Γράφει ο Μανώλης Ιωαννίδης για την Κουλτουρόσουπα.
Αρκετό σαπούνι κοσμεί την ελληνική τιβί, τόσο για να μπορεί κανείς να ξεπλένει τα προβλήματα της καθημερινότητάς του. Ούτε καλλιτεχνικές αξιώσεις, ούτε αξιομνημόνευτες ιδέες παρά μόνο ένα συνονθύλευμα από σκηνές που γίνεται ένα συνονθύλευμα από επεισόδια και ένα μάτσο από σεζόν που αναρωτιέται κανείς πώς γίνεται να υπάρχει αυτό το πράγμα.
Παρακάτω θα δούμε 8 χαρακτηριστικά των τηλεσαπουνιών, έτσι, για να βάλουμε σε λογάκια αυτές τις σκόρπιες σκέψεις που ίσως μας προκαλούν αυτά τα σκόρπια προϊόντα.
1. Είναι αργόστροφα και βραδύκαυστα- όπως περίπου και αυτοί που τα βλέπουν στα σοβαρά. Ακριβώς επειδή πρέπει να γεμίσουν χρόνο σα εργάτες που χτυπάνε κάρτα συγκεκριμένη ώρα, κινούνται με ιλιγγιώδη βραδύτητα. Το τέμπο τους προσφέρεται για νανούρισμα και οι κορώνες των ηθοποιών που προσπαθούν να μεταμφιέσουν το πτώμα που σέρνεται, εξυψώνουν το κωμικό στοιχείο της όλης υπόθεσης, χωρίς να προσθέτουν τίποτα στην ουσία. Η οποία εξαρχής είναι να κρατήσει τον τηλεθεατή σε ένα ευαίσθητο μεταίχμιο μεταξύ ξύπνιου και κώματος, μέχρι τις επόμενες διαφημίσεις.
2. Κάθε πιθανή και απίθανη πλοκή πρέπει να εξερευνηθεί για να υπάρχει υλικό. Όταν πρέπει να παραχθούν 4-5 ώρες εβδομαδιαίας ψυχαγωγίας, οι σεναριογράφοι είναι υποχρεωμένοι απ’ τη μύγα να βγάλουν ξύγκι. Κάθε βλακώδης υπο-ιστορία μπλέκεται με την κύρια ιστορία, μπουρδουκλώνεται για την ακρίβεια και μαζί χτίζουν έναν λαβύρινθο στον οποίο ο θεατής ξεχνάει γιατί έχει μπει και απλώς καταλήγει να απολαμβάνει με άνοια τις τοιχογραφίες. Το παιχνίδι παίζεται σε πολλά επίπεδα, οπότε όταν βαραίνει στο ένα, τσουπ, η Λερναία Ύδρα των υποθέσεων ξεπετάει άλλες δυο τρεις για να κρατήσει τον τηλεθεατή στην άκρη… του κρεβατιού του.
3. Υπάρχει ποικιλία στα φρούτα που παίζουν. Είναι αδύνατο να υπάρχει ολιγομελές καστ μιας και αυτό θα ήταν πληκτικό και θα οδηγούσε σε μια δυσκολότερη εμβάθυνση των λίγων. Αναγκαία λοιπόν κρίνεται η συνεχής εναλλαγή προσώπων ώστε να είναι αδύνατο να νοιαστεί κανείς πραγματικά για κανέναν. Δίνονται μερικές επιδερμικές αφετηρίες, κάποιοι λαχαίνουν τα άμφια του κακού άλλοι το φωτοστέφανο και οι υπόλοιποι στριφογυρίζουν στο αδιάφορο. Ένας πολυμελές μπαλέτο από καλά προπονημένες μαριονέτες (που δε φταίνε κιόλας) να μπαλώνουν λίγο χρόνο και να προκαλούν πρόσκαιρες θυμικές αντιδράσεις σαν τίμιες καρικατούρες.
4. Κανένας δε μένει για πολύ. Όσο πιο επιτυχημένο το σαπούνι, τόσο μακροβιότερη η απόσταξή του οπότε φυσικό να αλλάζει το rotation της ομάδας. Οι αρχικοί χαρακτήρες σταδιακά μειώνονται και έρχεται νέο κρέας για άρμεγμα, φρέσκο κι εύπλαστο. Μετά από μερικές εκατοντάδες επεισόδιο το μόνο γνώριμο πράγμα από το αρχικό καστ παίζει να είναι ένα πολύφωτο. Ένα τσουβάλι με νέους χαρακτήρες έρχεται κάθε τόσο, για να ΄χουν και οι δημιουργοί την ευκαιρία να πειραματιστούν και με τα κλισέ που δεν πρόλαβαν στους προηγούμενους κύκλους. Αναρωτιέται κι ο Θησέας αν πρόκειται για το καράβι του- αλλά ανεβαίνει στην τελική κι όπου βγει.
