Συνέντευξη στον Γιάννη Τσιρόγλου
Αποτελούν ένα ισχυρό δίδυμο που όταν πλησιάζει ο καιρός της ανακοίνωσης προγράμματος του Φεστιβάλ Επταπυργίου φαντάζουν το ένα και το αυτό. Γιατί από το να σχεδιαστεί το καλλιτεχνικό πρόγραμμα κάθε χρονιάς, μέχρι να υλοποιηθεί, οι μέρες και οι ώρες παύουν να υπολογίζονται καθώς περνούν άπειρες στιγμές μαζί. Λογικό θα πει κανείς για όσους τους γνωρίζουν προσωπικά. Δεν θέλουν το καλύτερο, επιθυμούν το τέλειο.
Και ναι, 5 χρόνια μετά, τα εύσημα τους ανήκουν, το όραμα έγινε πράξη, ο χώρος λειτούργησε μαγικά και αποτελεσματικά, η ανταπόκριση καλλιτεχνών υπήρξε έκδηλη και το πλήθος αγκάλιασε με θέρμη το σύνολο των εκδηλώσεων, αυτών που για πρώτη και τελευταία φορά έβλεπαν ή θα έβλεπαν, καθώς αντιλήφθηκαν την μοναδικότητα ενός φεστιβάλ που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο. Η πρωτοτυπία, η πρόταση, η επιμέλεια και η αφύπνιση ήταν χαρακτηριστικά που άφησαν το στίγμα τους και ακάθεκτα συνεχίζουν και στο φετινό πρόγραμμα.
Δεν θα μπορούσε και αλλιώς καθώς οι πιο απαιτητικοί θεατές είναι η Πρόεδρος του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, κα Αννα Μυκονίου και ο σκηνογράφος και σκηνοθέτης, καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φ.Ε., κος Θανάσης Κολλαλάς.
Το αχτύπητο δίδυμο του Φεστιβάλ Επταπυργίου μιλά στην Κουλτουρόσουπα
Αννα Μυκονίου
- Ποιοι βασικοί στόχοι σας έχουν μέχρι τώρα επιτευχθεί και ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον;
Από τη φύση μου δεν ησυχάζω ποτέ και δεν εφησυχάζομαι. Έχουν τόσα πολλά να γίνουν, έχουν τόσα κενά να καλυφθούν-στο χώρο του πολιτισμού- που συχνά με πιάνει άγχος. Θα σας εκμυστηρευτώ κάτι. Ειδικά τις περιόδους που το Φεστιβάλ Επταπυργίου ή άλλοι θεσμοί μας είναι στο προσκήνιο με πλησιάζει κόσμος άγνωστος να μου μιλήσει, άλλοτε για μια σοπράνο, ή για ένα εξαιρετικό πιανίστα ή μια αρπίστρια πολλά υποσχόμενη. Νιώθω την αγωνία τους, αγωνίες ανθρώπων που ζουν σε ένα τόπο που δεν δίνει πολλές ευκαιρίες σε καλλιτέχνες. Ένας από τους στόχους μας λοιπόν είναι να καταφέρουμε να δώσουμε ευκαιρίες, σε όσο το δυνατόν περισσότερους συνανθρώπους μας.
Και ο δεύτερος στόχος είναι να παρουσιάζουμε στην πόλη μας δρώμενα που δεν παρουσιάζονται συχνά, Όπερα, μπαλέτο, μιούζικαλ, πολυπληθείς συναυλίες έντεχνης μουσικής, βραδιές ποίησης και μουσικής.
- Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε τα πρώτα χρόνια, κατά την διοργάνωση του φεστιβάλ, εκτός βέβαια από τον covid, που αποτέλεσε ένα σημαντικό πλήγμα για τον τομέα του πολιτισμού γενικότερα; Έχει γίνει πρόοδος ως προς τα θέματα αυτά; Υπάρχουν κάποια νέα προβλήματα στα οποία θα θέλατε να αναφερθείτε;
Τα πρώτα χρόνια αντιμετωπίσαμε πολλά και δύσκολα προβλήματα αλλά μάλλον είχαμε άγνοια κινδύνου, δεν εξηγείται διαφορετικά. Είχαμε να μετατρέψουμε την εσωτερική αυλή ενός μνημείου σε χώρο πολιτισμού, με θεατρικό φωτισμό, καμαρίνια και ανάλογη υποδομή. Tο Φεστιβάλ Επταπυργίου, σαν ιδέα, γεννήθηκε από την πεποίθηση ότι οι μνημειακοί χώροι πρέπει να αναδεικνύονται μέσα από σημαντικά πολιτιστικά δρώμενα. Από εκείνη την πρώτη περίοδο θυμάμαι κυρίως τις τεχνικές δυσκολίες, που «δημιουργούσε» ο ίδιος ο χώρος. Μια ελιά που εμπόδιζε την κερκίδα και έπρεπε να μεταφυτευθεί, κάποια αρχαία να μετακινηθούν, να εξοπλιστεί ο χώρος με wifi, να διασφαλιστεί η επάρκεια στην παροχή ρεύματος, να φροντιστεί ο χώρος, να κλαδευτεί, να ψεκαστεί για κουνούπια, να απολυμανθεί, να διασφαλιστεί η ασφάλεια των θεατών με διάφορες διαδικασίες και πιστοποιητικά. Σήμερα, μετά από 6 χρόνια, όλα μοιάζουν ευκολότερα. Έχει γίνει μεγάλη πρόοδος, οι διαδικασίες μας είναι πια γνωστές, και αν και εξακολουθεί να θέλει πολύ δουλειά, η αγωνία και το άγχος είναι ελεγχόμενα.
- Το χρονικό διάστημα που εκτείνεται η διοργάνωση του φεστιβάλ Επταπυργίου η Θεσσαλονίκη βρίθει από τουρίστες. Θεωρείται πως το φεστιβάλ μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τους ξένους που επισκέπτονται την πόλη μας; Υπάρχουν συγκεκριμένες παραστάσεις της φετινής διοργάνωσης που επιλέχθηκαν λαμβάνοντας υπόψη και αυτό το κριτήριο;
Πιστεύω πολύ σε αυτή την διάσταση του φεστιβάλ μας. Κάθε χρόνο ανηφορίζουν στο Επταπύργιο εκατοντάδες ξένοι για να παρακολουθήσουν ένα συμφωνικό έργο, Όπερα η μια έντεχνη συναυλία. Φαντάζομαι ότι στα μάτια τους το θέαμα θα φαντάζει μαγικό και απόκοσμο, με αυτή την ακουστική και την φωτιστική ανάδειξη του μνημείου. Από φέτος το πρόγραμμα του Φεστιβάλ είναι και στα αγγλικά, ώστε να παρέχουμε στους επισκέπτες μας πληροφορίες. Ελπίζω σταδιακά στο μέλλον να εντάξουμε και παραγωγές με διεθνή χαρακτήρα αλλά και ενδιαφέρον.
