«Το ταξιδιωτικό μου χνάρι»
.
Κάθε 25 του μηνός στην Κουλτουρόσουπα.
Γράφει η Ελένη Γιαννακίδου* για την Κουλτουρόσουπα (+photos)
Η Μόνη Έμβασις, η μόνη είσοδος δηλαδή, δίνει το όνομά της στην υπέροχη Καστροπολιτεία της Νότιας Πελοποννήσου, εκείνη της Μονεμβασιάς, Μονεμβάσιας ή Μαλβαζίας όπως την αποκαλούν οι ξένοι.
.
Κι είναι πράγματι τόσο ονειρεμένη και πανέμορφη, που δικαίως από πολλούς περιηγητές θεωρείται το Γιβραλτάρ της Ανατολής.
Ένας πελώριος βράχος μέσα στη θάλασσα που συνδέεται με την στεριά και τον οικισμό της Νέας Μονεμβασιάς με μια γέφυρα 400 μέτρων. Απ’ την στεριά, αν δεν γνωρίζεις καθόλου για τη θέση και γεωμορφολογία της Μονεμβασιάς, ούτε φαντάζεσαι πως τούτος ο Βράχος απ’ την πίσω του πλευρά, κρύβει μια απλωμένη από την κορυφή, την Άνω πόλη με την εκκλησία της Αγίας Σοφίας και την κάτω πόλη ως τα ριζά του βράχου, Καστροπολιτεία .
Φθάνοντας στην Πύλη του κάστρου αντικρύζουμε εικόνες που παραπέμπουν σ άλλες εποχές, εκείνες του Μεσαίωνα. Το βασικό μεγάλο καλντερίμι οδηγεί στην κεντρική πλατεία με το πλακόστρωτό της, τα κανόνια της, την εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού και το Μουσείο του Κάστρου. Όλα θυμίζουν την αίγλη του Βυζαντίου: σπίτια, ξενώνες, εκκλησιές που με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και το υλικό τους, την Πέτρα και την αυστηρότητα, προσδίδουν την αρχοντιά, τον ρομαντισμό, τη θεία αρμονία σ όλο τον περιβάλλοντα χώρο.
Σεργιανίζοντας στους βυζαντινούς δρόμους της Κάτω πόλης, οι στίχοι του αγαπημένου Ρίτσου μάς έρχονται συνειρμικά στο νου, «Το Πέτρινο Καράβι» όπως αποκαλούσε τούτο τον τόπο, την γενέτειρά του, τη Μονεμβασιά. Συναντάμε το πατρικό του σπίτι, το σχολείο που φοιτούσε μικρός, το καλντερίμι με το όνομά του, τα μοβ αγριολούλουδα που ξεπροβάλλουν μέσα απ’ τη σκληρή πέτρα των τειχών και διαπιστώνω πως οι στίχοι του ποιητή μονάχα σ αυτόν τον τόπο μπορούσαν να βρουν τόσο όμορφα λόγια να ειπωθούν, συνταιριασμένα με την αισθητική απ’ το γαλάζιο της θάλασσας, το νοσταλγικό της βυζαντινής αυτοκρατορίας, το απαλό σαν χάδι αεράκι που κάποιες βραδιές για ελάχιστα δευτερόλεπτα αγγίζει και διαπερνά το δέρμα μας, όταν καθόμαστε στις αυλές των μαγαζιών με θέα το Μυρτώο , τα λευκά πανιά των ιστιοπλοϊκών, σαν φαίνονται από μακριά στο καταγάλανο του Πελάγους.
Τούτος ο τόπος για πολλά χρόνια αποτελούσε σημαντικό λιμάνι για την Πελοπόννησο. Σαν στέφθηκε αυτοκράτορας στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Δημητρίου στον Μυστρά, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος γρήγορα απ’ τη Μονεμβασιά πήρε το καράβι για να πάει στην Πόλη και να προσπαθήσει εκεί να αποτρέψει την Άλωσή της από τον Μωάμεθ τον Β΄. Θυμάμαι τον καθηγητή μου στη Σχολή να μας μιλάει ώρες ατέλειωτες για τη σημασία του Δεσποτάτου του Μυστρά και για τις δυο του Καστροπολιτείες. «Δυστυχώς, ο Μυστράς την περίοδο της Δικτατορίας και λίγο πιο πριν, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του για να εγκατασταθούν στα περίχωρα και στη Σπάρτη», μας λέει ο Ιδιοκτήτης του καταλύματος που μένουμε, γέννημα θρέμμα του Κάστρου. «Μιας κι οι δυο πολιτείες θεωρήθηκαν χώροι σημαντικής αρχαιολογικής κληρονομιάς, μας ζητήθηκε να φύγουμε για να προστατευθούν οι χώροι αυτοί. Η Καστροπολιτεία του Μυστρά δυστυχώς ερημώθηκε, όμως εμείς, οι κάτοικοι της Μονεμβασιάς ευτυχώς δεν φύγαμε» μας λέει «και παραμείναμε στο Κάστρο διατηρώντας τα σπίτια μας, πουλώντας άλλοι κάποια σε επενδυτές που τα ανακαινίσαν ή τα αναπαλαίωσαν και έτσι μπορέσαμε μαζί με την καθημερινότητα να κρατήσουμε και ζωντανή την Ιστορία και την Αίγλη της Καστροπολιτείας μας». Ωραίες κουβέντες από ανθρώπους που νοιάζονται τον τόπο τους, συλλογιέμαι ….
