενα προκύπτει ένα και μόνο συμπέρασμα:

Η πολιτική ανηθικότητα πάντα θα συναναστρέφεται την δημοσιογραφική αλητεία.

Ο ξεπεσμός του πολιτικού στην απόλυτη ρηχότητα, πάντα θα βρίσκει έναν εκτροχιασμένο δημοσιογραφικό ώμο, για να “κλάψουνε” παρέα με την αναξιοπρέπεια της πορνογραφικής αυτοέκθεσης και τις αδυσώπητες συνέπειές της.