- Όπως έχετε ανακοινώσει φέτος το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη γυναίκα. Τι σας οδήγησε σε αυτή την απόφαση; Συνέβαλαν στην επιλογή σας αυτή οι αυξανόμενες γυναικοκτονίες και η έμφυλη βία που πλέον αποτελεί καθημερινή είδηση; Ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει η διοργάνωση ως προς το σοβαρότατο αυτό κοινωνικό ζήτημα;
To φεστιβάλ Επταπυργίου είναι φέτος αφιερωμένο στη γυναίκα. Είναι ανάγκη, περισσότερο από κάθε φορά, να ρίξουμε τα φώτα πάνω της, με αφορμή τα περιστατικά κακοποίησης γυναικών, που πληθαίνουν μέρα με την μέρα. Περιστατικά που μας αφήνουν άφωνους, που φαντάζουν ιστορίες επιστημονικής φαντασίας κι όμως συμβαίνουν δίπλα μας. Είναι πολύ σημαντικό να ευαισθητοποιηθούμε, να είμαστε σε εγρήγορση, να μάθουμε να διαβάζουμε, να ακούμε τα μηνύματα. Λέμε όχι στην έμφυλη βία, μέσα από την τέχνη και τον πολιτισμό. Και επιχειρούμε να προσεγγίσουμε τις διαφορετικές πλευρές, αλλά και τα προβλήματα, τις ευαισθησίες, τις ανάγκες της γυναίκας στο διάβα των αιώνων. Η καταπιεσμένη γυναίκα μιας άλλης εποχής, αλλά και η γυναίκα της διπλανής πόρτας, η μάνα, η σύντροφος, η δημιουργός, η καλλιτέχνης, θύμα αλλά και αγωνίστρια. Η σύγχρονη δραστήρια γυναίκα που αγωνίζεται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, αλλά και η γυναίκα που καταπιέζεται, αδικείται και απειλείται. Η γυναίκα που σήμερα πρέπει να μπορεί να διαλέξει τους ρόλους της, αυτούς που θεωρεί πως της ταιριάζουν και την εμπνέουν.
- Πώς βλέπετε το μέλλον του Φεστιβάλ; Θα παραμείνει σε τοπικό επίπεδο ή αποτελεί μέρος του οράματος σας η συνεργασία με αντίστοιχα φεστιβάλ του εξωτερικού και η διεθνής αναγνώριση του;
Το Φεστιβάλ από το ξεκίνημα του παραμένει πιστό στην στόχευση του και στην αισθητική του-τουλάχιστον αυτό θέλω να πιστεύω. Ο πυρήνας αυτός υπαγορεύει να παρουσιάζουμε Όπερα, βραδιές ποίησης και ένα μεγάλο αφιέρωμα σε ένα σημαντικό συνθέτη, κάθε χρόνο. Κάθε κομμάτι του πυρήνα έχει το δικό του σκεπτικό και την δική του φιλοσοφία. Μια φιλοσοφία που λέει ότι αν κάποιος αποζητά αποκλειστικά και μόνο να διασκεδάσει μέσα από τον πολιτισμικό πασατέμπο των καιρών μας, μάταια θα ανηφορίσει στο Επταπύργιο. Παράγουμε έργο για το ευρύ κοινό, έργο λαϊκό, αλλά λαϊκή για μας είναι μια όπερα του Λεονκαβάλλο, γνήσια λαϊκοί για μας είναι ο Λόρκα, ο Θεοδωράκης και ο Ελύτης, που συνθέτουν την ταυτότητα μας και ανήκουν σε όλους μας.
Αν και φιλόδοξη, πιστεύω ότι πραγματική εδραίωση του θεσμού του ΦΕΣΤΙΒΑΛ, στο κοινό της Βορείου Ελλάδος, θα μας πάρει κάποια χρόνια. Δεν είναι λοιπόν ακόμη, μέσα στους άμεσους στόχους μας, η συνεργασία με αντίστοιχα φεστιβάλ του εξωτερικού και η διεθνής αναγνώριση του.
Θανάσης Κολαλάς
- Το Φεστιβάλ Επταπυργίου κλείνει φέτος, αισίως, 5 χρόνια ζωής. Κάντε μας μια αποτύπωση της πορείας της διοργάνωσης μέχρι σήμερα. Είστε ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα;
Κάθε χρόνος που περνάει μας βρίσκει πιο έτοιμους. Ήταν ατελείωτα τα θέματα που προκύπταν και είχαμε να λύσουμε, τα πρώτα χρόνια, σε καθημερινή βάση. Αλλά και το κοινό της πόλης μας έχει γνωρίσει πια την «εμπειρία» που λέγεται εκδήλωση στο Φεστιβάλ Επταπυργίου. Είναι η ενέργεια του χώρου, η ακουστική, το κάστρο, το συναίσθημα ότι μπαίνεις σε ένα χώρο πόνου που αναβαθμίστηκε σε χώρο πολιτισμού. Οι θεατές εισέρχονται με ευλάβεια, ανασηκώνουν το βλέμμα τους και αφουγκράζονται την ιστορία αυτού του μνημείου.
