Η ΣΦΑΓΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ (ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΖΙΡΟ) ΤΗΣ ΓΑΛΑΖΙΑΣ ΣΗΜΑΙΑΣ! ΑΠΟ ΤΗΝ «ΟΙΚΟ…ΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΤΗΣ ΓΕΩΠΟΝΟΥ ΠΙΤΣΑΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ.
Με την έναρξη της θερινής τουριστικής σεζόν, μέγας αναβρασμός επικρατεί κάθε φορά στη χώρα, της οποίας η «βαριά βιομηχανία» ακούει στο όνομα «τουρισμός». Διότι αν ΔΕΝ ανασκουμπωθεί και ΤΩΡΑ, η βαριά βιομηχανία θα καταλήξει… το συνεργείο του κυρ- Μήτσου στη γειτονιά και θα την κλαίνε οι ρέγγες του Αιγαίου… Όχι ότι τώρα δεν είναι για κλάματα, αλλά μέχρι τον σπαρακτικό θρήνο για την απώλεια του… μακαρίτη, μεσολαβεί μια τουριστική σεζόν όπου η χώρα προσδοκά απελπισμένα να πουλήσει τα προϊόντα της «βαριάς βιομηχανίας» της και να δουν τα στραγγισμένα ταμεία της το αθέατο ρευστό, μια έννοια πλέον εντελώς αφηρημένη! Οπότε οι πάσης φύσης τουριστικοί κλάδοι βρίσκονται από καιρό επί ποδός πολέμου και πλέον των απαραίτητων, έχουν επίσης κάνει τις σχετικές δεήσεις στην Παναγιά την Τουριστοκρατούσα και αναμένουν…
Και πάνω στην αναμονή, έρχεται ως είθισται τέτοια εποχή η καθιερωμένη λίστα των βραβευμένων ακτών με την περίφημη Γαλάζια Σημαία. Ένα διεθνές βραβείο ποιότητας, θεσμοθετημένο από το 1987, το οποίο απονέμεται σε παραλίες και μαρίνες που πληρούν 32 (!) «ποιοτικά κριτήρια». Για να μην εξαντλήσω το κείμενο στην αναλυτική παράθεση των 32 – ζωή να ‘χουν… θα αναφέρω τις 4 βασικές κατηγορίες που αφορούν: α) στην καθαριότητα θάλασσας και ακτής, β) στην οργάνωση της ακτής, γ) στην ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών και δ) στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος σε συνδυασμό με περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Θέλω να τα θυμάσαι… Εθνικός χειριστής του διεθνούς προγράμματος «Γαλάζιες Σημαίες» είναι η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) η οποία φέτος τις απένειμε σε 395 ακτές και 9 μαρίνες, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην 3η θέση μεταξύ 50 χωρών που συμμετέχουν. Δηλώνοντας ότι το «βραβείο» δεν είναι σταθερό και ότι κάθε χρόνο χάνονται από την Ελλάδα 5-8 σημαίες, ενώ την περσινή χρονιά αφαιρέθηκαν 38 αλλά προστέθηκαν 30, οπότε… μικρή η απώλεια.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά, ξεκινώντας από την 3η θέση της Ελλάδας. Πολύ αμφιβάλω αν μεταξύ των 50 χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, υπάρχει άλλη που να διαθέτει τα δικά μας χιλιόμετρα ακτογραμμής, συνυπολογίζοντας το νησιωτικό μας σύμπλεγμα, που δεν το συναντάς… γενικώς! Βέβαια αυτά δεν μεταφράζονται απαραίτητα σε παραλίες για μπάνιο, αλλά στατιστικά οι πιθανότητες είναι σαφώς περισσότερες όταν μια χώρα προηγείται σε «ακτο- χιλιόμετρα». Άρα λογικά και κυρίως χάρη στα πολυπληθή νησιά μας, ενδεχομένως θα κατείχαμε την πρώτη θέση. Εδώ όμως έρχονται τα «κριτήρια» βράβευσης που ανατρέπουν το σκηνικό.Το οποίο δεν έχει να κάνει με «τιμητική» κατάταξη ή το «πρεστίζ» της χώρας ( φοβάται ο βρεγμένος τη βροχή;), ούτε με τον συνήθη εθνικό κομπλεξισμό «είμαι πρώτος και καλύτερος». Απλά ως έξυπνο μάρκετινγκ, μεταφράζεται σε ΤΟΥΡΙΣΜΟ και ΧΡΗΜΑ!
