Από τη στήλη «Drama for Life» της Δέσποινας Καλαϊτζίδου για την Κουλτουρόσουπα.
Ποιος θυμάται τα θρανία που είχε καθίσει; Από το γυμνάσιο και μετά θυμάμαι πως το θρανίο άρχισε να μου γίνεται καταπιεστικό, καθώς η εφηβεία ζητούσε κάτι παραπάνω από το προκαθορισμένο. Στο λύκειο μάλλον ήθελα να διαφοροποιηθώ από τους συμμαθητές μου, να έχω ένα δικό μου θρανίο, με το χρώμα που θέλω, την καρέκλα που θα με βολεύει, αλλά όχι. Έπρεπε να έχουμε τα συγκεκριμένα έπιπλα, με τα συγκεκριμένα σχέδια. Γιατί; Καμία διαφοροποίηση. Μόνο όταν γράφαμε κάποια λογάκια, κι ενίοτε κάποια σκονάκια πάνω του, η καημένη πράσινη πλάκα μελαμίνης αποκτούσε κάποια προσωπικότητα.
Χρόνια μετά, σαν εκπαιδευτικός αναρωτιέμαι γιατί πρέπει να έχουμε τα ίδια θρανία, τις ίδιες καρέκλες, τα ίδια χρώματα, τον ίδιο ήχο στο κουδούνι, και το μόνο που να έχει αλλάξει είναι ο μαυροπίνακας και κάποιο laptop από εδώ κι από εκεί. Έχοντας δουλέψει σε όλες τις βαθμίδες, σκέφτομαι τα μαξιλαράκια που φέρνουν σε κάποια σχολεία παιδιά Α και Β δημοτικού για να είναι άνετα. Από την άλλη σκέφτομαι και τις καρέκλες των καθηγητών στη δευτεροβάθμια, που είναι συνήθως εκείνες οι κλασικές οι καφέ με το ενσωματωμένο μαξιλάρι. Κάποια παιδιά γυμνασίου έχουν κάτσει σε αυτές και με κοιτάνε με ύφος και μου λένε «α, εσείς έχετε ωραίες καρέκλες». Εκεί τους απαντάω ότι ίσως να μπορεί να φέρουν κι αυτοί κάτι μαλακό για να βολεύονται, αλλά ποτέ κανείς δεν το κάνει. Έχουν συνηθίσει στη μη διαφοροποίηση ή δεν πιστεύουν ότι μπορεί να τους επιτραπεί κάτι άλλο.Τους έχουν ορίσει ένα θρανίο, μια καρέκλα, μία θέση, είτε βλέπουν τον πίνακα είτε όχι, και αυτό είναι. Μια μόνιμη δικτατορία που πρέπει να πάρουν άδεια για να σηκωθούν από την καρέκλα. Σε κάποιο σχολείο ζητούσαν άδεια και για να πιούν νερό από το μπουκάλι τους (!).
Προφανώς αυτός είναι ο τρόπος για να γίνουν οι μαθητές καλοί και πειθήνιοι εργαζόμενοι. Η φαντασία δεν πρέπει ποτέ να «πάει» στην εξουσία, γιατί η φαντασία είναι επικίνδυνη. Όσο πιο τυποποιημένα είναι όλα στο σχολείο, τόσο πιο γρήγορα θα μάθουν οι μαθητές ότι υπάρχει ένας προδιαγεγραμμένος δρόμος για μετά το σχολείο. Η αμφισβήτηση της εξουσίας δεν περνάει στο σχολείο και δε θα περάσει και μετέπειτα. Δεν είναι τυχαίο που τα σχολεία έχουν ελλείψεις σε προσωπικό αισθητικής αγωγής, δηλαδή θέατρο, μουσική και εικαστικά. Είναι ίσως τα μόνα μαθήματα που μπορούν οι μαθητές να σκεφτούν διαφορετικά, να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους, να δημιουργήσουν.
