Πρόκειται για ένα πρόσωπο δημιουργικό και πολυπράγμον, που έχει καταφέρει μέσα από τη θεατρική ομάδα Dot Ensemble να παρουσιάσει σημαντικές παραστάσεις, βασισμένες σε ξενόγλωσσα κείμενα. Μάλιστα, η παράστασή του «100», που αποτέλεσε την πρώτη παράσταση της νεοσυσταθείσας ομάδας, απέσπασε το πρώτο βραβείο κοινού στα 10α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2020. ‘
Για την ομάδα του, τις παραστάσεις που έχει σκηνοθετήσει, το ενδιαφέρον βιογραφικό του που αναδεικνύει τα ποικίλα του ενδιαφέροντα, καθώς και για τη νέα του παράσταση Shallow, ο Χάρης Θώμος μιλά στην Κουλτουρόσουπα κα τον Γιώργο Μπαστουνά.
1. Μιλήστε μας για την ομάδα Dot Ensemble; Πότε ιδρύθηκε και τι σκοπό υπηρετεί;
Η ομάδα ξεκίνησε το 2019, ως DOT Theater, από μια ομάδα νέων ανθρώπων με σκοπό την εξερεύνηση της έκφρασης και της σκηνικής δημιουργίας. Με την αγάπη για το θέατρο ως κινητήριο δύναμη συνεχίσαμε αδιάλειπτα την πορεία μας μέχρι και σήμερα. Στο ταξίδι μας αυτό, είχαμε την τύχη να μας πλαισιώσουν και άλλοι άνθρωποι με τις ίδιες ανάγκες και ανησυχίες και έτσι μετατραπήκαμε από μια μικρή ομάδα σε μια ευρύτερη καλλιτεχνική κολεκτίβα, την DOT Ensemble, η οποία απέκτησε, πλέον, και επίσημη νομική-μη κερδοσκοπική μορφή.
2. Η ομάδα έχει καθαρά θεατρικό περιεχόμενο ή καταπιάνεται και με άλλες όψεις του πολιτισμού;
Αρχικά, η καλλιτεχνική μας αναζήτηση κατευθυνόταν προς το θέατρο, αλλά σταδιακά έχουμε φτάσει να εξερευνούμε και άλλες όψεις του πολιτισμού, όπως η επιτέλεση, ο κινηματογράφος, ο χορός, η μουσική, η φωτογραφία και το βιβλίο. Βρίσκουμε, μάλιστα, συναρπαστικό το συνδυασμό πολλαπλών μέσων και ανυπομονούμε να πειραματιστούμε στα μικτά καλλιτεχνικά projects που σχεδιάζουμε.
3. Είναι ευκολότερο για εσάς να δουλεύετε στο πλαίσιο μιας ομάδας γνωστής που έχει μία συνέχεια στον χρόνο σε σχέση με περιπτώσεις που για κάθε παράσταση στήνονται από την αρχή οι συντελεστές;
Δε μπορώ να δώσω μια σαφή απάντηση. Μια ομάδα που έχει ήδη συνεργαστεί στο παρελθόν έχει εγκαθιδρυμένους κώδικες και φιλοσοφίες, οπότε η συνεργασία γίνεται αβίαστα και με συνεχή ροή. Από την άλλη, μια παράσταση με μια ολοκαίνουργια ομάδα συντελεστών φέρνει πολλά νέα βλέμματα, τη δυναμική του ξαφνιάσματος και την φρεσκάδα της πρώτης φοράς στο τελικό παραγόμενο. Για το λόγο αυτό θα πω ότι θα προτιμούσα μια ενδιάμεση οδό, μια δημιουργική ομάδα που ανανεώνει έναν αριθμό μελών της ανά παράσταση.