Αυτό που μας καθησυχάζει όμως είναι η θετική ενέργεια, που εισπράττουμε από το κοινό, που παρακολουθεί τις παραγωγές μας. Με τα χρόνια δημιουργήσαμε μια σχέση εμπιστοσύνης και οι θεατές γνωρίζουν τι θα δουν. Νομίζω ότι ήταν ένα δύσκολο στοίχημα που το κερδίσαμε. Από την φετινή χρονιά περιμένω να το απολαύσω και εγώ και οι συνεργάτες μου. Το Φεστιβάλ Επταπυργίου καταξιώνεται σαν ένας πολύ ιδιαίτερος χώρος πολιτισμού και ο φετινός προγραμματισμός το επικυρώνει.
- Ο χώρος της διοργάνωσης είναι πραγματικά εξαιρετικός. Υπήρχαν κάποιες ιδιαιτερότητές του, που σας προβλημάτισαν στην επιλογή του καλλιτεχνικού προγράμματος; πχ θέμα ακουστικής, πρόσβασης, απόδοσης κλπ;
Το Επταπύργιο αναμορφώνεται την περίοδο του ΦΕΣΤΙΒΑΛ σε ένα σύγχρονο θέατρο στο οποίο τοποθετούνται κερκίδες με καθίσματα αριθμημένα, σύγχρονη ηχοφωτιστική υποδομή, καμαρίνια, διαμορφώνεται πάρκινγκ και όλα αυτά με απόλυτο σεβασμό στο μνημείο. Σίγουρα δεν ήταν ένας χώρος διαμορφωμένος για θέατρο αλλά είχε εξαιρετική ακουστική και αυτό αποδείχθηκε μια παράμετρος καθοριστική. Πιστεύω ότι με τις παρεμβάσεις που γίνονται έχουν λυθεί ουσιαστικά προβλήματα, αλλά μένουν ακόμα και άλλες βελτιώσεις να επιχειρήσουμε στο μέλλον, αυτές κυρίως που αφορούν τον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου και οι οποίες θα γίνουν με την συνεργασία της Εφορίας αρχαιοτήτων.
- Όπως αναγράφεται στον χαιρετισμό σας στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ Επταπυργίου «το 90% των συμμετεχόντων καλλιτεχνών προέρχονται από την πόλη μας και την περιφέρειά μας». Ισχύει όντως κάτι τέτοιο; Είναι και φέτος η πλειονότητα των καλλιτεχνών από την περιφέρεια μας;
Και φέτος η πλειονότητα των καλλιτεχνών προέρχονται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Έμπνευση μας, για το στήσιμο των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, είναι η ιδιαίτερη αισθητική του υπέροχου αυτού μνημείου, με την εξαιρετική ακουστική. Σεβόμαστε τον χώρο, αναδεικνύουμε την ιστορία του και την αισθητική του αλλά κυρίως αξιοποιούμε στο έπακρο τις εγχώριες καλλιτεχνικές δυνάμεις. Νομίζω ότι η επιτυχία του Φεστιβάλ Επταπυργίου οφείλεται στο ότι διαφέρει από τα άλλα Φεστιβάλ γιατί δεν φιλοξενεί απλά καλλιτέχνες και σχήματα που κάνουν περιοδείες, αλλά παρουσιάζει ολοκληρωμένες καλλιτεχνικές προτάσεις, πρωτόπαικτες με συγκεκριμένο concept, που αξιοποιούν το καλλιτεχνικό δυναμικό της Περιφέρειας μας.
