Μάθε για το σωστό πότισμα των φυτών σου. Από τους «Πρακτικούς Οδηγούς Κηπουρικής» της «Κ».
Σαράντα χρόνια φούρναρης (καλά, τρόπος του λέγειν το «σαράντα»!) έχω διαπιστώσει ότι 9 στις 10 φορές, τα περισσότερα προβλήματα των φυτών οφείλονται στο ακατάλληλο πότισμα. Όπως το ακούς! Ενώ ο ιδιοκτήτης του φυτού ψάχνει για περίπλοκες αρρώστιες… ενώ ο έμπορος φυτοφαρμάκων είτε από άγνοια, είτε από πονηριά για να πουλήσει τον φορτώνει με «σκευάσματα»… η αιτία του κακού βρίσκεται στο νεράκι! Θα αναρωτιέσαι βέβαια… μα τί στο καλό; Επιστήμη είναι πια το πότισμα; Χρειάζομαι ιδιαίτερες αναλύσεις για να ρίχνω λίγο νερό όταν το φυτό διψάει; Αμ δε! Γιατί πότισμα δεν σημαίνει … όποιος θυμηθεί, όποτε θυμηθεί, όπως θυμηθεί, περνάει κι αδειάζει ένα ποτήρι στη γλάστρα, αντί στο… νεροχύτη!
Θυμάμαι κάποτε σε ένα κατάστημα τραπέζης που συντηρούσα τα φυτά τους, όλοι οι υπάλληλοι μηδενός εξαιρουμένου, άδειαζαν το περισσευούμενο νερό του ποτηριού τους στις γλάστρες- νεροχύτες και στο καπάκι το συνεργείο καθαρισμού, το περισσευούμενο νερό του… σφουγγαρίσματος! Το πιο ωραίο; Όλοι καμάρωναν που «φρόντιζαν» τα φυτά και το πότισμά τους! Εκτός από τα ίδια που «τα είχαν φτύσει» και ο υπεύθυνος με κάλεσε να διαγνώσω την «αρρώστεια» που τα βρήκε στα καλά καθούμενα! Μόνο που για λόγους ευγενείας, δεν τόλμησα να εκφράσω… ποιοι ήταν οι πραγματικά «άρρωστοι». Αποτέλεσμα; Παραπάνω από τα μισά πανάκριβα φυτά πετάχτηκαν διότι η βλάβη ήταν πλέον «ανήκεστος»… Μπορεί το φυτό να μην έχει φωνή, αλλά «μιλάει» ολοκάθαρα με τη «γλώσσα του σώματος» για όσους νοιάζονται να «ακούσουν». Δείχνει τις ανάγκες ή τα ζόρια του με χίλιους τρόπους και με λίγη παρατηρητικότητα και πολλή αγάπη, το διαβάζεις σαν ανοιχτό βιβλίο… Που λέει ότι το πότισμα, μαζί με τον ήλιο, είναι το Α και το Ω της επιβίωσής του, αρκεί να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες, όπως:
ΔΕΝ ποτίζουμε όποτε θυμόμαστε!
Η συχνότητα ποτίσματος οφείλει να ακολουθεί πρόγραμμα «με ευλάβεια» και από τα πιο έντονα σοκ για το φυτό είναι το ακανόνιστο πότισμα, στο οποίο αντιδρά κατευθείαν με φυλλόπτωση, είτε κιτρινίζοντας τα φύλλα, είτε όχι. Αν π.χ. ποτίζω κάθε Τετάρτη, το πολύ να παρεκλίνω μια μέρα πριν ή μετά. Αν ξεχάστηκα, δεν θα πάω μετά να ποτίσω διπλά, γιατί η ποσότητα νερού που μπορεί να απορροφήσει η ρίζα είναι συγκεκριμένη και το περίσσιο νερό μόνο κακό θα κάνει. Σκέψου ότι κι εσύ ως άνθρωπος, όσο κι αν διψάς, δεν μπορείς να πιεις παράπάνω από όσο χωράει η κοιλιά σου, γιατί θα σκάσεις! Έτσι δεν είναι;
Καλύτερα το φυτό να διψάει, παρά να πλημμυρίζει!