4. Σε μία εποχή που όλοι βρίσκονται μπροστά από μία οθόνη -ειδικά οι νέοι- το να σε προσελκύσετε τους θεατές στο θέατρο αποτελεί μία πρόκληση; Επηρεάζει αυτή η συνθήκη την επιλογή των έργων;
Βρισκόμαστε στην εποχή της άμεσης και συνεχούς κατανάλωσης πληροφορίας. Μέσα από τα social media και τις υπηρεσίες streaming έχουμε μάθει σε εναλλαγές, γρήγορο μοντάζ και εντυπωσιακά εφέ. Το θέατρο, πλέον, καλείται να επαναπροσδιοριστεί αν θέλει να έχει απήχηση στο νεανικό κοινό. Για μένα η κατάσταση αποτελεί μια ευκαιρία στο να δοκιμάσω τη διαφοροποίηση αυτή και να δράσω αντιστικτικά απέναντι στον καταιγισμό, τόσο μέσα από τα έργα που επιλέγω όσο και μέσα από τον τρόπο που τα σκηνοθετώ.
5. Τι πραγματεύεται η νέα σας παράσταση Shallow; Τι πρέπει να περιμένει ο θεατής;
Το “Swallow” είναι μια ιστορία ενδυνάμωσης που περιγράφει την περιπλεγμένη πορεία τριών γυναικών και τον αγώνα τους να αντιμετωπίσουν το κοινωνικό στίγμα, να γιατρέψουν τις πληγές τους και τελικά να επανεφεύρουν τον εαυτό τους, χωρίς φόβο και ντροπή. Ο θεατής μέσα από τη γνωριμία του με την Άννα, τη Ρεμπέκα και τον Σαμ θα βρει σημεία επαφής μαζί τους και ίσως τις ακολουθήσει και ο ίδιος στο ταξίδι τους προς την ίαση.
6. Το κείμενο είναι γραμμένο το 2015, όμως οι αναφορές του μοιάζουν εξαιρετικά επίκαιρες και φαίνεται να παραπέμπουν στην εποχή του κορονοϊού. Υπάρχει τέτοια σύνδεση; Έγινε επί τούτου η επιλογή;
Ενώ θεωρώ το “Swallow” ένα άχρονο-διαχρονικό έργο, μετά τα χρόνια του κορονοϊου φαντάζει να είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Μιας και, ανάμεσα σε άλλα, πραγματεύεται τον εγκλεισμό (σε κοινωνικούς ρόλους, στο σπίτι και στο σώμα – αντίστοιχα για κάθε ηρωίδα) έχει άμεση σύνδεση με τα όσα ζήσαμε τα χρόνια του COVID καθώς και με το ψυχικό αντίκτυπο που είχαν τα χρόνια αυτά σε όλους μας. Η επιλογή του, συνεπώς, επηρεάστηκε και από αυτό.
7. Η ομάδα σας έχει στο ενεργητικό της πολλές παραστάσεις παρά το σύντομο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της. Ποιες από αυτές ξεχωρίζετε και γιατί;
Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεχωρίσω κάποια από τις παραστάσεις, τις βλέπω όλες τους σαν πνευματικά μου παιδιά. Κάθε μία είχε τα καλά της και τα κακά της – τα οποία όσο περνάει ο καιρός χάνονται απ’το μυαλό μου και μένει μια γλυκιά αίσθηση αναπόλησης. Ίσως θα μπορούσα να σταθώ λίγο περισσότερο στο “100” γιατί ήταν η πρώτη παράσταση της ομάδας, αυτή που μας έδεσε, που σφυρηλάτησε τις σχέσεις μας και αυτή που μας σύστησε στο θεατρικό κοινό της Θεσσαλονίκης.
8. Παρατηρώ, πως η πλειοψηφία των παραστάσεών σας περιλαμβάνει διασκευές ξένων κειμένων. Είναι ευκολότερη η σκηνοθεσία πάνω σε ένα ήδη δουλεμένο και δοκιμασμένο κείμενο παρά σε ένα πρωτότυπο ελληνικό έργο.