- Με ποιον ακριβώς τρόπο γίνεται η επιλογή των συμμετεχόντων καλλιτεχνών; Κοινοποιείτε πρόσκληση ενδιαφέροντος ώστε να κατατεθούν οι προτάσεις των θεαμάτων (αν είναι αυτή η διαδικασία) και με ποια βασικά κριτήρια γίνεται η τελική επιλογή;
Είμαστε ανοιχτοί σε όλους και σε όλα, αλλά δεν κοινοποιούμε πρόσκληση ενδιαφέροντος, θέλοντας να περιφρουρήσουμε την πολυπόθητη «ταυτότητα» του Φεστιβάλ μας. Οι καλλιτεχνικές προτάσεις που παρουσιάζονται στο Επταπύργιο προκύπτουν μετά από δημιουργική συζήτηση με καλλιτέχνες, φορείς, μουσικά σχήματα. Το έναυσμα όμως, η αρχική ιδέα ξεκινάει συνήθως από εμάς, από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Επταπυργίου. Και πίσω από κάθε καλλιτεχνική μας πρόταση υπάρχει ένα ολόκληρο σκεπτικό, μια στόχευση συγκεκριμένη. Από το 2019 οι εκδηλώσεις που παρουσιάζουμε πρέπει πάνω από όλα, να συμβαδίζουν με την αισθητική του μνημείου. Πιστεύω ότι ένας επιχορηγούμενος δημόσιος φορέας πρέπει να μπορεί να καταθέτει προτάσεις που κάποιος θα τις θεωρούσε «αντιεμπορικές», αλλά που θα έχουν ένα δικό τους ισχυρό καλλιτεχνικό αποτύπωμα. Είναι «τολμηρό» να κάνεις παραγωγή Όπερας στην Ελλάδα σε ένα ανοιχτό χώρο, είναι «τολμηρό» να προτείνεις βραδιές ποίησης και μουσικής, να παρουσιάζεις Μπετόβεν, σε ήχους τζαζ, μπλουζ και ροκ.
5.Ο κόσμος της Θεσσαλονίκης έχει αγκαλιάσει το φεστιβάλ, κρίνοντας από τη συμμετοχή του στις παραστάσεις τα προηγούμενα χρόνια. Αναμένετε και φέτος παρόμοια προσέλευση; Ποιος πιστεύετε είναι ο λόγος της τόσο θετικής ανταπόκρισης του κοινού, παρά τη γενικότερη οικονομική δυσπραγία των πολιτών και δυο λόγια για το φετινό πρόγραμμα.
Ξεκινήσαμε πολύ δυναμικά με 4 βραδιές sold out και μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό μας για όλες τις παραγωγές. Πιστεύω ότι θα ξεπεράσουμε φέτος και την περσινή επιτυχία, που οφείλεται στο ότι το κοινό έχει αγαπήσει τον εμβληματικό αυτό χώρο, εμπιστεύεται τις επιλογές μας και παραβλέπει τις τυχόν δυσκολίες που ενδεχομένως δημιουργεί το ίδιο το μνημείο.
Με χαροποιεί ιδιαίτερα το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού μας για την Όπερα «PAGLIACCI», που υπογράφω σκηνοθετικά και σκηνογραφικά. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα να ανταγωνιστούμε τους καλοκαιρινούς χώρους διασκέδασης που παρουσιάζουν συναυλίες και να καταφέρουμε να γεμίσουμε 4 παραστάσεις Όπερας.
Η όπερα PAGLIACCI, είναι ένα έργο που αγαπήθηκε από την πρώτη του πρεμιέρα, το 1892 και εξακολουθεί να αποτελεί έργο ρεπερτορίου σε όλα τα μεγάλα λυρικά θέατρα και στο Επταπύργιο παρουσιάζεται με εξαιρετικούς λυρικούς τραγουδιστές, την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, την Μικτή χορωδία Θεσσαλονίκης και την παιδική χορωδία Κύριλλου και Μεθόδιου. Μια «μεγάλη» παραγωγή με 100 συντελεστές που προσφέρεται στο κοινό της πόλης με ένα αντίτιμο αρκετά χαμηλό, 15 ευρώ σε όλα τα διαζώματα για να δώσουμε την δυνατότητα να το παρακολουθήσει όλη η οικογένεια.
Πληροφορίες για όλες τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Επταπυργίου, εδώ