Αρκεί βέβαια η δίψα να μη φτάσει στο απροχώρητο της… ξήρανσης. Αν θέλεις μπορείς να «εκπαιδεύσεις» σταδιακά τα φυτά σου στο λίγο νερό, να τα σκληραγωγήσεις, κι αυτά θα προσαρμοστούν ανάλογα με το είδος. Να θυμάσαι ότι ένα διψασμένο φυτό , ακόμα και στα όρια της ξήρανσης, μόλις ποτιστεί επανέρχεται. Αντίθετα ένα παραποτισμένο, ό,τι και να κάνεις, είναι καταδικασμένο να σαπίσει! Και ομολογώ ότι αυτό είναι το συχνότερο λάθος από «μανιώδεις» που θεωρούν ότι ποτίζοντας πολύ, φροντίζουν καλύτερα τα φυτά τους. Με αποτέλεσμα η ρίζα να πεθαίνει από ασφυξία και το φυτό να παρουσιάζει μια θλιβερή εικόνα γενικής κατάπτωσης μέχρι το οριστικό τέλος. Κράτει στο νερό παιδιά!
Έχεις ελέγξει την αποστράγγιση; Πολύ βασικό!
Μιλώντας πάντα για γλάστρες που το περιορισμένο χώμα τους δεν έχει την απορροφητικότητα της γης, το περίσσιο νερό οφείλει να απομακρύνεται. Αν παραμένει, όσο λίγο ή αραιά κι αν ποτίζεις, αυτό θα συγκεντρώνεται αθροιστικά, με τις προηγούμενες συνέπειες σαπίσματος, κάτι που προδίδει και μια δυσάρεστη οσμή «μούχλας» στο χώμα. Που σημαίνει ότι φροντίζεις α) να υπάρχει στον πάτο της γλάστρας ένα στρώμα χαλικιού ώστε οι ρίζες να μην φτάσουν να φράξουν τις τρύπες αποστράγγισης και β) ελέγχεις αν αυτές οι τρύπες είναι ανοικτές – αλλιώς με ένα αιχμηρό αντικείμενο τις ελευθερώνεις- γιατί είναι πολύ βασικό για την υγεία του φυτού, το νερό να στραγγίζει στο πιάτο της γλάστρας.
Ερώτηση – κλισέ: «Κάθε πότε πρέπει να ποτίζω;»
Μην περιμένεις φίλε μου απάντηση-συνταγή. Πρέπει να μάθεις να αναγνωρίζεις τα σημάδια της δίψας και εάν όχι, η πιο απλή μέθοδος λέει «βάζω το δάχτυλο στο χώμα κι αν στα 10 εκ. περίπου, συναντήσω ξηρασία, ποτίζω». Κι αυτό γιατί η ξερή επιφάνεια πολύ συχνά ξεγελά, ενώ στο βάθος της ρίζας η υγρασία είναι επαρκής. Μετά από 2-3 τεστ θα ξέρεις πλέον… Καθώς η συχνότητα εξαρτάται από το είδος του φυτού, της γλάστρας, του χώματος, τις ώρες παραμονής στον ήλιο κλπ. Γενικά μιλώντας, όσο πιο παχιά/ δερματώδη είναι τα φύλλα του φυτού- που έχουν νερό αποθηκευμένο στους ιστούς, όσο πιο μεγάλη είναι η γλάστρα και μάλιστα πλαστική χωρίς «πόρους διαφυγής», όσο πιο «βαρύ» το χώμα χωρίς εύκολη αποστράγγιση και πιο λίγες οι ώρες του ήλιου και άρα της εξάτμισης, τόσο λιγότερο πότισμα απαιτείται. Π.χ. μια πετούνια που την ψήνει ο ήλιος μπορεί να χρειάζεται καθημερινά νερό, ενώ ένας κάκτος το καλοκαίρι, μια φορά το 10ήμερο… Πάντως όταν γέρνουν οι τρυφερές κορυφές και τα ντελικάτα φύλλα το μήνυμα είναι καθαρό: «Διψάω!»