Οπότε μοιραία δίνονται σκληρότατες μάχες – συχνά ανέντιμες- για την απόκτηση της πολυπόθητης πιστοποίησης ή μετά την ανακοίνωση των βραβεύσεων ακολουθούν επιθέσεις από όσους την έχασαν. Με επιστολές, καταγγελίες, υπονοούμενα και επίρριψη ευθυνών κατά «παντός υπευθύνου» που δεν μερίμνησε αρκούντως και δεν έδωσε τη «μάχη» με το απαραίτητο σθένος. Πρωτοστατούντων στη «σφαγή» των Δήμων, των ξενοδόχων, των πρακτόρων και λοιπών επαγγελματιών του τουρισμού. Μια αντίδραση λογική κι αναμενόμενη, καθώς η Γαλάζια Σημαία α) μετρά ως Νο 1 δέλεαρ και κριτήριο επιλογής για τον προορισμό του ξένου κυρίως τουρίστα και β) μέσω της κοστολόγησης παρεχομένων υπηρεσιών φέρνει μπόλικο χρήμα. Τρανή απόδειξη ο κατά πολύ αυξημένος τουρισμός και τα έσοδα περιοχών με το ανάλογο «σύμβολο ποιότητας». Βλέποντας λοιπόν Δήμοι και επιχειρηματίες τα τεράστια κέρδη της Γαλάζιας σημαίας, δεν διστάζουν να καταφύγουν σε κομπίνες για την απόκτησή της, δεδομένου ότι για την πιστοποίηση ΔΕΝ είναι απαραίτητη η επιτόπια εξέταση αλλά αρκεί η αποστολή φωτογραφικού υλικού! Έτσι μπορούν – βάσει καταγγελιών, να μεταφέρουν και να φωτογραφίζουν σε διάφορες παραλίες έναν «εικονικό» ναυαγοσωστικό πύργο ή σε περίπτωση ελέγχου να τον «νοικιάζουν» για εκείνες τις μέρες και μετά… πάπαλα! ΚΑΛΟ;;;; Οπότε αντιλαμβάνεται κανείς ΤΙ μπορεί να «στηθεί» και για άλλα κριτήρια τη μέρα του ελέγχου…
Πέραν τούτου όμως, το πολυπόθητο «σύμβολο» σηματοδοτεί κυρίως «βιτρίνα» και ελάχιστα ουσία. Γιατί; Διότι ΟΛΕΣ σχεδόν οι ακτές που το στερήθηκαν, πληρούσαν με το παραπάνω– βάσει δειγματοληπτικών ελέγχων και μαρτυριών – το πρώτο και βασικό κριτήριο της «ποιότητας των νερών κολύμβησης», χαρακτηριζόμενη ως «εξαιρετική»! Μιλάμε δηλαδή για κρυστάλλινες, πεντακάθαρες θάλασσες ΚΑΙ με τη βούλα! ΤΙ ΕΛΕΙΠΕ από τα υπόλοιπα κριτήρια; Αλλού μια ντουζιέρα… αλλού μια καμπίνα… αλλού μια ταμπέλα… αλλού ομπρελοξαπλώστρες ή καντίνες… και βέβαια ο ναυαγοσώστης κι ο πύργος του- από όσους είτε απέφυγαν την κομπίνα, είτε δεν τη σκέφτηκαν! Και φυσικά έλειπε… το βασικότερο: η «προστασία του φυσικού περιβάλλοντος» και το ακόμη βασικότερο: η «περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση»!!!
Όσον αφορά στις πρακτικές ελλείψεις οργάνωσης και ασφάλειας είναι απόλυτα «λογικό» για έναν εμπειρογνώμονα της βράβεσης να περιμένει εν έτει 2015 να τσεκάρει στο τεφτέρι του ΚΑΙ τα «32 κριτήρια», όπως έκανε… παλιά! Ποσώς τον ενδιαφέρει αν ο (έντιμος) πτωχευμένος επαγγελματίας σε μια πτωχευμένη χώρα φτύνει αίμα για να σταθεί στην αγορά ή ο (έντιμος) πτωχευμένος Δήμος δεν έχει σάλιο κι αδυνατεί να καλύψει βασικές ανάγκες, έχει περικόψει κρίσιμα κοινωνικά προγράμματα, έχει αφήσει εργαζόμενους στο δρόμο… Το γεγονός ότι αδυνατεί να προσλάβει ναυαγοσώστη- και ΔΕΝ είναι λαμόγιο- ή να εξοπλίσει την πλαζ (με το πεντακάθαρο νερό έτσι;) με χ καμπίνες, είναι υπεραρκετά για να του στερήσουν τη γαλάζια σημαία.
Υπάρχει όμως και το αγκάθι των… οικολογικών κριτηρίων! Πώς τολμάς να διεκδικείς το «ποιοτικό σύμβολο», όταν αδιαφορείς για το φυσικό περιβάλλον της ακτής σου ή την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση;Τώρα πώς η τελευταία «πιστοποιείται» και ποιους αφορά… θα σε γελάσω! Πιθανόν εννοεί να σκαρώνεις ποό και πού για ξεκάρφωμα, μεταξύ μπύρας, φραπεδιάς, αντιηλιακού και ρακέτας καμιά διάλεξη για το οικοσύστημα της περιοχής, καμιά εξερεύνηση στα πέριξ, τίποτα φωλιές για αυγουλάκια υπό εξαφάνιση είδους… Όσο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της ακτής, αλίμονο, αυτή είναι δεδομένη ΟΤΑΝ συνδυάζεται με την ΠΛΗΡΗ οργάνωσή της! Είναι προφανές ότι οι απαιτούμενες –βάσει κριτηρίων- «ήπιες» υποδομές, θα σεβαστούν το δίχως άλλο το παρακείμενο οικοσύστημα! Αρκεί να έχεις μια φωτογραφία της ακτής «πριν» και μία «μετά», ως «πολυσύχναστης και οργανωμένης» και θα το πιστοποιήσεις άμεσα! Όπως καταλαβαίνεις, σε αυτό το σημείο το δούλεμα κι η υποκρισία χοντραίνουν!