5. Σενάριο και σκηνοθεσία κονταροχτυπιούνται με αξιώσεις για Χρυσά Βατόμουρα. Ατάκες που μπορούν τίμια να κοντράρουν καλτίλες τύπου ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΕΚΕΙ, ΦΙΛΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΗΡΗ;!;!. Σκηνοθεσία που θυμίζει ριάλιτυ καλής διαλογής. Πρέπει, όπως και να το κάνουμε, να έχει επιλογές ο τηλεθεατές στο πώς θέλει να πολτοποιηθεί ο εγκέφαλός του. Στη μέση κάτι ηθοποιοί που μάλλον (μερικές φορές, κιόλας, όχι) αντιλαμβάνονται την παράνοια της κατάστασης παρόλα αυτά η εναλλακτική των διαφημίσεων με γιαούρτια και χυμούς τους πείθει ότι έχουν για συνεργάτες τους Βαλκάνιους Francis Ford Coppola, Martin Scorsese και Aaron Sorkin. Παρόλα αυτά σκηνοθέτες-σεναριογράφοι παραγωγοί σαπουνιού, δίνουν ελπίδα στους υπόλοιπους: για να μπορούν να βρίσκουν αυτοί δουλειά, κάτι θα ‘χει ο Θεός για όλους…
6. Τα πάντα συμβαίνουν από τύχη, παρανοήσεις ή συμπτώσεις ή μια κακοφωνία των παραπάνω. Συνήθως οι ήρωες είναι ένα μάτσο άβουλα τούβλα, που χρειάζονται ατυχήματα ή θείες παρεμβάσεις για να κάνουν το παραμικρό. Μονάχα γελοίες παρεξηγήσεις και διαξιφισμοί με λεία ξίφη, είναι ικανοί να τους ξυπνήσουν από την κατάσταση zombie στην οποία έχουν περιέλθει και το σήριαλ κινείται γύρω από τις κακουχίες και τα ψέματα που τους κινούν ευθύγραμμα και νομοτελειακά. Οι εκπλήξεις είναι συνήθως παιδικές και ταυτόχρονα ο μόνος τρόπος να κουνηθεί η αφήγηση που κατά τ’ άλλα φαίνεται να μη μπορεί να πάρει τα πόδια της.
7.Δεν έχουν ιδιαίτερες καλλιτεχνικές ή ψυχολογικές αξιώσεις. Η επιτυχία τους μετριέται απ’ το αν μπορούν να βολοδέρνουν για μερικές σεζόν χωρίς να κοστίζουν πολλά στο κανάλι και τέλος. Προφανώς και είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται και για προϊόντα κι ότι αυτά τα Τέχνη για την Τέχνη είναι για κάτι γλυκούληδες αιθεροβάμονες που ζουν είτε από επιχορηγήσεις είτε από απ’ τους γονείς τους, αλλά και η διαμονή στο άκρο Πώλησης-Ζήτησης δεν έχει να προσθέσει κάτι. Μάλλον οι σαπουνοπαραγωγοί δεν έχουν τέτοιους ενδοιασμούς, η μοναδική αντιληπτή γι’ αυτούς διάλεκτος είναι αυτή του ταμείου και ο κάθε παράφωνος σκοπός αγιάζει τα μέσα. Και αν μπορούν και το κάνουν… μπράβο τους και να συνεχίσουν έτσι. Όταν δεν έχεις υψηλές φιλοδοξίες, δεν απογοητεύεσαι.
8. Έννοιες όπως η λεπτότητα, η αμφισημία και το γούστο είναι ξένες. Οι δημιουργοί χτενίζουν τα έργα τους με χοντράδα και το μόνο που επικρατεί είναι η φιλοσοφία της γρήγορης παραγωγής υπό κάθε κόστος. Δεν έχει σημασία αν το κείμενο είναι λες και το ΄χει γράψει εξωγήινος που μελετά πώς μιλάνε άνθρωποι. Ούτε που ο σκηνοθέτης νοιάζεται μόνο πώς θα τελειώσει η τάδε σκηνή ώστε να πάει στη δείνα να προλάβουν να βγάλουν το επεισόδιο. Μικρό το κακό αν οι ηθοποιοί κάνουν το σχόλιο σχολική παράσταση να ακούγεται σαν κομπλιμέντο. Ο χείμαρρος του σαπουνιού δεν επιτρέπει χρόνου για πολλά-πολλά. Πείτε τα λόγια, να ακούγεται ο ήχος, φωτισμός οκ, ισα πάνω απ’ τη βάση να ‘ναι κι ό,τι να ‘ναι.
.
Ύστερα απ’ τον κόσμο
Kάθε Παρασκευή στην Κουλτουρόσουπα.
.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ:
..
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media