Αφού κατεβήκαμε τόσο νότια δεν μπορούσαμε να μην επισκεφτούμε και την Λακωνική Μάνη και πολύ περισσότερο την Καρδιά της, την Αρεόπολη. Μετά το Γύθειο, μια πόλη λες και δημιουργήθηκε για καρτ ποστάλ, σαν νησί στη στεριά, με τα πολλά Νεοκλασικά στην προβλήτα της και το υπέροχο κτίσμα του Δημαρχείου της, βρισκόμαστε στην Αρεόπολη.
Εδώ ξεκίνησε στις 17 του Μάρτη του 1821 η Επανάσταση έναντι στον Οθωμανικό Ζυγό. Όλοι οι Προύχοντες, οι Οπλαρχηγοί κι οι Καπεταναίοι με εξέχουσα φυσιογνωμία τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που αδριάντας του δεσπόζει στην Κεντρική πλατεία της Αρεόπολης, εδώ συγκεντρώνονται και παίρνουν τη μεγάλη απόφαση, εκείνη της Λευτεριάς του Γένους. Λίγο πιο πέρα στο Λιμένι, βλέπουμε και το πατρικό σπίτι των Μαυρομιχαλαίων, ενώ όλη η περιοχή με τα Πυργόσπιτα μάς γεμίζει δέος και περηφάνια.
Ο Κεντρικός λιθόστρωτος δρόμος της Αρεόπολης γεμάτος σικάτα εστιατόρια και καφέ ολοκληρώνει τη διαδρομή του με τον πιο παλιό φούρνο που γυρίζει πίσω στα χρόνια της Επανάστασης. Τρώμε εκεί φρέσκο ζεστό γλυκό ψωμί που μόλις έχει βγει και μετά καθόμαστε στο Μαυρομιχαλαίικο για ντόπιες μανιάτικες πίτες, ψητά και μαγειρεμένα παραδοσιακά φαγητά. Ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνει η φιλοξενία αυτών των ανθρώπων. Αν κι εμείς οι βόρειοι έχουμε στο μυαλό μας τους Μανιάτες σκληρούς κι απόκοσμους, διαπιστώνουμε μια καλοσύνη κι ευγένεια εντυπωσιακή και μάλιστα σε μια υψηλή τουριστική περίοδο με πλήθος Γάλλων, Αμερικανών και Ιταλών τουριστών. Οι ντόπιοι συνομιλούν μαζί μας, χαίρονται που ήρθαμε από τη Μακεδονία να περάσουμε τις διακοπές μας εδώ, και μας μιλούν για τις βεντέτες και τις παραδόσεις τους.
Η Λακωνική Μάνη είναι γεμάτη σπήλαια με το πιο γνωστό εκείνο του Δυρού που θα επισκεφτούμε. Λίγα μέτρα πιο πριν, ένα άγαλμα της Γυναίκας της Μάνης που φορά την παραδοσιακή της φορεσιά και κρατά στο χέρι δρεπάνι έτοιμη για επίθεση, μας παρασέρνει στη μάχη, εκείνη που δώσαν οι Μανιάτισσες απέναντι στις ορδές του Ιμπραήμ, όταν ο τελευταίος ήθελε να αφανίσει την Πελοπόννησο. Όποιο μέρος κι αν επισκεφτούμε σ όλη τη χώρα, παντού θα αντικρύζουμε ηρωικές γυναικείες φιγούρες, έτοιμες να θυσιαστούν για την πατρίδα. Εδώ, στη Μάνη, σκληρά, κατά πως ταιριάζει στον τραχύ από πέτρα και θάμνο τόπο, με δρεπάνια, ξύλα και πέτρες, οι γυναίκες προσπαθούν να απωθήσουν τους Τουρκοαιγύπτιους δίχως να φοβηθούν….