Μου αρέσει πολύ να διαβάζω ξενόγλωσσο θέατρο, κάτι που μάλλον πηγάζει από την προσπάθειά μου να αφουγκραστώ όσο το δυνατόν περισσότερο τα τρέχοντα πανανθρώπινα ζητήματα. Διαβάζοντας, δε μπορώ παρά να ξεχωρίσω κάποια διαμάντια που μιλάνε στην καρδιά μου και τα οποία νιώθω ότι θα ήθελα να παρουσιάσω στο εδώ κοινό. Φυσικά, έχω στο μυαλό μου και πρωτότυπα ελληνικά έργα, απλά δεν έχει τύχει μέχρι τώρα να τα φέρω στο προσκήνιο. Η δυσκολία της σκηνοθεσίας δε θεωρώ ότι οφείλεται στο έργο αυτό καθεαυτό, αλλά στο μήνυμα που θέλεις να περάσεις ως σκηνοθέτης στο θεατή και στο πόσο διαθέσιμος είσαι στο να μοχθήσεις για να το κάνεις αυτό.
9. Η ομάδα σας διαθέτει σχετικό θεατρικό εργαστήρι, όπως παρατηρείται με άλλες θεατρικές ομάδες; Θα σας ενδιέφερε το αντικείμενο της διδασκαλίας;
Προς το παρόν η ομάδα δεν έχει εκπαιδευτικό τμήμα αν και, μάλλον, αυτό φαίνεται ότι θα προκύψει οργανικά στο εγγύς μέλλον μιας και φωνές από άτομα που θα επιθυμούσαν ένα τέτοιο εργαστήρι φτάνουν στα αυτιά μας όλο και συχνότερα. Προσωπικά θα με ενδιέφερε να μου δοθεί η δυνατότητα να διδάξω και προπαντός να μάθω από τους μαθητές μου.
10. Τι προτιμάτε σαν σκηνοθέτης: ένα πολυπρόσωπο έργο ή ένα έργο με λιγότερα πρόσωπα;
Δεν έχω κάποια ιδιαίτερη προτίμηση αρκεί το έργο να μιλάει στην ψυχή μου, στην ψυχή των ηθοποιών και τελικά στην ψυχή του κοινού.
11. Η παράστασή σας “100” κέρδισε το πρώτο βραβείο κοινού στα 10α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2020 ανάμεσα σε ενδιαφέρουσες υποψηφιότητες. Αποτελεί μία τιμητική αναγνώριση αυτής της δουλειάς;
Το πρώτο βραβείο κοινού για το “100” ήταν μια αναπάντεχη χαρά και τιμητική διάκριση για εμάς. Είδαμε ότι εκτός από τους φίλους και τους κοντινούς ανθρώπους, μας στήριξε και ένα μέρος του κοινού της Θεσσαλονίκης, κάτι που αποτέλεσε ένα μεγάλο εφαλτήριο στην την προσπάθειά μας
12. Οι σπουδές σας είναι σχετικές με την σκηνοθεσία; Ασχολείστε με κάτι άλλο πέραν αυτής;
Ναι, οι καλλιτεχνικές σπουδές μου είναι σχετικές με τη σκηνοθεσία, την επιτέλεση και το θέατρο. Πέραν της καλλιτεχνικής μου ιδιότητας έχω σπουδές και εργάζομαι στον τομέα της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας.
13. Παρατηρείται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια πολλοί ηθοποιοί να σκηνοθετούν τις παραστάσεις τους. Πως κρίνετε μία τέτοια επιλογή; Νιώθετε να μπαίνουν “στα δικά σας χωράφια”;
Θεωρώ πως βρισκόμαστε στην αρχή του τέλους της εποχής του σκηνοθέτη όπως τη γνωρίζουμε. Μέσα από την τεχνολογία και την εκδημοκρατισμένη γνώση που βρίσκεται ελεύθερα στο διαδίκτυο, ο ρόλος του σκηνοθέτη ανοίγει και μετατρέπεται σε έναν πιο ανοιχτό ρόλο, που εμπλέκεται σε όλα τα κομμάτια της θεατρικής δημιουργικής διαδικασίας, αυτό που στο εξωτερικό έχουν αρχίσει να αποκαλούν “Auteur”. Μέσα στην αλλαγή αυτή πολλά ανήσυχα πνεύματα ηθοποιών βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν το άλμα και να σκηνοθετήσουν τις παραστάσεις τους, γεννώντας, έτσι, έναν νέο καλλιτεχνικό πλουραλισμό που, θεωρώ, πως μόνο καλό μπορεί να κάνει εφόσον γίνεται με αγάπη και με στοργή απέναντι στους υπόλοιπους ηθοποιούς και τους καλλιτέχνες που εκθέτουν το “είναι” τους στη σκηνή.