Που σημαίνει εν ολίγοις ότι εκεί που κυματίζει περήφανα η γαλάζια σημαία, θα βρεις σίγουρα το εξής ΕΝΑ, βασικό κριτήριο: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΚΡΙΒΟΠΛΗΡΩΜΕΝΗ! Αλλά αφού ήθελες γαλάζια σημαία… σκάσε και κολύμπα! Για την ακρίβεια θα βρεις ομπρελοξαπλώστρες σε βαθμό αδιαχώρητου, παράγκες να αλλάξεις μαγιώ, μπιτσόμπαρο να φας και να πιεις σε τιμές γκουρμέ εστιατορίου, «μουσικό» θόρυβο μέχρι σπάσιμο τυμπάνων, ντουζιέρα- λάστιχο να ξεπλύνεις την αλμύρα. Α, πιθανόν και σκαλωσιά ναυαγοσώστη – νεκρά φύση, χωρίς φυσικά τον ίδιο, ως εικαστική παρέμβαση, ιδανική για παιδικό παιχνίδι. Και εσύ, ξένε οικολόγε τουρίστα, που ψάχνεις παράλληλα προστασία του περιβάλλοντος και ευαισθητοποίηση, ΑΝ τα πετύχεις, έλα να μας το πεις να κάνουμε ντοκυμαντέρ για το National Geographic. Όσο για τη «λεπτομέρεια» της καθαρότητας των νερών, αν μετά τον έλεγχο στο μεταξύ βλέπεις μια περίεργη θολούρα και μέσα να κολυμπά το σύμπαν, θα πρέπει να ειδοποιηθεί αρμοδίως η σχετική επιτροπή για επανέλεγχο με σοβαρό ενδεχόμενο να αφαιρέσει το «σύμβολο». Αυτό που φέρνει το χρήμα… Πώς το βλέπεις; Πιθανό;
Οπότε εξετάζοντας τη λίστα με τις βραβευμένες ακτές, καταλήγεις να… τρίβεις τα μάτια για κάποιες παραδεισένιες που λείπουν και άλλες στη λίστα που η εικόνα του νερού τους δεν σου επιτρέπει να βουτήξεις ούτε το πόδι… δεν πάει να έχουν ένα ΙΚΕΑ αραδιασμένο στην άμμο ή οθόνη προβολής για οικο-ντοκυμαντέρ! Θα μου πεις μπορεί η εικόνα του νερού να παραπλανά και ο έλεγχος να αποφαίνεται «κατάλληλο». Να το πω κομψά; Εχέσθην! Όχι μόνο για τις συγκεκριμένες, αλλά για το «σύμβολο ποιότητας» γενικώς! Μη σου πω ότι το αποφεύγω δια ροπάλου και σε σοκάρω, αφήνοντάς το σε αδαείς, ψωνισμένους και πορτοφολάτους. Θα συγκρίνω εγώ την απόμερη ΔΩΡΕΑΝ παραλιούλα με τα κρυστάλλινα νερά, την παρθένα φύση, τη λυτρωτική γαλήνη, την ψάθα μου στην άμμο, την παρέα των γλάρων, τη ρετσίνα στο διπλανό ταβερνάκι… με την ΚΑΤΑΝΤΙΑ και ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ της οργανωμένης- σημαιοφόρας πλαζ;;;; ΒΡΕ ΟΥΣΤ !!! ΜΑΚΡΙΑ !!!
ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Αγαπητοί τεχνοκράτες του προγράμματος, ακόμη κι αν μας δώσετε τις μισές από τις παρούσες Γαλάζιες σημαίες – ως μία ΑΚΟΜΑ συνέπεια της φτώχειας μας- ΞΕΡΕΤΕ ΚΑΛΑ ότι πρόκειται για αμφιλεγόμενο εμπορικό μάρκετινγκ και ότι η αυθεντική ποιότητα των ΜΗ οργανωμένων παραλιών μας, δικαιούται όλες τις σημαίες μαζί! Και ευτυχώς που ΔΕΝ τις παίρνουν- παρά τα διαφυγόντα κέρδη, μήπως και κάποια φυσικά αγαθά γλιτώσουν το μαγάρισμα και την εμπορευματοποίηση.
Μόνος μου φόβος και καημός είναι να παραμείνουν «ανοργάνωτες» αλλά ΚΥΡΙΩΣ… ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ!
Φωτογραφικό υλικό
