Γράφει ο εκπαιδευτής σκύλων Πήτερ Γκόνζεν.
Πόσες φόρες έχετε τσαντιστεί με κάποια συμπεριφορά που κάνει ο σκύλος σας; Φαντάζομαι από λίγες ως αρκετές. Έχετε αναρωτηθεί γιατί τις κάνει; Ποιο είναι το κίνητρό προκείμενου να τις επαναλαμβάνει; Ας πάρουμε για παράδειγμα τη συμπεριφορά να πηδάει πάνω σε οποιοδήποτε περνάει από την πόρτα να τον υποδεχτεί. Πρόκειται για μια συμπεριφορά που άλλοι την θεωρούν γλυκιά – ευχάριστη και άλλοι ενοχλητική. Θα μου πείτε ότι εξαρτάται από το σκύλο και το άτομο που περνάει την πόρτα. Εάν είναι μικρόσωμος σκύλος θεωρείτε συνήθως ευχάριστο και πολλοί θα πουν ως επιχείρημα τι πιο ωραίο από το να σε υποδέχεται κάποιος με τόση χαρά; Αν αυτός ο κάποιος όμως είναι 20+ κιλά ή είστε καλά ντυμένοι και μόλις επιστρέφετε και δεν θέλετε να λερώσετε τα ρούχα σας, θα ήταν και πάλι το ίδιο ευχάριστο; Δεν το νομίζω.
Πως μπορούμε να μάθουμε στο σκύλο να ξεχωρίζει τις καταστάσεις; Αφιερώνοντας τον κατάλληλο χρόνο προκείμενου κάποιες καταστάσεις να αποτελούν σινιάλο για το σκύλο ώστε να μην φέρεται έτσι. Και το προτιμότερο είναι να γίνει προτού εκδηλωθεί η συμπεριφορά ως πρόληψη. Αλλά και να το μάθει αυτό πως θα συντηρείται αυτή η κατάσταση; Θα πρέπει να επαναλαμβάνετε το μάθημα ανά τακτά χρονικά διαστήματα πράγμα που είναι σχεδόν αδύνατο να το κάνει κανείς. Άρα το προτιμότερο είναι να μάθουμε στο σκύλο μας να μην το κάνει γενικώς αυτό. Πώς; Απλώς αφαιρώντας το κίνητρο δηλαδή την αλληλεπίδραση μαζί του όταν περνάμε εμείς ή ο οποιοσδήποτε από την πόρτα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μην μπορέσει να μας αγγίξει με την πατούσα του γιατί έχει ήδη κάνει αυτό που θέλει, και εφόσον η συμπεριφορά παραμένει λειτουργικό και πετυχαίνει το σκοπό της συνεχίζει να υφίσταται.
Ομοίως κάθε συμπεριφορά από ένα απλό γλύψιμο της μύτης μέχρι κάποια ποιο περίπλοκη συμπεριφορά προσφέρει κάτι που χρειάζεται ή επιθυμεί ο σκύλος τη δεδομένη στιγμή. Το γλυψιμό στην μύτη πέρα από σήμα ηρεμίας προς τους απέναντι λειτουργεί και σαν αγχολυτικό. Με βάση τα παραπάνω μπορούμε να καταλάβουμε ότι οτιδήποτε κάνει ένας σκύλος είναι αποτέλεσμα κάποιου είδους εκπαίδευσης, ο σκύλος κάνει αυτό που είναι λειτουργικό για εκείνον. Μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά ο σκύλος μας αντικατοπτρίζει πολλές φορές πράγματα που είναι λειτουργικά για εμάς και υιοθετεί πολλές δικές μας συμπεριφορές ή συναισθηματικές αποκρίσεις και κατ’ επέκταση ο σκύλος μοιάζει στο αφεντικό του. Συνεπώς μπορεί να αποτελέσει μια πολύ αυτογνωσιακή κατάσταση η συμβίωση με ένα σκύλο αν αποκτήσουμε την κατάλληλη οπτική παρατηρώντας πέρα από το σκύλο το πώς συνδέετε με τις δικές μας συμπεριφορές η συμπεριφορά του σκύλου μας.
Για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε μια συμπεριφορά σε ένα σκύλο θα πρέπει να πειθαρχήσουμε σε ένα τρόπο συμπεριφοράς που θα έχουμε ορίσει απέναντί του αρα χρειάζεται αρκετή πειθαρχεία μια τέτοια διαδικασία. Σίγουρα αν μπουν εξ αρχής οι σωστές βάσεις η διαδικασία γίνεται ευκολότερη παρά να χρειάζεται να αντικαταστήσουμε μια παλιά συμπεριφορά με μια νέα που προτιμάμε. Πρέπει να δούμε από τι αντλεί ικανοποίηση ο σκύλος σ’ αυτό που κάνει ή τι είναι αυτό που θέλει να πετύχει και να το κατευθύνουμε αντίστοιχα σε αυτό που εμείς θέλουμε προκείμενου δηλαδή να μάθει ο σκύλος πρώτα θα πρέπει να μάθουμε εμείς να τηρούμε αυτή την διοχέτευση συμπεριφοράς από την οποία αντλεί την ικανοποίηση ο σκύλος. Πολλές φορές είναι δύσκολο να γίνουμε εμείς οι μαθητές αφήνοντας το σκύλο να μας καθοδηγήσει στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να μάθει. Αλλά μια τέτοια διαδικασία έχει και άλλα παράπλευρα οφέλη, πέρα του τρόπου που σχετιζόμαστε με το σκύλο, μας μαθαίνει να σχετιζόμαστε καλύτερα και με τους συνανθρώπους μας!
.
Φωτογραφικό υλικό