14. Οι κριτικές σας επηρεάζουν; Αλλάζετε στοιχεία στις σκηνοθετικές σας επιλογές μετά από μία κριτική;
Το θέατρο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αλλάζει και εξελίσσεται από παράσταση σε παράσταση. Έτσι, θεωρώ τις κριτικές μια ευκαιρία για να κατευθύνω την εξέλιξή του αυτή. Γι’ αυτό και όσο αντιλαμβάνομαι ότι μια κριτική είναι άδολη και εποικοδομητική την ακούω προσεκτικά και πολλές φορές προβαίνω σε μικρές ή και μεγαλύτερες αλλαγές στις παραστάσεις μου. Βέβαια αν αντιληφθώ πικροχολία ή τοξικά χαρακτηριστικά σε μια κριτική, ή ακόμα και στο άτομο που την κάνει, προστατεύω το έργο που χτίσαμε με τόσο κόπο και θωρακίζω τον θίασο απέναντι στον δόλο και την τοξικότητα..
15. Υπάρχει κάποιος ή κάποια ηθοποιός με τον οποίον θα θέλατε στο μέλλον να συνεργαστείτε;
Υπάρχουν πάρα πολλοί που τους θαυμάζω για την τεχνική και το ταλέντο τους και θα ήθελα να συνεργαστώ μαζί τους. Δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιον. Βέβαια, αυτό που έμαθα είναι ότι, στην τελική, με ενδιαφέρει περισσότερο η διαθεσιμότητα κάποιου, η ποιότητά του ως άνθρωπος, και η γενική ενέργεια που φέρει παρά το πόσο καλά εξασκεί την τέχνη του.
16. Πείτε μας μερικά χαρακτηριστικά για τον εαυτό σας.
Είμαι ένας καθημερινός άνθρωπος με ανάγκη για επικοινωνία, επαφή και γνώση που είχε την τύχη να βρει ότι μπορεί βρει διέξοδο στην τέχνη.
17. Πώς αξιολογείτε την ευρύτερη θεατρική κίνηση στη Θεσσαλονίκη; Ποια η συμβολή των θεατρικών ομάδων όπως η δική σας;
Η περίοδος του κορονοϊου έφερε μια μεγάλη επανεκκίνηση στη θεατρική ζωή της Θεσσαλονίκης. Θεωρώ υπέροχο ότι η πόλη έχει γεμίσει, πλέον, από μικρές ομάδες καλλιτεχνών που παράγουν διαμάντια και συνδράμουν στο να αναπτύξει η Θεσσαλονίκη ένα δικό της θεατρικό χαρακτήρα, ένα δικό της μοναδικό θεατρικό προϊόν.
18. Πέραν του θεάτρου, θα σας ενδιέφερε η ανάμειξη και με άλλα καλλιτεχνικά είδη, όπως η τηλεόραση ή ο κινηματογράφος;
Φυσικά και θα ήθελα να εξερευνήσω και άλλα καλλιτεχνικά μέσα. Βρίσκω, μάλιστα, συναρπαστική την πιθανότητα σύνδεσης διαφορετικών ειδών, από εικαστικά μέχρι και διαδραστικά βιντεοπαιχνίδια, κάτω από τη σκέπη ενός κοινού project.
19. Ποια είναι τα προσεχή επαγγελματικά σας σχέδια;
Υπάρχουν ήδη προτάσεις και σκέψεις για τη νέα θεατρική σεζόν τις οποίες και εξερευνώ. Επιπλέον, νομίζω ότι το 2023 θα είναι και η χρονιά για το πρώτο μου κινηματογραφικό project.