Δεν είναι εύκολο να απελευθερωθεί κανείς από την τυποποιημένη σκέψη του δημόσιου υπάλληλου. Όταν, όμως αυτό αρχίσει να γίνεται, το σχολείο φαίνεται όλο και πιο αποπνικτικά ανελεύθερο. Κι εγώ δε σκεφτόμουν πάντα με αυτόν τον τρόπο. Η συγγραφή και το θέατρο με βοήθησαν να αποκτήσω μια άλλη θέαση των πραγμάτωνκαι γι’ αυτό πιστεύω στην θεραπευτική δύναμή τους. Είναι η δύναμη της φαντασίας και της δημιουργικότητας, αυτό δηλαδή που λείπει από το σημερινό σχολείο, ιδιαίτερα το σχολείο της μάσκας, των self-test, των αποστάσεων και του αθέατου συναισθήματος.
Καθώς κατεβάζουν τη μάσκα τα παιδιά για να πιούν νερό, βλέπω τα όμορφα εφηβικά πρόσωπα που λαχταρούν να γίνουν «μεγάλοι», αλλά και ταυτόχρονα να μείνουν παιδιά. Τους βλέπω να μην αντέχουν το μάθημα, ή άλλοτε να κάθονται μέσα στο διάλλειμα για να τελειώσουν μια δραστηριότητα. Τους βλέπω ακόμα να έχουν συνηθίσει στο ίδιο σκηνικό, με τον ίδιο ρόλο, το ίδιο άβολο θρανίο, το ίδιο βαρετό χρώμα στους τοίχους. Από τη μία χαίρομαι να τους βλέπω, από την άλλη λυπάμαι όταν είναι λυπημένα και κουρασμένα και μπουχτισμένα. Και κατηγορώ εμάς που τόσα χρόνια μετά δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε κάτι καλύτερο να τους προσφέρουμε, είτε επειδή δεν ασχοληθήκαμε, ή δεν μας άφησαν.
Αυτό που θα μπορούσαμε να κάνουμε, είναι να δώσουμε περισσότερες αρμοδιότητες και ελευθερίεςστα παιδιά, όσο είναι αυτό εφικτό. Να συνεργαστούμε μαζί τους, να τους ακούσουμε, να τους δώσουμε τα εργαλεία για να παίρνουν δικές τους αποφάσεις.Να σταματήσουμε κι εμείς οι ίδιοι να είμαστε τυπολάτρεις, να βγούμε από τον αυτόματο πιλότο και να πάρουμε ρίσκα, να πειραματιστούμε με νέες μεθόδους διδασκαλίας, νέα αντικείμενα, νέες ιδέες. Να τολμήσουμε. Να χρησιμοποιήσουμε τη δική μας φαντασία, να αξιοποιήσουμε τα δημιουργικά μας ταλέντα και να κάνουμε ένα μάθημα που θα μας κάνει χαρούμενους γιατί θα έχουμε χαρούμενους μαθητές. Όσο γίνεται. Όσο μπορούμε.
Δεν ξέρω αν θα καταφέρουμε να αλλάξουμε τα πράσινα θρανία και τις καρέκλες, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας. Μπορούμε να αποφασίσουμε να γίνουμε πιο ελεύθεροι, για να «φτιάξουμε» περισσότερο ελεύθερους πολίτες. Ίσως κάποιοι να πιστεύουν ότι είναι δύσκολο – και είναι – αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Και ο εαυτός μας εξελίσσεται, και οι απόψεις μας, και η θέαση των πραγμάτων.Αρκεί να αρχίσουμε να ελευθερωνόμαστε από τον εσωτερικό μας δικτάτορα,ή τον «μπάτσο στο κεφάλι μας»που έλεγε ο Augusto Boal. Ναι, θέλει προσπάθεια. Ποιος θα κάνει την αρχή;
«Drama for Life»
Κάθε 5 και 25 του μηνός.
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media
..