Σε ποιες φάσεις το πότισμα απαιτεί «τσιγκουνιά»;
Όταν το φυτό βρίσκεται στη φάση του «κλειστού μπουμπουκιού» και εν συνεχεία για τα καρποφόρα, στη φάση της καρπόδεσης. Όταν δηλαδή ο μόλις δεμένος καρπός έχει μέγεθος «μπιζελιού». Αυτές οι φάσεις είναι ευαίσθητες στο πότισμα και αν δεχτούν παραπανίσιο νερό, θα ρίξουν τόσο τα μπουμπούκια όσο και τους καρπούς. Έτσι εξηγείται η μείωση παραγωγής σε εποχές έντονων βροχοπτώσεων πάνω στις συγκεκριμένες φάσεις και φυσικά η αύξηση τιμών. Οπότε- πέραν της βροχής που δεν μπορείς να ελέγξεις- σε αυτά τα στάδια, πρέπει να «ζορίζεις» το φυτό από νερό, περιορίζοντάς το στο ελάχιστο και βαθμιαία θα το αυξάνεις- αφού ο καρπός αποκτήσει μέγεθος «καρυδιού» και αρχίσει την αποθήκευση χυμών.
Πότε το πότισμα απαγορεύεται αυστηρά ;
Α) Στα φυλλοβόλα το χειμώνα! Εσύ ούτε σταγόνα, ό,τι κάνει η βροχή… Καθώς τα συγκεκριμένα είδη βρίσκονται σε λήθαργο, που σημαίνει πλήρης «αναισθησία», ΔΕΝ έχουν καμία ανάγκη και ΔΕΝ πρόκειται να απορροφήσουν τίποτα! Έσύ ας πούμε όταν κοιμάσαι βαθιά… διψάς; Αντίθετα, το νερό λόγω κρύου πιθανόν να παγώσει στη ρίζα και να «σκοτώσει» άδικα το φυτό. Β) Το χειμώνα (στα αειθαλή έτσι;) τις βραδινές ώρες που πέφτει κατακόρυφα η θερμοκρασία λόγω κινδύνου παγώματος και Γ) το καλοκαίρι τις ώρες με καυτό ήλιο, καθώς οι σταγόνες πάνω στο φυτό θα λειτουργήσουν σαν κάτοπτρα και θα δημιουργήσουν εγκαύματα, πέρα που λόγω ζέστης το νερό θα εξατμιστεί τάχιστα.
Είναι προτιμότερο με το «χέρι» ή με σύστημα άρδευσης;
Εξαρτάται… το πότισμα π.χ. με λάστιχο ή ποτιστήρι είναι απλό και φτηνό, ωστόσο «παρασύρει» σε άσκοπη κατανάλωση παραπανίσιου νερού λόγω ευκολίας ή «ξεγελάει» με την απότομη ποσότητα που όμως απορρέει και ΔΕΝ προλαβαίνει να απορροφηθεί εκεί που πρέπει. Ένα σύστημα άρδευσης- είτε με σταγόνες σε φυτά και γλάστρες, είτε με μπεκ σε εκτάσεις κήπου- σίγουρα ποτίζει ελεγχόμενα και με σωστές ποσότητες ή προγραμματισμένα ακόμα και όταν λείπεις αν είναι αυτοματοποιημένο, ωστόσο έχει τα μειονεκτήματα του κόστους, της συντήρησης ή κάποιας βλάβης… Κρίνεις και αποφασίζεις, αλλά… καλού- κακού, κράτα φυλαγμένο κάπου το λάστιχο…
Και για το τέλος, δεν θα κουραστώ να επαναλάβω το «μέτρον άριστον» ως τη σοφότερη συμβουλή που διατυπώθηκε ποτέ! Αν το ακολουθήσεις μαζί με το ένστικτό σου για τους πράσινους φίλους σου, δεν χρειάζεσαι τίποτα άλλο…
Φωτογραφικό υλικό