Μπαίνουμε στο σπήλαιο και περιμένουμε τη σειρά μας. Ένας βαρκάρης μάς φορά σωσίβια και μαζί του θα πλεύσουμε για 25 λεπτά στα άδυτα του σπηλαίου. Μπροστά μας υπέροχες κουρτίνες από σταλαγμίτες και σταλακτίτες μάς ταξιδεύουν στην προϊστορική εποχή. Μαθαίνουμε κατά την περιήγησή μας πως στο σπήλαιο και στον γύρω χώρο ζούσαν ιπποπόταμοι, πάνθηρες, ύαινες και λιοντάρια. Όμορφη και πρωτόγνωρη αυτή η εμπειρία.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Για το τέλος αφήνουμε Τον Γερολιμένα. Ένα γραφικό ψαροχώρι σ έναν ήσυχο κολπίσκο με ταβερνάκια και μικρά καφέ να στολίζουν την παραλία του. Κι εκεί στην άκρη του να δεσπόζει το Kyrimai, ένα πανέμορφο συγκρότημα με καμάρες και ατομικούς πετρόκτιστους πύργους για τη διαμονή των επισκεπτών και προβλήτα σχεδόν μέσα σ αυτή την θαλασσινή γωνιά. Σ αυτήν, μια τραγουδίστρια απαλύνει ακόμη περισσότερο τούτο το γαλήνιο τοπίο με τη φωνή της και τη συνοδεία του πιανίστα και του σαξοφωνίστα στο πλάι της. Είμαστε με τα θαλασσινά μας ρούχα με ανάλαφρο ντύσιμο και πέδιλα και δειλιάζουμε να καθίσουμε σ αυτό το χώρο που από μόνος του αποπνέει επισημότητα κι αρχοντιά. Ήδη από την υποδοχή μάς καλωσορίζουν, μας προτείνουν να καθίσουμε και ν απολαύσουμε το ποτό μας σε έναν κατάμεστο χώρο με χαμηλό φωτισμό κι ανθρώπους που δειπνούν, που σιγοτραγουδούν αγαπημένα κομμάτια μαζί με την καλλιτέχνιδα και που λικνίζουν τα κορμιά τους σ αυτή την αυτόφωτη αυγουστιάτικη νύχτα, μια νύχτα γεμάτη θαύματα. ΚΙ είναι θαύμα για μας αυτή η νύχτα που για το τέλος του ταξιδιού μας μας επιφύλαξε μια τόσο όμορφη έκπληξη, εδώ σ έναν τόπο τόσο μακριά απ το πατρικό μας, στο νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης, να μεθάμε με κρασί και να ψιθυρίζουμε κι εμείς τους στίχους τραγουδιών που μιλούν για ανεμελιά και έρωτες, εδώ στον σκληρό βράχο της απόμερης κι ονειρεμένης Μάνης!
ΕΣΤΙΑΣΕΙΣ
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
1 Για να περάσεις τις πιο ρομαντικές διακοπές της ζωής σου, αν πας ζευγάρι στη Μονεμβασιά, μεστές ώρες περιήγησης σε τείχη, εκκλησιές, επάλξεις και μνημεία, αν είσαι λάτρης της φύσης και της Ιστορίας τόσο μέσα στο Κάστρο, όσο και στη Μάνη.
2 Για να απολαύσεις με την παρέα σου το λιαστό γλυκό κρασί της Μονεμβασιάς στα όμορφα μπαράκια κι εστιατόρια του Κάστρου κι αξέχαστες πρωινές ώρες με καφέδες και γλυκίσματα με μια θέα που όμοιά της σίγουρα δεν έχεις ξαναδεί….
3 Για να επισκεφτείς τα χωριά της Λακωνικής Μάνης όπως το Οίτυλο, τον Κότρωνα και φυσικά το Πόρτο Κάγιο, να γευτείς τους θαλασσινούς μεζέδες, να φας σύγκλινο και να κοιμηθείς σε Πυργόσπιτα
4 Για να πας στο νοτιότερο ακρωτήρι της Ηπειρωτικής Ευρώπης, το Ακρωτήριο Ταίναρο και να επισκεφτείς τον Φάρο του.
5 Και τέλος, για να ζήσεις την Αρεόπολη το σούρουπο και τη νύχτα όπου όλα τα μαγαζιά βγάζουν στα πλακόστρωτα και λιθόστρωτα στενά τα τραπεζάκια τους κι ο τόπος σφύζει από ζωή.
ΘΑΜΠΑ ΚΑΙ ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ
Πολλοί περιηγητές επιλέγουν, σαν επισκεφτούν την περιοχή της Μονεμβασιάς, να μένουν έξω απ’ το Κάστρο, στη Γέφυρα και στους γύρω παραθαλάσσιους οικισμούς. Αν έχεις την δυνατότητα, αξίζει να στερηθείς κάτι άλλο ή μια μέρα απ’ τις διακοπές σου και να ξοδέψεις λίγα χρήματα παραπάνω για να μείνεις μέσα στην Καστροπολιτεία. Η αίσθηση εκείνη να περπατάς τη νύχτα στα καλντερίμια ή να βλέπεις την Ανατολή μέσα απ τη Μονεμβασιά, δεν αντικαθίσταται με καμιά άλλη εμπειρία. Η διαμονή εξάλλου μέσα στους ξενώνες του κάστρου είναι πολυτελής.
.
Κάνεις τόσα χιλιόμετρα για να επισκεφτείς έναν τόπο τόσο μακρινό, δώσε την ευκαιρία στον εαυτό σου να ζήσει κι όλη αυτή τη μαγεία του παραμυθένιου μεσαιωνικού σκηνικού απ’ το βαθύ χάραμα ως το επόμενο πρωί….
Δείτε όλα τα άρθρα της Ελένης Γιαννακίδου με μια ματιά εδώΕΛΕΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΙΔΟΥ: Facebook – Instagram
«Το ταξιδιωτικό μου στίγμα» – Κάθε 25 του μηνός.
.
*Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος άρθρου, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη.
—
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media
..